Polska w Niemczech

Otwierając wydarzenie Zastępca Ambasadora RP w Berlinie Paweł Gronow powiedział, że opowiadając w Berlinie historię rodzin z Markowej „chcemy oddać hołd rozstrzelanej w 1944 r. rodzinie Józefa i Wiktorii Ulmów, którzy za udzielanie pomocy prześladowanym Żydom zapłacili życiem swoim i własnych dzieci. 10 września br. ich postawa zostanie doceniona w sposób najwyższy dla każdego wierzącego katolika – będzie to dzień beatyfikacji całej rodziny Ulmów”. Zaprosił też wszystkie osoby obecne w Berlinie do obejrzenia 10 września wystawy, którą Ambasada i Instytut Polski zaprezentuje w Bazylice Św. Jana w Berlinie, siedzibie Polskiej Misji Katolickiej. Wystawa zrealizowana przez IPN przedstawia historię rodziny Ulmów, prezentując oryginalne fotografie wykonane przez Józefa. 

Po projekcji filmu odbyła się dyskusja, w której udział wzięli zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma, reżyser filmu Mariusz Pilis, korespondent izraelskiego dziennika Israel Hayom Eldad Beck, historyk Florian Peters, reprezentujący Miejsce Pamięci Cichych Bohaterów (oryg. Stille Helden). W trakcie dyskusji moderowanej przez dyrektor Instytutu Pileckiego Hannę Radziejowską reżyser filmu Mariusz Pilis podkreślał, że jego celem przy realizacji i obecnej promocji filmu jest „zwrócenie się do jak największej liczby osób w Niemczech, Polsce i Izraelu”. „Jeśli uda nam się doprowadzić do sytuacji, że te trzy podmioty usiądą kiedyś po partnersku i będziemy rozmawiać o tym co się wydarzyło – o Ulmach, o II wojnie światowej - nie tracąc kontekstu, który towarzyszył tym bestialstwom, wtedy będziemy wiedzieć, że ta historia się domknęła. Mam świadomość, jak to będzie trudne”.

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma: "Moim osobistym pragnieniem jest to, aby Niemcy jako państwo i jako obywatele wiedzieli, co wydarzyło się w Polsce w czasie II wojny światowej. Wydaje nam się, że tej wiedzy w Niemczech nie ma. A jeśli jest, to często jest wykrzywiona””.

„W naszym wydarzeniu udział bierze burmistrz miasta Esens w niemieckej Dolnej Saksonii, Harald Hinrichs. Jeden z bardzo ważnych głosów w filmie. Przyjechał do Berlina specjalnie na nasze wydarzenie”, powiedziała w trakcie dyskusji dyrektor H. Radziejowska, dziękując przybyłemu za zapoznanie się z nieznaną przeszłością szanowanego policjanta z Esens - Eilerta Diekena.

Eilert Dieken to zbrodniarz, który w 1944 roku kierował akcją w Markowej i wydał rozkaz zamordowania całej rodziny Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów. Po wojnie i po powrocie do Niemiec został skutecznie zdenazyfikowany i pracował jako policjant w rodzinnym mieście aż do emerytury. Burmistrz miasta Hinrichs zadeklarował, że podejmie starania o umieszczenie na dawnym budynku policji w Esens tabliczki wyjaśniającej, kim naprawdę był Eilert Dieken.