Uroczystości pogrzebowe polskich więźniarek KL Ravensbrück
08.09.2022
6 września w Fürstenberg/Havel (Brandenburgia) miała miejsce ceremonia pochówku 45 Polek zamordowanych w KL Ravensbrück, żołnierek Polskiego Państwa Podziemnego. Uroczystości zostały zorganizowane przez Instytut Pamięci Narodowej przy wymiernym wsparciu Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Ministerstwa Obrony Narodowej i Ambasady RP w Berlinie. Jako goście specjalni uczestniczyły byłe więźniarki: Dama Orła Białego, prof. Wanda Półtawska oraz Barbara Piotrowska.
Obecni byli przedstawiciele polskich władz państwowych - sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski, wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej prof. Krzysztof Szwagrzyk oraz senatorki Ewa Gawęda i Ewa Matecka. Ze strony władz Brandenburgii uczestniczył sekretarz stanu ds. europejskich i koordynator stosunków z Polską Jobst-Hinrich Ubbelohde, a miejscowe władze samorządowe reprezentował Robert Philipp, burmistrz Fürstenberg/Havel.
Pochówek miał wyjątkowo podniosły przebieg i został poprzedzony przekazaniem przez wiceprezesa IPN, na ręce dr Andrei Genest, dyrektor Miejsca Pamięci i Przestrogi Ravensbrück, tabliczek-artefaktów wydobytych w trakcie prac archeologiczno-ekshumacyjnych prowadzonych w 2019 r. przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Tabliczki zawierały dane ofiar (imiona, nazwiska, daty urodzin i śmierci) i pozwoliły stronie polskiej na identyfikację kobiet, z których większość została stracona w 1942 r. za działalność konspiracyjną.
Po przekazaniu odbyła się uroczystość złożenia wieńca „od Narodu” przez min. W.Kolarskiego oraz b. więźniarkę B.Piotrowską, z udziałem asysty wojskowej pod centralnym pomnikiem b. obozu. W ramach ceremonii, wszyscy członkowie polskich delegacji oraz organizacji b. więźniów/rodzin ofiar, położyli kilkadziesiąt białych i czerwonych róż na taflę jeziora Schwedt (sąsiaduje z terenem b. obozu) symbolicznie upamiętniając tym samym polskie ofiary KL Ravensbrück. Następnie dokonano złożenia wieńców pod tablicą narodową oraz wiązanek, w miejscu gdzie dokonywano egzekucji, niedaleko krematorium.
Formalne uroczystości pogrzebowe zapoczątkowała Msza święta polowa, celebrowana przez abp. Andrzeja Dzięgę z udział polskich duchownych. W specjalnie ustawionym namiocie oraz na otaczających siedzibę miejscowej straży pożarnej błoniach, zgromadziło się kilkaset osób, w tym młodzież szkolna zaproszona przez Ambasadę RP i Polsko-Niemiecką Współpracę Młodzieży ze szkół partnerskich Szczecin-Neustrelitz oraz Szkoły Polskiej im. gen. Stefana Grota-Roweckiego w Berlinie. Szczątki 45 więźniarek były symbolizowane przez urnę z ziemią pobraną z Cmentarza Wojskowego na Powązkach.
Przed wystąpieniami przedstawicieli oficjalnych delegacji, głos zabrała prof. W.Półtawska, która dziękując polskim instytucjom za zorganizowanie godnego pochówku podkreśliła, że b. więźniarki i ich rodziny czekały na to 80 lat. Do wojny w Ukrainie zdecydowanie odniosła się druga b. więźniarka B.Piotrowska: „Pokolenie ocalonych z piekła drugiej wojny światowej odchodzi i tym głośniej wołamy, apelujemy do polityków wszystkich opcji o powstrzymanie przemocy i zbrodni ze strony agresora – Rosji".
Po przemówieniach, uformowany został kondukt żałobny, który w asyście policji przebył krótki odcinek na miejski cmentarz. W asyście żołnierzy Wojska Polskiego nastąpiło złożenie czterech trumien, zawierających szczątki Polek wraz z urną z ziemią do mogiły-pomnika. Na zakończenie, delegacje udały się na grób Marka Rzewuskiego, polskiego dziecka, które żyło jedynie cztery miesiące na skutek celowego zagłodzenia. Na grobie chłopca zostały złożone biało-czerwone wiązanki.
Część oficjalnych gości oraz grupa z członkami rodzin więźniarek udała się też na okolicznościowe spotkanie do Ambasady RP, w ramach którego chargé d'affaires a.i. P. Gronow podziękował wszystkim instytucjom, ministerstwom i organizacjom społecznym za wysoce sprawny przebieg uroczystości w Fürstenbergu, w tym na terenie muzeum KL Rvensbrück.