Zagrożenia dla małoletnich w Internecie
Materiały opracowane w Prokuraturze Regionalnej w Poznaniu dotyczące zjawiska przestępczości internetowej na szkodę osób małoletnich.
Chrońcie N@s , Ktoś w Internecie robi Nam krzywdę.
Współczesna, nieograniczona dostępność do mediów elektronicznych, powoduje, że coraz większa ilość osób małoletnich (dzieci i nastolatków), korzystając z tych technologii przyswaja szkodliwe dla nich treści i obrazy. Niewłaściwe, niekontrolowane przez dorosłych, używanie sieci internetowej przez dzieci, powoduje, że dochodzi zarówno do sytuacji, że to właśnie osoby małoletnie stają się ofiarami przestępstw popełnianych za pomocą Internetu, jak i osoby małoletnie same bywają sprawcami tego rodzaju przestępstw, popełnianych np. na szkodę swych rówieśników (np. zjawisko tzw. internetowej przemocy rówieśniczej).
Wśród najpoważniejszych zagrożeń wynikających z niewłaściwego użytkowania Internetu przez dzieci, można wskazać na następujące :
- cyberprzemoc - czyli podejmowanie, przy wykorzystaniu sieci, zachowań mających na celu prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób (często rówieśników),
- uwodzenie dziecka przez Internet czyli tzw. grooming – nawiązywanie kontaktu z dzieckiem za pomocą sieci internetowej, przy wykorzystaniu rozmaitych, swoistych dla danego sprawcy, metod psychomanipulacji, w tym celu, aby finalnie doprowadzić do seksualnego wykorzystania dziecka w realnym (rzeczywistym) świecie, do uczynienia go ofiarą seksualnego wykorzystania,
- sexting – czyli tzw. „komórkowe porno nastolatków” – zjawisko występujące często wśród nastoletniej młodzieży, polegające na rozpowszechnianiu za pomocą telefonów komórkowych zdjęć (obrazów) o tematyce erotycznej, będących udziałem osób nastoletnich,
- dostęp do szkodliwych treści (obrazów)
- zawierających przemoc – pornografię, wulgaryzmy,
- propagujących rasizm i ksenofobię,
- nawołujących do popełnienia przestępstwa,
- promujących faszystowski lub inny totalitarnym ustrój państwa,
- zachęcających do prostytucji, używania narkotyków, hazardu,
- zawierających elementy psychomanipulacji, promujących określony kierunek światopoglądowy, styl życia ( np. nakłanianie do udziału w sektach, promujące anoreksję, bulimię itp.),
- łatwość nawiązywania przez osoby małoletnie kontaktów (znajomości) z nieznajomymi, co może skutkować późniejszym wykorzystaniem seksualnym.
Podejmując inicjatywę na rzecz przeciwdziałania powyższym zjawiskom, polskie przepisy kodeksu karnego zawierają stosowne uregulowania prawne, za pomocą których możliwe jest ściganie tego rodzaju przestępstw. Poniżej wskazano te regulacje kodeksu karnego, które bezpośrednio odnoszą się do przedmiotowej problematyki.
|
Rodzaj przestępstwa
|
Przepis kodeksu karnego
|
Grożąca kara
|
|
seksualne wykorzystanie małoletniego
art. 200 § 1 i 2 kodeksu karnego
|
§ 1. obcowanie płciowe z małoletnim poniżej 15 lat lub dopuszczenie się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania,
|
Kara pozbawienia wolności od 2 lat do 12 lat
|
|
§ 2. prezentowanie małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej, w celu zaspokojenia seksualnego.
|
kara pozbawienia wolności od 2 lat do 12 lat
|
|
|
Grooming
uwodzenie dziecka przez Internet
art. 200a § 1 i 2 kodeksu karnego
|
§ 1. nawiązanie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej, kontaktu z małoletnim poniżej lat 15, zmierzające, za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji albo przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim, w celu popełnienia przestępstwa z art. 197 § 3 pkt. 2 kodeksu karnego lub z art. 200 kodeksu karnego, a także w celu produkowania lub utrwalania treści pornograficznych
|
kara pozbawienia wolności do 3 lat
|
|
§ 2. składanie, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej, małoletniemu poniżej lat 15 propozycji obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych i zmierzanie do realizacji tej propozycji
|
kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat
|
|
|
zakaz publicznego propagowania zachowań
o charakterze pedofilskim art. 200b kodeksu karnego
|
publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim,
|
kara
grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat
|
|
prezentowanie, produkcja, rozpowszechnianie treści pornograficznych
art. 202 § 1-4a kodeksu karnego
|
§ 1. publicznie prezentowanie treści pornograficznych w sposób, mogący narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy
|
kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienie wolności do roku
|
|
§ 2. prezentowanie małoletniemu poniżej lat 15 treści pornograficznych lub udostępnianie mu przedmiotów mających taki charakter albo rozpowszechnianie treści pornograficznych, w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi,
|
kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
|
|
|
§ 3. produkowanie, utrwalanie lub sprowadzanie, przechowywanie lub posiadanie w celu rozpowszechnienia albo rozpowszechnianie lub publiczne prezentowanie treści pornograficznych zudziałem małoletniego albo treści pornograficznych związanych z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem,
|
kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
|
|
|
§ 4. utrwalanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat,
|
kara pozbawienia wolności od roku do lat 10
|
|
|
§ 4a. sprowadzanie, przechowywanie lub posiadanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat,
|
karapozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5
|
|
|
§ 4b. produkowanie, rozpowszechnianie, prezentowanie, przechowywanie lub posiadanie treści pornograficznych przedstawiających wytworzony albo przetworzony wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności seksualnej,
|
kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
|
|
|
utrwalanie wizerunku nagiej osoby, bez jej zgody
art. 191a § 1 kodeksu karnego
|
§ 1. utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, bez jej zgody,
|
kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
|
|
§ 2. ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego
|
Gdzie szukać pomocy i konsultacji ?
Jeżeli obserwujemy jakichkolwiek niepokojące zdarzenia, które stanowią przejaw zachowań przestępczych, dokonywanych na szkodę osób małoletnich, przy wykorzystaniu Internetu lub innych mediów elektronicznych, możliwe jest uzyskanie stosownego wsparcia i pomocy, poprzez kontakt z niżej wymienionymi organizacjami, zaangażowanymi w realizację ogólnospołecznej kampanii na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci.
1. Fundacja Dzieci Niczyje – organizacja pozarządowa, której celem jest ochrona dzieci przed krzywdzeniem oraz pomoc dzieciom krzywdzonym, ich rodzicom i opiekunom, realizująca między innymi program na rzecz bezpieczeństwa dzieci w Internecie „Dziecko w sieci”
adres : ul. Katowicka 31, 03-932 Warszawa,
tel./fax 22 616 02 68, fax. 22 616 03 14
adres e-mail fdn@fdn.pl,
strona www.fdn.pl i www.dzieckowsieci.pl.
2. Helpline.org.pl - wspólny projekt Fundacji Dzieci Niczyje oraz Fundacji Orange na rzecz przeciwdziałania przestępczości w sieci na szkodę dzieci,
adres e-mail helpline@helpline.org.pl
strona internetowa - www.helpline.org.pl
bezpłatna infolinia – 800-100-100
3. Dyżurnet.pl - hotline utworzony przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową w porozumieniu z Komisją Europejską w ramach akcji Safer Internet Action Plan.
adres : ul. Wąwozowa 18, 02-796 Warszawa,
fax. 22 380 80 55
adres e-mail info@dyzurnet.pl,
zgłaszanie nielegalnych treści – adres - dyzurnet@dyzurnet.pl
infolinia – 0-801 615 005
4. Fundacja Kidprotect.pl – organizacja pozarządowa, zajmująca się szeroko pojętą ochroną dzieci i młodzieży przed zagrożeniami związanymi z korzystaniem z Internetu, a także niebezpieczeństwami, na jakie narażone są dzieci w realnym świecie.
adres – ul. Dzielna 21/83, 01-029 Warszawa
tel./fax – 22 636 73 04
adres e-mail – fundacja@kidprotect.pl
Poza wyżej wskazanymi organizacjami, rodzice, nauczyciele oraz inni opiekunowie prawni, dostrzegając negatywne zjawiska, które w ich przekonaniu świadczą o popełnianiu przestępstw, na szkodę małoletnich przy wykorzystaniu mediów elektronicznych, dysponują także możliwościami w zakresie zainicjowania stosownych działań organów ścigania, zawiadamiając o zaistnieniu tego rodzaju zjawisk, właściwe miejscowo jednostki Policji lub Prokuratury.
Pełen wykaz właściwych na obszarze województwa wielkopolskiego, jednostek Prokuratury znajdziecie Państwo na stronie Prokuratury Okręgowej w Poznaniu – www.poznan.po.gov.pl. Wykaz właściwych jednostek Policji znajdziecie Państwo na stronie www.wielkopolska.policja.gov.pl.
Mamy nadzieję, że przedstawione na niniejszej stronie zagrożenia, a także wskazane adresy organizacji, w których można znaleźć stosowną pomoc i wsparcie, przyczynią się do upowszechnienia wiedzy na temat problemu przestępczości internetowej, dokonywanej na szkodę osób małoletnich i pozwolą na podejmowanie skutecznych działań w kierunku przeciwdziałania tym szkodliwym zjawiskom. Pamiętajmy, że głos małoletnich, aby ich chronić i ustrzec przed zagrożeniami, jakie czyhają na nich w sieci, z całą pewnością nie pozostanie bez reakcji organów ścigania, pod warunkiem, że tego rodzaju patologiczne zjawiska będą ujawniane i stanowić będą dla Nas, tj. Policji i Prokuratury, ważny sygnał, stanowiący podstawę do podjęcia stosownych, przewidzianych prawem środków.
Podejmijmy wspólne dzieło na rzecz tego, aby wszelkie sygnały o treści „Chrońcie N@s, Ktoś w Internecie robi nam krzywdę” nie pozostały bez reakcji na ten problem.