Zagrożenia
Zagrożenia internetowe
XXI wiek to niewątpliwie wiek informatyzacji i Internetu. Świat na swój sposób stał się globalną wioską internetową. Internet jest bardzo przydatnym instrumentem służącym do pozyskiwania wszelkiego rodzaju informacji, jak i kontaktów czy prowadzenia działalności np. bankowej czy handlowej. Kontakty internetowe częstokroć są anonimowe, co stanowi o dodatkowej jego atrakcyjności. Nie sposób w czasach współczesnej globalnej informatyzacji przecenić jego znaczenia. Niemniej niesie on ze sobą również istotne zagrożenia. Wraz z rozwojem technologii rozszerza się też ilość przestępstw popełnianych za pomocą komputerów oraz przy wykorzystaniu Internetu. Są to oszustwa, przestępstwa komputerowe, rozpowszechnianie pornografii - w tym dziecięcej, przestępczość gospodarcza- w tym szpiegostwo, a nawet przestępstwa terrorystyczne. Jak to wynika z danych Komendy Głównej Policji ilość przestępstw komputerowych stale rośnie, co obrazuje poniższa tabela:
| Rok | Oszustwo komputerowe art. 287 § 1-2 | Uzyskanie informacji art. 267 § 1-3 | Zniszczenie lub zmiana istotnej informacji art.268§ 1-3 i 268a | Zniszczenie lub zmiana informacji art. 269 § 1-2 | Sabotaż komputerowy art. 269a |
|---|---|---|---|---|---|
| 2008 | 404 | 505 | 249 | 2 | 13 |
| 2007 | 492 | 384 | 168 | 0 | 11 |
| 2006 | 444 | 370 | 136 | 4 | 19 |
| 2005 | 568 | 260 | 98 | 3 | 1 |
| 2004 | 390 | 248 | 248 | 0 | - |
| 2003 | 168 | 232 | 138 | 2 | - |
| 2002 | 368 | 215 | 167 | 12 | - |
| 2001 | 279 | 175 | 118 | 5 | - |
| 2000 | 323 | 240 | 48 | 5 | - |
| 1999 | 217 | 113 | 49 | 1 | - |
Źródło: statystyka.policja.pl
Statystyka ta nie obrazuje jednak całości zjawiska, gdyż w istocie dotyczy przestępstw przeciwko ochronie informacji i klasycznego oszustwa informatycznego, gdy jak już wspomniano sieć informatyczna służy też do popełniania innych przestępstw takich jak np. rozpowszechnianie pornografii.
Wraz z rozwojem technik przez przestępców informatycznych rozwija się też technologia mająca na celu obronę przed nim. Policja i inne organy ścigania dysponują co raz lepszymi środkami technicznymi, jak i wyszkolonymi specjalistami i laboratoriami, co umożliwia co raz skuteczniejsze ściganie cyberprzestępców. Nie zwalnia to jednak zwykłego człowieka od czujności i od unikania sytuacji sprzyjających popełnianiu przestępstw. Tak ostrożność jest szczególnie wskazana przy korzystaniu z Internetu przez dzieci, czy przy e-zakupach lub korzystaniu z bankowości internetowej.
Jeżeli chodzi o dzieci to szereg instytucji opracowało wskazówki, jak ustrzec je przed niebezpieczeństwami czyhającymi w cyberprzestrzeni.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że rodzice i opiekunowie ( np. nauczyciele) winni kontrolować, czy choć interesować się w jaki sposób dzieci korzystają z możliwości sieci.
Dlatego trzeba spędzać czas z dziećmi, poznawać ich zainteresowania, a w rozmowach otwarcie poruszać tematykę zagrożeń płynących z Internetu np. w zakresie oszustw, pornografii, pedofilii, narkotyków czy podejrzanych kontaktów. Zważywszy, iż dzieci mogą mieć dostęp do Internetu nie tylko w domu, ale i w innych miejscach np. kafejkach internetowych, u znajomych i kolegów, czy w szkole należy wychowywać dziecko w duchu obopólnego zaufania, tak by nie wykorzystywało tych możliwości w sposób niebezpieczny przy braku kontroli ze strony rodziców.
Warto też korzystać z komputera we wspólnym pokoju (a unikać umieszczania go w sypialni dziecka), co umożliwia ograniczenie intymności kontaktu w sieci, o co szczególnie zabiegają osoby chcące nakłonić za pośrednictwem komputera do niepożądanych zachowań.
Należy stosować tzw. programy kontroli rodzicielskiej- filtry internetowe, które pomogą w sprawdzeniu czy dziecko nie odwiedza niewłaściwych stron z punktu widzenia wychowawczego.
Wskazane jest też wpadkowe sprawdzanie poczty elektronicznej dzieci i historii przeglądarki internetowej.
Należy pouczyć dzieci, by nie podawały przez Internet osobistych informacji pozwalających na ich zidentyfikowanie, jak adres, telefon czy zdjęcie oraz aby nie odpowiadały na e-meile o dwuznacznej wymowie, czy nakłaniające do spotkania w realu- przynajmniej bez obecności rodzica.
Często mamy do też do czynienia z oszustwami przy e-zakupach. Niewątpliwie jest to wygodna forma zakupów, ale wymaga również zachowania pewnych standardów ostrożności. W związku z tym wskazane jest zebranie jak największej ilości danych o sprzedającym, jak adres sklepu, numer NIP, Regon; zasięgnięcie o nim informacji od znajomych (pozytywne wpisy i komentarze też mogą być przecież sfałszowane) oraz osobisty odbiór i zapłata za zamówiony towar. Przy odbiorze paczki należy ją sprawdzić na poczcie, czy przy kurierze, a w razie oszustwa niezwłocznie zawiadomić Policję.
Istotną ostrożność należy też wykazać przy korzystaniu z bankowości internetowej. Banki przyjęły zasadę nie kontaktowania się e-mailami z klientami. Transakcje potwierdzane są w jeden standardowy przyjęty przez dany bank sposób i w związku z tym, gdy następują jakieś niezapowiedziane zmiany w tym zakresie, albo żądanie podania danych osobowych, czy numeru PIN itp. za pośrednictwem e-maila możemy być właściwie pewni, że mamy do czynienia z oszustem podszywającym się pod bank. Zważywszy też ilość włamań komputerowych dokonywanych prze hakerów wskazane jest nie przesyłanie numerów kont czy poufnych danych za pomocą e-maili, chyba że z wykorzystaniem programów szyfrujących.
( Korzystano z: B. Hołyst:” Internet jako miejsce zdarzenia” w Prokuratura i Prawo nr 4 z 2009 r.)