Król Stanisław Leszczyński - protoplasta polskiej emigracji do Francji.
18.10.2022
10 października na Uniwersytecie Lotaryńskim w Nancy (Francja) odbyło się seminarium zatytułowane: „Stanisław Leszczyński: szlaki Oświecenia w Europie”. Współorganizatorami wydarzenia było miejscowe Centrum badan kultur i literatur europejskich (CERCLE) oraz miasto i region Leszno, skąd pochodzi ród Leszczyńskich i gdzie Stanisław pobierał nauki. Wydarzenie zostało dofinasowane przez KPRM w ramach konkursu „Polonia i Polacy za granicą” 2023.
Naukowcy z Paryża, Lozanny, Perpignan, Nancy, Zweibrücken oraz Warszawy przedstawili referaty na temat podróży Króla Stanisława, który jako książę Lotaryngii i Baru przez prawie 30 lat (1738–1766) mieszkał wraz ze swym dworem w pałacu w Luneville nieopodal Nancy. Plac w Nancy, zbudowany z jego inicjatywy i który nosi jego imię, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Leszczyński był nie tylko najlepszym ambasadorem Polski we Francji swoich czasów, ale pozostaje nim do dziś. Podczas seminarium pojawił się pogląd, że Leszczyński jako uchodźca polityczny, wraz ze swoim dworem, a także Polakami, którzy przyjeżdżali do utworzonej przez niego w Luneville Szkoły Kadetów, mogą być postrzegani jako zalążek polskiej emigracji do Francji, wyznaczając szlak dla Wielkiej Emigracji XIX w. i kolejnych fal emigracji do Francji, także do Lotaryngii. Temat mógłby być rozwinięty podczas kolejnych spotkań, które warto kontynuować wokół postaci "Dobrego Króla Stanisława", we współpracy Leszna i Nancy.
Tym razem uczestnicy seminarium analizowali podróże króla Stanisława zarówno te w przestrzeni pomiędzy Polską, Niemcami i Francją jak i te wyimaginowane: jak z króla stał się filozofem, a z filozofa dobrym księciem, jak z postaci marionetkowej stał się "aktorem" dobrego zarządzania Lotaryngią i miastem Nancy. Wiele jego tekstów, znanych częściej we Francji niż w Polsce, zawiera cenne spostrzeżenia, aktualne po dziś dzień. Leszczyński działał np. na rzecz zbliżenia Polski i Francji z Hetmanatem Kozaków zaporoskich we wspólnej walce przeciwko caratowi - "moskowitom". Był to właściwie jedyny moment w historii, kiedy Polska i Francja były sojusznikami przeciwko Rosji. Z tego okresu pochodzi prorocze i jakże aktualne zdanie wypowiedziane przez Leszczyńskiego: "Bez wolności narodu kozackiego nie będzie spokoju w Europie"
Seminarium towarzyszyła prezentacja i promocja powieści o Stanisławie Leszczyńskim napisanej przez Krzysztofa Lewandowskiego. Książka wkrótce będzie przetłumaczona także na język francuski. Dzień pełen wydarzeń zakończył koncert muzyki barokowej w wykonaniu uczniów Konserwatorium Muzycznego w Lesznie oraz ukraińskiej śpiewaczki Larysy Kravchuk.
