Polonia

W konsultacjach międzyrządowych pod przewodnictwem premiera RP Mateusza Morawieckiego i premier Litwy Ingridy Šimonytė udział wzięli ministrowie: spraw zagranicznych, obrony, aktywów państwowych, infrastruktury, rozwoju i technologii, finansów, zdrowia, rodziny i polityki społecznej, kultury i dziedzictwa narodowego oraz edukacji i nauki.

Międzyrządowe rozmowy dotyczyły głównie bezpieczeństwa w związku z sytuacją na Ukrainie, spraw związanych z cenami energii i bezpieczeństwem dostaw energii i paliw w regionie oraz kwestii oświaty mniejszości polskiej na Litwie.

Polacy są najliczniejszą mniejszością narodową na Litwie, wg ostatniego spisu ludności z 2021 roku, liczącą 183 421 osób (6,5% ogólnej liczby ludności). Mniejszość polska zamieszkuje zwarcie tereny Litwy południowo-wschodniej (Wileńszczyzna). W rejonach solecznickim
i wileńskim Polacy stanowią odpowiednio 76,31 % i 46,75% ogółu mieszkańców. Polacy to  też ponad 15% mieszkańców litewskiej stolicy, a także rejonów trockiego – ponad 27 %
i święciańskiego – około 25% ogółu mieszkańców.

Na Litwie w roku szkolnym 2021/2022 w szkołach z polskim językiem wykładowym naukę pobierało 12 385 uczniów w 61 szkołach i kilkunastu filiach szkolnych. Z początkiem roku szkolnego, naukę w klasach pierwszych rozpoczęło 937 dzieci. Ponadto na Litwie działają polskie przedszkola, a poza Wileńszczyzną także 4 szkoły sobotnie języka polskiego, prowadzone przez poszczególne oddziały Związku Polaków na Litwie.
W roku ubiegłym w szkołach polskich pracowało 2034 nauczycieli. Młodzież polska ma możliwość odbywania studiów polonistycznych w Centrum Polonistycznym Uniwersytetu Wileńskiego oraz w Akademii Pedagogicznej Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, kształcącym głównie nauczycieli do szkół z polskim językiem wykładowym.

W 2010 r. wygasła ustawa o mniejszościach narodowych, pochodząca z okresu odradzania się litewskiej państwowości, oczekiwaniem strony polskiej jest nadanie dynamiki pracom nad projektem nowej  ustawy o mniejszościach narodowych.

Podczas konferencji prasowej premier Mateusz Morawiecki powiedział:

„Dziś stoimy przed wielkim geopolitycznym wyzwaniem, przed przebudową bezpieczeństwa energetycznego i bezpieczeństwa gospodarczego. Dobrze jest, że dzisiaj Europa Zachodnia słucha rządu litewskiego i rządu polskiego. Polska i Litwa tłumaczy dzisiaj co zrobić, żeby już nigdy w życiu nie być pod szantażem agresywnej polityki rosyjskiej. Dzisiaj Polska i Litwa będą stały na straży bezpieczeństwa energetycznego Europy. Jesteśmy światkami przebudowy architektury bezpieczeństwa Europy”.

Premierzy  Polski i Litwy podpisali  wspólną deklarację w sprawie rozwoju współpracy dwustronnej. Polska delegacja na czele z premierem Mateuszem Morawieckim spotkała się również z  prezydentem Litwy Gitanasem  Nausedą.

 Wizyta polskiej delegacji w Wilnie stanowi potwierdzenie polsko-litewskiego partnerstwa strategicznego oraz efektywnej współpracy w kluczowych dziedzinach.