Uroczystość odsłonięcia pomnika Pál’a Teleki’ego w Segedynie na Węgrzech
21.10.2020
Pełnomocnik Rządu do Spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak oraz Jan Badowski, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w dniu 21 października 2020r. uczestniczyli w uroczystym odsłonięciu w Segedynie pomnika Pál’a Teleki’ego, dwukrotnego premiera Węgier, męża stanu i naukowca, zasłużonego dla Polski i Polaków. Jest to pierwszy pomnik tego prawdziwego węgierskiego „bratanka” Polaków w przestrzeni publicznej na Węgrzech.
Do największych zasług Pál’a Teleki’ego dla Polski należy decyzja z początku lipca 1920 roku o udzieleniu militarnej pomocy naszemu krajowi, poprzez nieodpłatne przekazanie, drogą przez Rumunię zaopatrzenia wojskowego: milionów naboi karabinowych oraz tysięcy karabinów. Zaopatrzenie dotarło do Polski na chwilę przed rozpoczęciem decydującej bitwy pod Warszawą.
W lipcu roku 1939 Pál Teleki wykazał się ogromną odwagą, wysyłając do Hitlera depeszę, w której odmówił pomocy przy inwazji na Polskę, motywując to kwestią moralną. Napisał dokładnie:
Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce”.
Udział Pełnomocnika Rządu do Spraw Polonii i Polaków za Granicą Jana Dziedziczaka w tej uroczystości jest jednym z przykładów bardzo dobrych relacji polsko-węgierskich. Inicjatorem wydarzenia był Konsul Honorowy RP w Segedynie Karol Biernacki, wspierany przez Polsko-Węgierskie Stowarzyszenie Kulturalne, Fundację Wacława Felczaka oraz Diecezję segedyńsko-csanádzką.
Na zakończenie, w katedrze segedyńskiej odbyła się uroczysta Msza Święta w intencji Węgier i Polski.
