Polska pomoc

Stanowi ono kontynuację analiz prowadzonych regularnie w latach 2004-2015 r. Oto wybrane zagadnienia z raportu:

Opinia publiczna o potrzebie udzielania przez Polskę pomocy krajom słabiej rozwiniętym

Ponad dwie trzecie Polaków (69%) uważa, że Polska powinna wspomagać rozwój krajów słabiej rozwiniętych. Przeciwnego zdania jest zdecydowanie mniej osób (19%).

Zarówno wśród zwolenników, jak i wśród przeciwników wspomagania rozwoju krajów słabiej rozwiniętych dominują opinie o charakterze umiarkowanym. Opinie o charakterze zdecydowanym znajdują się w mniejszości (11% wśród zdecydowanych zwolenników i 4% wśród zdecydowanych przeciwników).

15% badanych nie potrafiło zająć jednoznacznego stanowiska w sprawie działań pomocowych naszego kraju wobec krajów potrzebujących.

Przekonanie, że Polska powinna wspomagać rozwój krajów słabiej rozwiniętych dominuje we wszystkich grupach społeczno-demograficznych. Szczególnie wysoki poziom akceptacji identyfikujemy wśród kobiet (73%), osób z wykształceniem średnim (74%) i wyższym (75%, podczas gdy z podstawowym – 60%), większy wśród mieszkańców wsi (71%) niż największych miast (63%).

Przeciwko organizowaniu przez Polskę działań pomocowych dla krajów słabiej rozwijających się, częściej niż inni, występowali mieszkańcy 20-100 tys. miast (22%, podczas gdy mieszkańcy wsi – 15%). Rzadziej zwolennikami wsparcia dla krajów słabiej rozwiniętych są osoby najmłodsze (15-19 lat) oraz najstarsze (60 lat i więcej), wśród tych grup wiekowych znajduje się więcej osób, które nie potrafią zająć stanowiska w tej sprawie.

Poinformowanie o pomocy Polski dla innych krajów oraz źródła i treść informacji

12% badanych deklarowała, że w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy poprzedzających badanie, zetknęli się z informacjami o pomocy Polski dla innych krajów. Nie słyszało o tym 88% osób. W mniejszym stopniu niż w pozostałych grupach wiekowych takie informacje docierały do dwudziestolatków. 

Osoby, które w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy poprzedzających badanie zetknęły się z informacjami o pomocy Polski dla innych krajów, swoją wiedzę na ten temat przede wszystkim czerpały z telewizji (80%). Inne środki przekazu nie mają takiej siły oddziaływania – następny w kolejności: Internet został wskazany przez niemal czterokrotnie mniejszą grupę osób (21%). Wśród liczących się kanałów zdobywania informacji o działaniach pomocowych Polski dla innych krajów, badani wymieniali ponadto radio (17%), prasę (14%) oraz kościół (13%).

Źródła informacji o pomocy Polski dla innych krajów

Informacje o pomocy Polski dla innych krajów, z którymi stykali się badani, zdecydowanie najczęściej (aż 56% wskazań) dotyczyły pomocy humanitarnej (22%), ale także pomocy mniej zamożnym, mniej rozwiniętym, potrzebującym krajom. Skojarzenia respondentów skupiały się również wokół form pomocy: zbiórki żywności, pomocy finansowej, medycznej, edukacji, czy budowie studni, a także wsparcia misjonarzy, zbiórce odzieży. Miejsca, które kojarzą się Polakom z tymi informacjami to przede wszystkim Afryka, Syria, a przyczyny, dla których kraje takie wymagają wsparcia to wojna, klęski żywiołowe i terroryzm.

Geograficzne kierunki pomocy

Preferowane przez Polaków, główne kierunki pomocy udzielanej przez nasz kraj, to kraje Afryki (55%). Zdecydowanie rzadziej Polacy uważają, że pomoc z Polski powinna być skierowana do naszych wschodnich sąsiadów – Ukrainy i Białorusi (21%), krajów Bliskiego Wschodu (19%), czy innych krajów na Wschodzie (19%). Co dziesiąty respondent bierze pod uwagę kraje Azji (takie jak Birma/Mjanma czy Laos – 10%). 5% badanych wskazuje, że polska pomoc nie powinna być skierowana do żadnego kraju, a 14% z nich nie potrafi odpowiedzieć na tak zadane pytanie.

Dziedziny, sposoby i kierunki pomocy

Dziedziny pomocy

Polacy pytani o dziedziny, w których Polska ma najwięcej do zaoferowania krajom słabiej rozwiniętym, najczęściej wskazywali w 2019 roku poprawę służby zdrowia (41%) oraz edukację (40%).

Inne dziedziny, którymi moglibyśmy wspierać kraje od nas bardziej potrzebujące były przez badanych wskazywane już rzadziej. 29% osób wskazywało na pomoc w rozwoju infrastruktury, 16% - w rozwoju rolnictwa, a co piąty z nich wskazał zapobieganie kryzysom i odbudowę po konfliktach. Rzadziej Polacy wskazywali, że nasz kraj mógłby zaoferować krajom słabiej rozwiniętym wsparcie w dziedzinie ochrony środowiska (15%), wzrostu gospodarczego i lokalnej przedsiębiorczości (15%) oraz reform demokratycznych, na przykład rozwoju lokalnych samorządów (13%).

5% badanych uznało, że nie ma takich dziedzin, w których Polska miałaby cokolwiek do zaoferowania krajom słabiej rozwiniętym, a 11% nie potrafiło takich wskazać.

Sposoby i kanały pomocy

W 2019 roku Polacy najczęściej wskazywali, że Polska może przyczyniać się do rozwoju krajów słabiej rozwiniętych poprzez wysyłanie tam wolontariuszy (34%). Rzadziej podkreślane są takie działania, jak umożliwienie studentom z tych krajów studiowania na polskich uczelniach (19%), czy wspieranie procesów demokratyzacji (17%).  Po 14% Polaków twierdzi, że Polska mogłaby również wspierać kraje słabiej rozwinięte poprzez inwestycje polskich przedsiębiorców na ich terenie, ale także finansując lub współfinansując budowę infrastruktury. Nieco mniej badanych (13%) uważa, że reprezentanci naszego kraju mógłby szkolić pracowników administracji i instytucji państwowych. Co ósmy Polak (12%) uważa, że odpowiednim działaniem, w które mogłaby się zaangażować Polska jest praca na rzecz rozwiązywania konfliktów wewnętrznych, a tylko co dziewiąty (11%) wskazuje, że dobrym sposobem byłoby otworzenie w większym stopniu polskiego rynku na produkty z tych krajów.

Polska powinna przede wszystkim, według Polaków, przekazywać fundusze krajom słabiej rozwiniętym za pośrednictwem wyspecjalizowanych organizacji międzynarodowych (41%) oraz polskich organizacji pozarządowych i firm (42%). Niemal trzech na dziesięciu Polaków (29%) uważa, że fundusze powinny zostać przekazane poprzez konkretne polskie inwestycje w tych krajach. Jedna piąta (21%) respondentów wskazuje natomiast, że to lokalne organizacje powinny się zajmować przekazywaniem funduszy.

Zaangażowanie Polaków w pomoc krajom słabiej rozwiniętym

Jedynie czterech na stu Polaków (4%) było w jakikolwiek sposób zaangażowanych w pomoc krajom słabiej rozwiniętym. 96% badanych przyznaje, że do tej pory nie brali udziału w tego typu działaniach, przy czym 15% rozważa taką możliwość w przyszłości. Niemal co piąty badany (19%) nie widzi takiej potrzeby.

Osoby angażujące się to częściej kobiety, osoby w wieku 40-59 lat, z wyższym wykształceniem, mieszkające w miastach 100-500 tysięcy mieszkańców, zwolennicy pomocy rozwojowej oraz osoby, które uważają, że Polska przeznacza obecnie za mało środków na ten cel.

Najpopularniejszą formą wsparcia krajów słabiej rozwiniętych, w którą angażują się Polacy jest przekazanie pieniędzy na konkretny projekt lub zbiórkę (53%), nieco rzadziej pieniądze są przekazywane okazjonalnie na działania konkretnych organizacji międzynarodowych (33%). Co czwarty (24%) wspierający regularnie programy pomocowe, wybiera te realizowane w krajach słabiej rozwiniętych. Zdecydowanie rzadziej Polacy angażują się w projekty edukacyjne lub informacyjne dotyczące sytuacji i problemów tych krajów (9%), uczestniczą w realizacji programów pomocowych (9%) oraz dokonują etycznych wyborów podczas zakupów (7%).

Wyniki badania opinii publicznej potwierdzają, że większość Polaków chce pomagać krajom słabiej rozwiniętym. Zwolennicy uważają, że jest to nasz moralny obowiązek (44%) i wskazują, że  pomaganie innym może przynieść Polsce korzyści (30%). Według badanych Polska pomoc powinna trafiać głównie do krajów Afryki. Wskazali dwie dziedziny, w których Polska ma najwięcej do zaoferowania krajom słabiej rozwiniętym. Są to: poprawa służby zdrowia i edukacji. Polacy popierają również pomoc zagraniczną poprzez przekazywanie funduszy organizacjom międzynarodowym i pozarządowym. Wzrosło też poparcie Polaków dla wolontariatu jako formy pomocy „na miejscu” w krajach rozwijających się.