Polska pomoc

Oficjalna Pomoc Rozwojowa (ODA)

W 2016 roku Polska przeznaczyła na oficjalną pomoc rozwojową (ODA) 2 615 mln PLN, z czego w ramach współpracy wielostronnej wydatkowano 2 027 mln PLN, co stanowiło 78% całości środków. Na pomoc dwustronną wydatkowano 588 mln PLN (tj. 22% całości).
Po odjęciu przepływów w ramach umów pożyczkowych wielkość pomocy dwustronnej wyniosła 383 mln PLN. Wartość środków wydatkowanych w ramach współpracy rozwojowej odpowiadała 0,15% polskiego dochodu narodowego brutto (DNB).

Priorytety geograficzne i tematyczne

W 2016 roku współpraca rozwojowa prowadzona była w oparciu o nowy Wieloletni program współpracy rozwojowej na lata 2016 – 2020. Zgodnie z programem polska współpraca rozwojowa realizowana jest w ramach priorytetów geograficznych i tematycznych.

Obszary geograficzne podzielone zostały na dwie grupy. Pierwsza obejmuje cztery kraje Partnerstwa Wschodniego: Białoruś, Gruzję, Mołdawię i Ukrainę. Cele polskiej pomocy opierają się tutaj na wspieraniu działań na rzecz dobrego rządzenia, kapitału ludzkiego, przedsiębiorczości i sektora prywatnego oraz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Do drugiej grupy zaliczają się wybrane kraje Afryki, Azji i Bliskiego Wschodu. Należy do niej sześć państw: Etiopia, Kenia, Mjanma, Palestyna, Senegal oraz Tanzania. Większość z nich charakteryzuje się wysokim poziomem ubóstwa. Obszary wsparcia dla ww. krajów obejmują kapitał ludzki, ochronę środowiska, przedsiębiorczość i sektor prywatny oraz rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.

Oprócz ww. krajów priorytetowych polskie wsparcie kierowane jest również do innych wyszczególnionych na liście państw rozwijających się zgodnie z wytycznymi DAC OECD (DAC List of ODA Recipients).

Dwustronna ODA

W 2016 r. głównymi odbiorcami polskiej pomocy dwustronnej były: Etiopia, Ukraina, Tanzania, Białoruś, Turcja, Syria, Kenia, Angola, Mołdawia i Gruzja.

Zestawienie największych biorców polskiej ODA w 2016 r.

L.p.	kraj biorca polskiej ODA	mln PLN
1.	Etiopia*	166,80
2.	Ukraina	95,03
3.	Tanzania*	90,32
4.	Białoruś	75,65
5.	Turcja	71,49
6.	Syria	37,21
7.	Kenia*	34,70
8.	Angola*	17,07
9.	Mołdawia	8,45
10.	Gruzja	7,25
11.	Irak	6,36
12.	Palestyna	4,76
13.	Kambodża*	3,86
14.	Kazachstan	3,35
15.	Kosowo	2,46
16.	Afganistan	2,04
17.	Senegal	1,11
18.	Mongolia	1,05
19.	Mjanma	0,79
20.	Indonezja	0,71

*Wskazane kwoty zawierają wypłaty w ramach umów kredytowych dla: Angoli, Etiopii, Kenii i Tanzanii oraz umorzenie długu Kambodży.

Największą część współpracy dwustronnej (208 mln PLN) stanowiły kredyty oraz umorzenia długów. W 2016 r. wypłaty w ramach umów kredytowych nastąpiły dla Angoli, Etiopii, Kenii i Tanzanii, zaś umorzenie długu dotyczyło Kambodży.

Znaczącą pozycją była również pomoc humanitarna (124 mln PLN) przeznaczona w głównej mierze na rzecz ludności dotkniętej kryzysem na Bliskim Wschodzie, w tym uchodźców syryjskich.

Kolejną ważną pozycją polskiej ODA było wsparcie edukacji w formie stypendiów oraz pokrycia kosztów kształcenia (117 mln PLN).

 

 

Przeprowadzone postępowania dotacyjne

W 2016 roku Departament Współpracy Rozwojowej MSZ zorganizował 5 otwartych postępowań dotacyjnych. Dofinansowanie otrzymało 91 projektów na łączną kwotę 39 926 925 PLN, w tym:

• Konkurs „Polska pomoc rozwojowa 2016” – 26 152 426 PLN (53 projekty)
• Konkurs „Wolontariat polska pomoc 2016” – 776 521 PLN (14 projektów) 
• Konkurs „Edukacja globalna 2016” – 1 835 035 PLN (12 projektów)
• Konkurs „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie i Ukrainie 2016 r.” – 7 235 317 PLN(7 projektów)
• Konkurs „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie 2016 r.” – 3 927 626 PLN (5 projektów)

Wielostronna ODA

Największa część polskiej wielostronnej pomocy rozwojowej zasiliła fundusze Unii Europejskiej przeznaczone na zewnętrzną pomoc rozwojową. W 2016 roku polski udział w tych funduszach osiągnął wartość 1,58 mld PLN. Złożyła się na niego część składki do budżetu unijnego, która została przeznaczona na cele rozwojowe (1,3 mld PLN[1]) oraz wpłata (284 mln PLN[2]) na Europejski Fundusz Rozwoju (European Development Fund, EDF), który jest głównym instrumentem pozabudżetowym UE służącym do finansowania współpracy z państwami Afryki, Karaibów i regionu Pacyfiku (AKP) oraz krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ).

Na rzecz podmiotów działających w Systemie Narodów Zjednoczonych przekazano 80 mln PLN, a w ramach grupy Banku Światowego 116 mln PLN. Środki przekazane na rzecz regionalnych banków rozwoju opiewały na kwotę 223 mln PLN (i w większości przekazane zostały 
na nowoutworzony Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych, AIIB).

[1] Polska wpłaca jedną składkę do budżetu UE, bez rozróżniania na poszczególne programy, fundusze, czy instrumenty. Polski udział w oficjalnej pomocy rozwojowej Unii Europejskiej obliczany jest w następujący sposób: znając wielkość budżetu UE i wielkość polskiej składki można obliczyć jaki procent budżetu UE stanowi polska składka. Przy założeniu, że polski udział w oficjalnej pomocy rozwojowej UE jest taki sam jak udział w całym unijnym budżecie można go wyliczyć w oparciu o dane dotyczące wykonania budżetu UE. Szacunkowe dane dotyczące wykonania budżetu są aktualizowane w miarę napływania kolejnych raportów i sprawozdań Komisji Europejskiej, stąd też mogą podlegać znacznym zmianom.

[2] Wielkość wpłat państw członkowskich na Europejski Fundusz Rozwoju określana jest każdorazowo przez Komisję Europejską na podstawie szacunków potrzeb finansowych związanych z działaniami przewidzianymi w danej edycji Funduszu. Środki niewykorzystane w danej edycji nie są zwracane wpłacającym, lecz zaliczane na poczet kolejnej edycji Funduszu.