Polska pomoc

W projekcie została wyszkolona kadra instruktorów szkoleń tłumaczy-przewodników osób głuchoniewidomych, która w 2020 roku prowadziła już dalsze szkolenia samodzielnie. W 6 miastach Gruzji (Tbilisi, Batumi, Telavi, Zugdidi, Kutaisi i Gori) zostało wyszkolonych ponad 90 nowych tłumaczy-przewodników, co sprawiło, że usługa tłumacza-przewodnika stała się bardziej dostępna dla osób z jednoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu.

W trakcie szkolenia tej grupy specjalistów uczestnicy mieli na uszach słuchawki wyciszające dźwięki oraz gogle, przez które patrzący nie widział nic lub widział bardzo niewyraźnie, a instruktorzy stawiali przed nimi zadania: „zejdź po schodach”, „przejdź z punktu A do B”. Czynności, dotychczas oczywiste, urastały do rangi wielkich wyzwań.

„W ciągu kilku dni doświadczyłam tego, co na co dzień przeżywają osoby niewidome, słabowidzące, głuchoniewidome. I powiem tak: mimo mojego wieloletniego doświadczenia to było wyzwanie” - opowiada Mariam Mghwdelidze, która od siedmiu lat pracuje w Kutaisi jako pedagog specjalny. Ma ona doświadczenie w pracy z uczniami z różnymi dysfunkcjami, ale nie pracowała jeszcze z osobami mającymi zaburzenie słuchu i wzroku. Wie jednak, że prędzej czy później będzie musiała pomóc również uczniom głuchoniewidomym. Dlatego wzięła udział w szkoleniach, stając się jednym z 90 nowych tłumaczy-przewodników, którzy realnie pomagają głuchoniewidomym w Gruzji.

Pandemia i związane z nią ograniczenia stały się kolejnym wyzwaniem dla tej grupy osób niepełnosprawnych. Utrudnione i tak samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem czy zdobywanie informacji okazało się jeszcze trudniejsze. Jednak dzięki doposażeniu klubów możliwe było kontynuowanie spotkań klubów w formie zdalnej (do dziś są one kontynuowane), co umożliwiało np. przekazywanie informacji o nowych restrykcjach wprowadzanych w kraju.

Do tej pory głuchoniewidomi w Gruzji byli praktycznie wykluczeni z systemu opieki zdrowotnej ponieważ do skutecznej komunikacji potrzebny jest udział tłumacza - przewodnika. W ramach projektu kluby otrzymały stosowny sprzęt (m. in. w laptopy z kamerą), co usprawniło kontakt głuchoniewidomych z lekarzami przy wsparciu tłumacza- przewodnika.

W projekcie powstały też dwie praktyczne publikacje. Pierwsza z nich dotyczy tworzenia przestrzeni przyjaznej osobom głuchoniewidomym, druga zaś stanowi zbiór rekomendacji dotyczących form pomocy osobom głuchoniewidomym. Obie publikacje zostały przetłumaczone na jęz. Gruziński.

Zwieńczeniem działań projektowych była organizacja I Międzynarodowego Kongresu o Osobach Głuchoniewidomych pod hasłem „Widzę i słyszę dotykiem”. Eksperci i same osoby głuchoniewidome  z Gruzji, Indii, Węgier, Czech, Bułgarii, Hiszpanii, Kanady i Polski wymieniali się swoimi doświadczeniami, wiedzą, inspirując do kolejnych aktywności. Udział w panelach dyskusyjnych czy warsztatach był szeroko dostępny, spotkania były prowadzone w języku gruzińskim i angielskim, a całość kongresu była tłumaczona na gruziński język migowy. Po raz pierwszy w Gruzji zostały zastosowane napisy na żywo podczas wykładów, paneli i dyskusji. Nagrania z kongresu w oryginalnych językach są dostępne na stronie www.facebook.com/geolorm.

Warto podkreślić, że w trakcie realizacji projektu powstał Gruziński Związek Osób Głuchoniewidomych, co stanowi dopełnienie trzyletniego zaangażowania Polski w budowanie systemu wsparcia osób głuchoniewidomych w Gruzji, dając jednocześnie nadzieję na podtrzymanie już osiągniętych rezultatów oraz dalsze rozwijanie działalności na rzecz tej grupy osób niepełnosprawnych, także z wykorzystaniem finansowania zagranicznych donorów.

Projekt został zrealizowany przez Fundację HumanDoc w ramach programu współpracy rozwojowej finansowanego ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych.