Polski Atom

Sesję dotycząca energii jądrowej poprzedziło specjalne wystąpienie dra Fatiha Birola - Dyrektora Międzynarodowej Agencji Energetycznej. Szef MAE, powołując się na najnowszy raport agencji „Roadmap to Net zero Carbon by 2050”, zaznaczył, że do urealnienia planów osiągnięcia globalnego celu neutralności klimatycznej na 2050 r., konieczne jest 3-krotne zwiększenie produkcji z elektrowni jądrowych ibudowę co roku 30 GWe nowych mocy w EJ (5-krotnie więcej niż w ostatnich 10 latach) Jak zaznaczył dr F.Birol: „Nie stać nas na luksus wyboru jednej technologii do realizacji transformacji energetycznej. Potrzebujemy wszystkich technologii, w tym energii jądrowej, jeśli naprawdę chcemy powstrzymać zmiany klimatyczne”.

Podczas panelu dyskusyjnego dotyczącego energetyki jądrowej Kathryn Huff, pełniąca obowiązki Zastępcy Sekretarza Energii ds. Energii Jądrowej, USA podkreśliła, że energetyka jądrowa opiera się na generacji ciepła w reaktorze, co czyni ją podobną do elektrowni cieplnych: węglowych czy gazowych. Z jednej strony ułatwia to transformację konwencjonalnej energetyki, umożliwiając wykorzystanie dopracowanych technologii np. w zakresie turbin, generatorów itd. oraz wykorzystania wykwalifikowanej kadry. Z drugiej strony, otwiera możliwości zastosowania energii jądrowej do produkcji ciepła i kogeneracji.

W trakcie debaty David Durham, Prezydent, Energy Systems, Westinghouse zaznaczył, że projekt budowy floty bloków jądrowych, taki jak w Polsce, to poważne zobowiązanie o perspektywie nawet 100 lat i kwestia wyboru partnera zagranicznego jest kluczowa dla sukcesu programu. Podkreślił, że „technologia AP 1000 jest zaawansowana i sprawdzona” a działające w Chinach bloki zaliczają się do światowej czołówki pod względem wyników eksploatacji. Równocześnie dodał, że w trakcie budowy kolejnych reaktorów w w Chinach i USA odnotowywano oszczędności i skrócenia harmonogramów, wynikające z lekcji wyciągniętych podczas budowy pierwszych bloków. Reaktor AP1000 to nie technologia First of a Kind, ale w pełni zoptymalizowany i w pełni kompletny model.

Uczestniczący w panelu John Hopkins, Prezes i dyrektor zarządzający NuScale, przypomniał o odblokowaniu przez Rząd USA  możliwości wsparcia finansowego dla projektów dotyczących eksportu technologii jądrowych z USA przez International Development Finance Corporation. Poinformował o zawieranych przez firmę NuScale porozumień z prywatnymi parterami w wielu krajach. Firma przewiduje pozaelektryczne zastosowania swojej technologii, np. do produkcji wodoru i odsalania wody morskiej.

Podczas debaty jądrowej Danijel Levicar, Dyrektor ds. operacyjnych Gen Energija operatora Slovenia, zauważył, że obecny miks energetyczny Słowenii jest zróżnicowany i składa się w jednej trzeciej z węgla, jednej trzeciej z energetyki jądrowej i jednej trzeciej z elektrowni wodnych. „Ten miks działa bardzo dobrze, ale budowa nowego bloku jądrowego jest niezbędna z powodu przewidywanego 2-krotnego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną do 2050 r.” - powiedział. Dodał że bardzo ważny jest element bezpieczeństwa energetycznego i uniknięcie uzależnienia od importu energii. Władze Słowenii są przekonane do potrzeby rozbudowy mocy jądrowych, czego wyrazem było wydanie 2 miesiące temu zgody na budowę drugiego bloku EJ Krsko.

Podsumowują dzień biznesowy na szczycie P-TECC Sekretarz ds. Energii USA Jennifer Granholm podkreśliła, że energetyka jądrowa jest niezbędną częścią strategii na rzecz powstrzymywania zmian klimatu, która ma także krytyczne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego. Sekretarz zapewniła, że USA będą współpracować ze wszystkimi państwami regionu, które przewidują wykorzystanie energii jądrowej.

W drugim dniu szczytu transatlantyckiego, w panelu poświęconym energetyce jądrowej, rozmawiano m.in. o implikacjach politycznych i wsparciu rządowym dla wdrażania komercyjnych technologii jądrowych.

Otwierająca debatę dr Kathryn Huff, pełniąca obowiązki Zastępcy Sekretarza Energii ds. Energii Jądrowej, USA, wyraziła zadowolenie ze  współpracy klimatycznej. Zaakcentowała, że Sojusz Stanów Zjednoczonych z regionem Europy Wschodniej jest niezwykle ważny i zarazem kluczowy dla dekarbonizacji planety.

Bułgarski Minister Energii, Andrey Zhivkov podkreślił, że transformacja energetyczna powinna odbywać się z poszanowaniem państw członkowskich, dla których nie ma uniwersalnego rozwiązania w tym zakresie. Zaznaczył, że energia jądrowa jest czystą technologią, która może przyczynić się do walki ze zmianami klimatu oraz do dekarbonizacji gospodarek.

Przedstawiciel Polski, Pełnomocnik do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Piotr Naimski wskazał, że zielona transformacja nie będzie możliwa bez energetyki jądrowej. Podkreślił, że Polska ma przed sobą duże wyzwanie – wyjście z miksu, który w 70 % stanowi węgiel. Jest to duży projekt - rozwiązaniem w tym wypadku nie są zatem SMRy, ale wielkoskalowe reaktory. Potrzebujemy 6-9 GW, które przełożą się na około 25% produkcji energii. Wskazał także, że rolą rządu jest zapewnienie polityki oraz strategii i w tym zakresie zostały przyjęte dwa ważne dla Polski dokumenty – Polityka Energetyczna Polski do 2040 oraz aktualizacja Programu polskiej energetyki jądrowej. Odwołał się także do kwestii współpracy w zakresie dzielenia się standardami bezpieczeństwa przy eksploatacji elektrowni jądrowych. Odwołał się także do kwestii taksonomii – w swojej wypowiedzi zajął stanowisko, że wykluczenie energetyki jądrowej z unijnego systemu finansowania jest de facto całkowitym wykluczeniem energetyki jądrowej w UE.

Uczestniczący w dyskusji Blaž Košorok, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Słowenii, zwrócił uwagę, że energetyka jądrowa jako czyste, niezawodne i bezpieczne źródło energii ma do odegrania ogromną rolę w dekarbonizacji, w tym dla pakietu Fit for 55. Jako przykład podał słoweńską elektrownię Krško, dla której rozważane jest obecnie dodanie drugiego bloku jądrowego.

Swój wkład w dyskusję miał także przedstawiciel Republiki Czeskiej - Jan Prášil, Dyrektor Departamentu Strategii, Badań i Współpracy Międzynarodowej w Energetyce Jądrowej. W swojej wypowiedzi położył szczególny nacisk na kwestie unijnej taksonomii. Zaznaczył, że trzeba kontynuować dyskusję z Komisją Europejską nt. włączenia do tego systemu energetyki jądrowej. Rządy muszą działać w tym zakresie wspólnie, a wsparcie na poziomie politycznym jest niezbędne. Wyraził także nadzieję, że Komisja Europejska dostrzeże wszelkie zalety energetyki jądrowej na rzecz walki ze zmianami klimatu.