Ponowne uruchomienie reaktora Maria
31.10.2023
Zakończył się pierwszy etap prac związanych z modernizacją reaktora badawczego Maria. 27 października 2023 roku Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) otrzymało od Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) stosowne zgody na uruchomienie reaktora po modernizacjach i jeszcze tego samego dnia przeprowadzono rozruch oraz rozpoczęto regularną pracę na mocy nominalnej.
W trakcie pierwszego etapu prac wymienione zostały rozdzielnie główne, zmodernizowana została sterownia oraz część układów pomiarowych. Modernizacją objęte były również zbiorniki zrzutowe, system pomiaru aerozoli w budynku reaktora oraz chłodnia wentylatorowa.
Program wieloletni pod nazwą „Program modernizacji badawczego reaktora jądrowego MARIA umożliwiający jego eksploatację po 2027 r.” został ustanowiony Uchwałą Rady Ministrów nr 108/2023 z dnia 20 czerwca 2023 r. Celem programu (stanowiącym załącznik do projektu uchwały) jest modernizacja reaktora badawczego MARIA zapewniająca wydłużenie okresu jego bezpiecznej eksploatacji po roku 2027 w perspektywie co najmniej do 2050 roku.
Reaktor MARIA jest obecnie jedynym w Polsce działającym reaktorem jądrowym i unikatowym w kraju i na świecie urządzeniem badawczym o istotnym znaczeniu dla zdrowia publicznego, gospodarki i nauki. Znajduje się w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Otwocku - Świerku. Po ponad 40-letniej pracy modernizacji wymagają niemal wszystkie układy technologiczne reaktora.
Polska czerpie z eksploatacji dobrze funkcjonującego badawczego reaktora jądrowego korzyści zarówno w obszarze zdrowia publicznego, badań naukowych jak i działalności gospodarczej. Wydłużenie eksploatacji reaktora ma fundamentalne znaczenie przede wszystkim dla zdrowia i życia polskich pacjentów. Z produktów opartych na radioizotopach produkowanych w reaktorze MARIA korzysta ok. 17 mln ludzi na całym świecie.
Koszt modernizacji wynosi 91 744,00 tys. zł, na który w latach 2023-2027 złożą się:
- Ministerstwo Edukacji i Nauki – 23. 269 mln zł,
- Ministerstwo Zdrowia – 22.586 mln zł,
- Ministerstwo Klimatu i Środowiska – 45.889 mln zł, (w tym Minister Finansów przekaże MKiŚ kwotę 22.584 mln zł na etapie prac nad ustawą budżetową)