Polski Atom

2 października 2020 r. Rada Ministrów przyjęła Uchwałę (nr 141) w sprawie aktualizacji programu wieloletniego pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej”, opublikowany w Monitorze Polskim 16 października 2020 r. (poz. 946).

Projekt aktualizacji „Programu polskiej energetyki jądrowej" został poddany konsultacjom publicznym. 88 podmiotów, w tym takie spoza Polski, zgłosiło 539 uwag (nie licząc uwag powtarzających się). Otrzymano liczne głosy poparcia od organizacji społecznych, w tym ekologicznych, jak np. Stowarzyszenie „Prawo do Przyrody”, Stowarzyszenie MOST, Fundacja Dzika Polska, Stowarzyszenie Ekologów na Rzecz Energii Nuklearnej, FOTA4Climate. Głównym powodem jest rola, jaką energetyka jądrowa odgrywa w walce ze zmianami klimatycznymi z uwagi na bezemisyjną pracę i inne korzyści dla środowiska (np. ochrona bioróżnorodności w porównaniu do innych źródeł).

Celem jest budowa w Polsce od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+ (bo mają największe doświadczenie z budowy i eksploatacji, ani jednej awarii z dużymi uwolnieniami do środowiska, powszechna znajomość technologii PWR przez instytucje dozoru jądrowego, większe możliwości wyboru lokalizacji - mniejsza strefa ograniczonego użytkowania, konkurencyjny rynek dostawców; nowe technologie najwcześniej po 2040 r.  np. SMR, HTR, Gen IV).

Harmonogram zakłada budowę i oddanie do eksploatacji 2 elektrowni jądrowych po 3 reaktory każda. Wybór technologii w 2021, wybór lokalizacji dla pierwszej elektrowni w 2022. Rozpoczęcie budowy pierwszego reaktora w 2026, jego uruchomienie w 2033; oddanie do eksploatacji ostatniego reaktora w drugiej elektrowni w 2043.

Uzasadnienie do wdrożenia energetyki jądrowej w Polsce opiera się na trzech filarach:

1. Bezpie­czeństwo energetyczne - Wprowa­dzenie elektrowni jądrowych oznaczać będzie wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego, głównie poprzez dy­wersyfikację bazy paliwowej i kierunków dostaw nośników energii oraz zastąpienie starzejącego się parku wysoko­emisyjnych bloków węglowych.  
2. Klimat i środowisko - Energetyka jądrowa to radykalne obniżenie emisji gazów cieplar­nianych do atmosfery z sektora elektroenergetycznego oraz niskie środowiskowe koszty zewnętrzne. Przykła­dy dużych, uprzemysłowionych i wysokorozwiniętych państw i regionów, takich jak Francja, Szwecja oraz ka­nadyjska prowincja Ontario dowodzą, że energetyka jądrowa przyczynia się do skutecznej, szybkiej i głębo­kiej dekarbonizacji elektroenergetyki. We wszystkich tych przypadkach radykalnie zredukowano emisje do poziomu znacznie poniżej 100 kg CO2/MWh opiera­jąc się głównie na energetyce jądrowej (Francja) lub na kombinacji energetyki jądrowej i dużej energetyki wodnej (Szwecja, Ontario). Globalnie wykorzystanie energetyki jądrowej pozwoliło uniknąć emisji 64 gigaton CO2, co uratowało życie 1,84 miliona ludzi na całym świecie (wyliczył klimatolog James Hansen w magazynie „Nature”).
3. Ekonomia - W kontekście gospodarczym elektrownie jądrowe mogą zahamować wzrost kosztów energii dla odbiorców, a nawet je obniżyć, licząc pełny rachunek dla odbiorcy końcowego. Wynika to z faktu, że są one najtańszymi źródłami energii przy uwzględnieniu pełnego rachun­ku kosztów (inwestorskie, systemowe, sieciowe, środo­wiskowe, zdrowotne, inne zewnętrzne) oraz czynnika długiego czasu pracy po okresie amortyzacji. Dotyczy to zarówno odbiorców indywidualnych, jak i odbiorców biznesowych, a w szczególności zabezpiecza rozwój przedsiębiorstw energochłonnych (np. przemysł hut­niczy, chemiczny). Energetyka jądrowa, z uwagi na na­wet ponad 80 letni okres pracy instalacji jest też ważną inwestycją, dzięki której realizowana jest solidarność międzypokoleniowa.

Model inwestycji obejmuje realizację projektu z wykorzystaniem jednej technologii – co pozwoli m.in. na uzyskanie efektu skali, jednego współinwestora strategicznego powiązanego z dostawcą technologii oraz zachowanie kontroli Skarbu Państwa min. 51% nad realizacją Programu PEJ.

Wytypowane lokalizacje są tożsame z tymi określonymi w Programie PEJ z 2014 r. Lokalizacja dla pierwszej elektrowni zostanie wybrana spośród lokalizacji nadmorskich Lubiatowo-Kopalino lub Żarnowiec, bo prace w zakresie badań środowiskowych i lokalizacyjnych są najbardziej zaawansowane, jest tam znaczne zapotrzebowanie na energię elektryczną i brak dużych, dysponowalnych źródeł wytwórczych w tym rejonie, jest dostęp do wody chłodzącej oraz możliwość transportu ładunków wielkogabarytowych drogą morską. Potencjalne lokalizacje dla drugiej elektrowni to Bełchatów oraz Pątnów z uwagi na rozwiniętą sieć przesyłową, transportową i inną infrastrukturę, położenie w centrum Polski oraz fakt, że budowa EJ na tych terenach po wygaszeniu eksploatowanych elektrowni pozwoli na utrzymanie miejsc pracy.

Pięć podstawowych zadań administracji rządowej to:

1. Rozwój zasobów ludzkich,
2. Rozwój infrastruktury,
3. Wsparcie krajowego przemysłu,
4. Wzmocnienie systemu dozoru jądrowego,
5. Komunikacja i informacja społeczna.