Polski Atom

Wspólny list skierowany do przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen, wiceprzewodniczącego Fransa Timmermansa, komisarz ds. usług finansowych, stabilności finansowej i unii rynków kapitałowych Mairead McGuinness i komisarz ds. Energii Kadri Simson, podpisali premier Czech Andrej Babiš, prezydent Republiki Francuskiej Emmanuel Macron, premier Węgier Viktor Orban, premier RP Mateusz Morawiecki, premier Rumunii Florin Cîțu, premier Republiki Słowackiej Igor Matovič i premier Republika Słowenii Janez Janša.

Wspólne pismo jest „pilnym wezwaniem do zapewnienia prawdziwie równych reguł gry dla energetyki jądrowej w UE bez wykluczania jej z unijnej polityki klimatyczno-energetycznej i zachęt, mając na uwadze, że połowa krajów UE wykorzystuje lub rozwija energię jądrową, która zapewnia blisko połowę produkcji niskoemisyjnej energii elektrycznej w UE ”. Przywódcy wzywają Komisję Europejską do „zapewnienia, by polityka energetyczno-klimatyczna UE uwzględniała wszystkie ścieżki ku neutralności klimatycznej zgodnie z zasadą neutralności technologicznej. W tym kontekście wszystkie dostępne i przyszłe technologie zero- i niskoemisyjne muszą być traktowane jednakowo w ramach wszystkich polityk, w tym taksonomii zrównoważonych inwestycji, zmierzających do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. ”.

W liście siedmiu przywódców państw podkreśla, że „wszystkie dostępne technologie zero- i niskoemisyjne, które przyczyniają się do neutralności klimatycznej, a jednocześnie wspierają inne cele polityki energetycznej, powinny być nie tylko uznane, ale także aktywnie wspierane przez Unię Europejską”. Podkreślają, że rozwój energetyki jądrowej jest jednym z głównych celów traktatu EURATOM, zobowiązującego instytucje UE do jej promowania, a Komisja Europejska w swoich decyzjach dot. pomocy publicznej uznała rozwój energetyki jądrowej za cel leżący we wspólnym interesie, chociaż nie jest on realizowany przez wszystkie państwa członkowskie. Odnoszą się również do niedawnego wyroku w sprawie projektu Hinkley Point C, w którym potwierdzono, że energia jądrowa może korzystać z pomocy państwa i nie narusza środowiskowych celów Traktatu o funkcjonowaniu UE.

Przywódcy Czech, Francji, Węgier, Polski, Rumunii, Słowacji i Słowenii zwracają uwagę, że „rozwój sektora jądrowego w UE jest kwestionowany przez szereg państw członkowskich, pomimo jego niezbędnego wkładu w walkę ze zmianami klimatycznymi, a także rozległych, wciąż niewykorzystanych synergii między technologiami jądrowymi i odnawialnymi. Jako niskoemisyjna podstawa systemu umożliwia dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii do znacznie wyższych poziomów penetracji. Energia jądrowa jest również bardzo obiecującym źródłem niskoemisyjnego wodoru po przystępnej cenie i może odegrać ważną rolę w integracji sektora energetycznego. Generuje również znaczną liczbę stabilnych, wysokiej jakości miejsc pracy, co będzie istotne w okresie recesji po pandemii COVID ”.

W piśmie wyrażają również zaniepokojenie, że „prawo państwa członkowskiego do wyboru między różnymi źródłami energii i określania ogólnej struktury dostaw energii (art. 194 TFUE) jest obecnie mocno ograniczone na poziomie UE, która wyklucza energię jądrową z coraz większej liczby polityk”. Przywódcy podkreślają również, że „koncentrowanie się na technologiach, które będą mogły  być komercyjnie stosowane po 2050 r., a także na działaniach likwidacyjnych i zwiększaniu bezpieczeństwa bez odpowiednich ram dla budowy nowych obiektów jądrowych może doprowadzić do stopniowego wycofania energetyki jądrowej i istniejących technologii jądrowych, co spowoduje utratę wysokiej jakości miejsc pracy w wielu krajach europejskich ”.