Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
1 grudnia 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

GRA O ENERGIĘ JĄDROWĄ, DEKLARUJE BILBAO Y LEÓN

Energia jądrowa oferuje „złotą szansę” na stworzenie czystszego i bardziej sprawiedliwego świata, powiedziała dyrektor generalna Światowego Stowarzyszenia Jądrowego (WNA) Sama Bilbao y León podczas Światowej Wystawy Jądrowej w Paryżu. Zauważyła jednak, że istnieją trzy główne wyzwania, które utrudniają przemysłowi jądrowemu wniesienie pełnego wkładu w zrównoważony rozwój i walkę ze zmianami klimatu: finansowanie, postrzeganie i regulacje.

Bilbao y León powiedziała, że około 440 reaktorów jądrowych „cicho działa w tle – poza zasięgiem wzroku i umysłu – zapewniając ludziom na całym świecie zawsze dostępną, niedrogą, niezanieczyszczającą i niezawodną energię”. Dodała, że do tej pory w tym roku na całym świecie, w Chinach, Indiach, Pakistanie i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, uruchomiono ponad 5 GW nowych mocy jądrowych. W międzyczasie rozpoczęto budowę kolejnych 6 GW mocy. „Sektor jądrowy nabiera rozpędu” – powiedziała.

ATUCHA 1 DZIAŁA W KIERUNKU DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI

Nucleoelectrica Argentina otrzymała od zespołu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej informację zwrotną na temat przygotowania EJ Atucha 1 do długotrwałej eksploatacji. To już trzecia taka misja na zlecenie rządu argentyńskiego.

Atucha 1 to ciśnieniowy reaktor ciężkowodny, który został uruchomiony w 1974 roku i obecnie ma koncesję na eksploatację do 2024 roku. Właściciel elektrowni, Nucleoelectrica Argentina SA (NA-SA), planuje złożyć wniosek do Argentyńskiego Urzędu Dozoru Jądrowego (ARN) o przedłużenie tego okresu o 20 lat.

Na prośbę argentyńskiego rządu zespół MAEA składający się z ekspertów z Francji, Pakistanu i Szwecji oraz jednego z członków jego personelu odwiedził fabrykę w dniach 23-26 listopada.

ZAKOŃCZONO PRACE WIERTNICZE W PIERWSZEJ KANADYJSKIEJ LOKALIZACJI KANDYDUJĄCEJ DO REPOZYTORIUM

Kanadyjska Organizacja Zarządzania Odpadami Jądrowymi (NWMO) zakończyła prace wiertnicze w Ignace, które jest badane jako potencjalne miejsce dla głębokiego geologicznego składowiska wypalonego paliwa jądrowego w Kanadzie. Podczas czteroletniego programu wierceń wydobyto około 6 km skał.

Wiercenie pierwszego otworu NWMO, około 35 kilometrów na zachód od Ignace, między Ignace a Wabigoon Lake Ojibway Nation (WLON), rozpoczęło się w listopadzie 2017 r. Od tego czasu w formacji skalnej znanej jako Revell Batholit wykonano 6 odwiertów, każdy o głębokości 1 kilometra. Otwory wiercone są za pomocą konwencjonalnej wiertnicy obrotowej montowanej na ciężarówce lub na ruchomej platformie. Proces wiercenia i testowania miejsca dla odwiertu o głębokości 1 km trwa około 120 dni.

Ukończenie wierceń to znaczący kamień milowy w badaniach geologicznych, aby ustalić, czy w tym miejscu może powstać bezpieczne repozytorium, powiedział NWMO. Testy głębinowe zostaną zakończone w nadchodzących miesiącach.

PIERWSZY REAKTOR HUNTERSTON B ZOSTAŁ WYŁĄCZONY NA STAŁE

Hunterston B Reactor 3 – zaawansowany reaktor chłodzony gazem o mocy 490 MWe – został ostatecznie wyłączony w południe 26 listopada, oznaczając koniec jego 46-letniej eksploatacji. Bliźniaczy reaktor – Hunterston B Reactor 4 – ma zostać zamknięty w styczniu, co zakończy produkcję energii elektrycznej w elektrowni jądrowej w North Ayrshire w Szkocji.

Budowa elektrowni Hunterston B rozpoczęła się w 1968 roku, a wytwarzanie energii w reaktorach 3 i 4 rozpoczęło się odpowiednio w lutym 1976 i marcu 1977 roku. (reaktor 3 jest również znany jako Hunterston B-1, a reaktor 4 jako Hunterston B-2). W 2012 roku operator EDF Energy przedłużył okres eksploatacji elektrowni do marca 2023 roku, z dwuletnim zastrzeżeniem co do tej daty. Reaktor 3 i reaktor 4 zostały wyłączone odpowiednio 9 marca i 3 października 2018 r. po wykryciu pęknięć w ich grafitowych rdzeniach podczas rutynowych kontroli. W sierpniu 2020 r. brytyjskie Biuro Regulacji Jądrowych (ONR) wydało EDF zgodę na ponowne uruchomienie reaktora 4 w sierpniu 2020 r. i reaktora 3 w następnym miesiącu.

AUSTRALIA WYBRAŁA LOKALIZACJĘ KRAJOWEGO SKŁADOWISKA ODPADÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH

Napandee w pobliżu Kimba w Australii Południowej zostało formalnie wybrane na lokalizację krajowego składowiska odpadów promieniotwórczych nisko- i średnioaktywnych. Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem deklaracja australijskiego ministra zasobów i wody Keitha Pitta skutkuje nabyciem przez Wspólnotę około 211 hektarów ziemi w celu budowy krajowego zakładu utylizacji odpadów promieniotwórczych (National Radioactive Waste Management Facility, NRWMF).

11 sierpnia Pitt ogłosił swoją decyzję o wydaniu zawiadomień o zamiarze ogłoszenia Napandee jako proponowanej lokalizacji obiektu. Po okresie dalszych konsultacji rząd australijski potwierdził 29 listopada, że miejsce to zostało wybrane na lokalizację NRWMF.

„Z przyjemnością potwierdzam, że osiągnęliśmy ważny kamień milowy w naszej pracy nad budową tego krajowego obiektu i rozwiązania, które wymykało się kolejnym rządom przez ponad 40 lat” – powiedział Pitt. „Ten nowy obiekt stworzy 45 nowych, stałych miejsc pracy w lokalnej społeczności Kimba, w tak różnych dziedzinach, jak bezpieczeństwo, administracja, monitorowanie środowiska, usługi naukowe, zdrowie i bezpieczeństwo”.

HISZPANIA ODMAWIA ZEZWOLENIA NA PROJEKT WYDOBYCIA I PRZEROBU URANU

Hiszpańskie Ministerstwo Przemian Ekologicznych i Wyzwań Demograficznych (MITECO) odmówiło firmie Berkeley Energia zezwolenia na budowę zakładu przerobu uranu w ramach projektu wydobywczego Salamanca zlokalizowanego w zachodniej Hiszpanii. Firma zakwestionowała legalność decyzji.

Berkeley powiedziała, że „natychmiast rozważy szereg dostępnych opcji prawnych w odniesieniu do niekorzystnego rozwiązania przez MITECO”.

Złoże Salamanca zawiera 59,8 mln funtów (23 000 tU) zidentyfikowanych zasobów U3O8 oraz 29,6 mln funtów zasobów przewidywanych. Według ostatecznego studium wykonalności opublikowanego przez Berkeley w 2016 r. firma byłaby w stanie wyprodukować średnio 4,4 miliona funtów uranu rocznie przy koszcie 13,30 USD za funt w początkowym okresie dziesięciu lat wydobycia.

                                                            * * *

INNE WIADOMOŚCI

Wylano pierwszy beton pod wyspę konwencjonalną projektu demonstracyjnego małego reaktora modułowego ACP100 w elektrowni jądrowej Changjiang w chińskiej prowincji Hainan, poinformowała Chińska Narodowa Korporacja Nuklearna (China National Nuclear Corporation, CNNC). Budowa wielozadaniowego reaktora wodnego ciśnieniowego o mocy 125 MWe – zwanego też Linglong One – rozpoczęła się oficjalnie 13 lipca.

Canadian Nuclear Laboratories podpisało umowę na zintegrowaną dostawę projektu na zaprojektowanie i budowę nowego kompleksu badawczego na terenie Chalk River. Budowa Centrum Zaawansowanych Badań Materiałów Jądrowych, które będzie jednym z największych obiektów badań jądrowych, jakie kiedykolwiek zbudowano w Kanadzie, ma rozpocząć się w przyszłym roku i jest częścią 10-letniej, wartej 1,2 mld CAD (936 mln USD) rozbudowy ośrodka badawczego Chalk River.
Centrum będzie największą pojedynczą inwestycją kapitałową w rewitalizację Chalk River i będzie między innymi dysponować komorami gorącymi i rękawicowymi do badań po napromieniowaniu paliwa jądrowego dla reaktorów SMR i nowej generacji reaktorów jądrowych, wspierające rozwój koncepcji zaawansowanego paliwa.

Szwedzka Agencja Badań Obronnych (FOI), wraz z Uniwersytetem w Uppsali i Szwedzkim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Radiacyjnego, zainicjowała projekt, w którym system pomiarowy opracowany przez FOI zostanie wykorzystany do dalszej poprawy bezpieczeństwa sarkofagu w Czarnobylu. Paliwo w uszkodzonym reaktorze będzie monitorowane za pomocą pomiarów ksenonu, technologii opracowanej pierwotnie do wykrywania testów broni jądrowej. Zwiększona ilość ksenonu w sarkofagu może wskazywać na zwiększony poziom reakcji rozszczepienia zachodzącej w paliwie.

Spółka zależna Rosatomu, Uranium One i Alpha Lithium Corporation, mają utworzyć spółkę joint venture w celu zagospodarowania złoża litu Tolillar w Argentynie. Uranium One zapłacił 30 mln USD za 15% udziału w joint venture, znanego jako Alpha One Lithium, z opcją zwiększenia go do 50% i zakupu 100% jego produkcji. Uranium One powiedział, że to posunięcie było częścią jego strategii dywersyfikacji działalności, która przewiduje rozwój wydobycia i produkcji metali ziem rzadkich wymaganych przez przemysł zaawansowanych technologii.

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej i Japońska Agencja Energii Atomowej uzgodniły współpracę, aby pomóc krajom wzmocnić zdolności techniczne w zakresie likwidacji obiektów jądrowych, gospodarowania odpadami promieniotwórczymi i bezpieczeństwa jądrowego. Umowa obowiązująca do 2025 r. wyznacza JAEA jako Centrum Współpracujące MAEA, jednocześnie formalizując i rozszerzając współpracę między obiema organizacjami. JAEA staje się piątym Centrum Współpracującym MAEA w dziedzinie likwidacji i ósmym w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego.

W bloku jądrowym Dukovany 2 trwa usuwanie wszystkich 349 zestawów paliwowych oraz 37 pochłaniaczy z rdzenia reaktora WWER-440/V-213, poinformował CEZ - właściciel i operator elektrowni, zauważając, że do tego zadania zastosowano nowo wyremontowaną maszynę załadowczą do wymiany paliwa. Zbiornik ciśnieniowy reaktora i cały obieg pierwotny mają zostać poddane przeglądom, które potrwają do lutego 2022 r., poinformował CEZ.

Zespół inspektorów Światowego Stowarzyszenia Operatorów Jądrowych (WANO) przebywa w białoruskiej elektrowni jądrowej Ostrowiec i przeprowadza przegląd przedrozruchowy bloku 2, poinformował zarząd elektrowni. Przegląd obejmuje 14 obszarów, w tym eksploatację, inżynierię, ochronę radiologiczną, doświadczenie operacyjne, szkolenie personelu i ochronę przeciwpożarową. Blok nr 1 w zakładzie został podłączony do sieci w listopadzie ubiegłego roku.

Peter Dijk został mianowany dyrektorem programowym projektu Pallas w Holandii z dniem 1 lutego przyszłego roku, ogłosiła Nuclear Research & Consultancy Group. Będzie odpowiedzialny za organizację programu Pallas i będzie nadzorował budowę reaktora Pallas i związanych z nim obiektów do produkcji radioizotopów do celów medycznych w Kampusie Energii i Zdrowia w Petten. Oczekuje się, że holenderski rząd podejmie decyzję o finansowaniu nowego reaktora – zastępującego starzejący się reaktor wysokostrumieniowy HFR – w pierwszym kwartale 2022 roku.

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet