Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
14 lutego 2022 r.

BIEŻĄCE WYDARZENIA W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

MACRON PRZEDSTAWIA PLAN RENESANSU FRANCUSKIEJ ENERGETYKI JĄDROWEJ.

Prezydent Emmanuel Macron ogłosił ambitne plany wznowienia komercyjnego programu energetyki jądrowej i powiedział, że Francja zbuduje sześć nowych reaktorów jądrowych, rozważy możliwość uruchomienia kolejnych ośmiu i będzie kontynuować rozwój małych reaktorów modułowych.

Przemawiając w czwartek w zakładzie produkcyjnym firmy GE Steam Power w Belfort we wschodniej Francji, Macron, który czeka na kwietniowe wybory prezydenckie, powiedział, że głównym celem nowej polityki jest zmniejszenie zużycia energii w kraju przy jednoczesnym zwiększeniu zdolności produkcyjnych energii bezemisyjnej.

Powiedział, że w nadchodzących dziesięcioleciach Francja musi produkować więcej energii elektrycznej bez emisji dwutlenku węgla, ponieważ nawet jeśli zmniejszy zużycie energii o 40%, to odejście od ropy i gazu w ciągu 30 lat oznacza, że część zużycia paliw kopalnych zostanie zastąpiona energią elektryczną. W związku z tym kraj musi być w stanie wyprodukować do 60% więcej energii elektrycznej niż obecnie.

„Kluczem do produkcji tej energii elektrycznej w sposób najbardziej bezemisyjny, najbezpieczniejszy i najbardziej suwerenny jest właśnie posiadanie wielorakiej strategii … rozwoju zarówno energii odnawialnej, jak i jądrowej” – stwierdził Macron.

„Nie mamy innego wyjścia, jak postawić na te dwa filary jednocześnie. Jest to najtrafniejszy wybór z ekologicznego i ekonomicznego punktu widzenia oraz najtańszy”.

„Nadszedł właściwy czas na renesans jądrowy we Francji, kraj potrzebuje odrodzenia francuskiego przemysłu jądrowego - powiedział Macron, dodając, że podjął w tej sprawie dwie ważne decyzje. Po pierwsze, powiedział, że należy przedłużyć eksploatację wszystkich istniejących reaktorów bez narażania bezpieczeństwa ich pracy. Dodał, że skoro eksploatacja niektórych reaktorów została już pomyślnie przedłużona poza 40 lat, zwrócił się do EDF i dozoru jądrowego o „przestudiowanie warunków przedłużenia ich pracy także poza 50 lat pod warunkiem, że będzie to bezpieczne”.

Nowe reaktory

Po drugie, Macron zapowiedział uruchomienie programu budowy nowych reaktorów. „Wyciągnęliśmy wnioski z budowy reaktora EPR w Finlandii, gdzie jest on już ukończony oraz we Francji we Flamanville. EDF podjęła się wraz z sektorem jądrowym zaprojektowania nowego reaktora na rynek francuski, EPR2, nad którym już spędzono ponad milion godzin prac inżynieryjnych i który przedstawia znaczny postęp w porównaniu z EPR Flamanville.

„Chciałbym, aby zbudowano sześć reaktorów EPR2 i abyśmy rozpoczęli badania nad budową dodatkowo ośmiu takich reaktorów” – powiedział. Projekty przygotowawcze zostaną rozpoczęte w nadchodzących tygodniach, w tym sfinalizowanie badań projektowych, skierowanie do debaty publicznej, określenie lokalizacji trzech par reaktorów i rozwój sektora jądrowego. Zapowiedział, że w drugiej połowie 2022 r. odbędą się szerokie konsultacje społeczne w sprawie energii, a następnie w 2023 r. odbędą się dyskusje parlamentarne w celu zrewidowania wieloletniego programu energetycznego.

„Dążymy do tego, aby budowa rozpoczęła się do 2028 r., a pierwszy nowy reaktor został oddany do użytku do 2035 r.

Ponadto Macron powiedział, że 1,0 miliard euro (1,1 miliarda dolarów) będzie do dyspozycji w ramach planu reindustrializacji Francja 2030 dla francuskiego projektu małego reaktora modułowego Nuward i innowacyjnych reaktorów, aby zamknąć cykl paliwowy i wytwarzać mniej odpadów. Powiedział, że postawił ambitny cel, aby zbudować pierwszy prototyp do 2030 roku.

„Ten nowy program może doprowadzić do uruchomienia 25 gigawatów nowych mocy jądrowych do 2050 r.” – powiedział Macron.

Francja do 2050 r. zwiększy również dziesięciokrotnie swoją moc elektrowni słonecznych do ponad 100 GWe i zbuduje 50 morskich farm wiatrowych o łącznej mocy co najmniej 40 GWe. Moc turbin wiatrowych na lądzie, które napotykają silny opór społeczny, zostanie tylko podwojona do 2050 roku.

Przygotowanie podstaw realizacji projektu rozwoju

„Aby wdrożyć te decyzje, muszą być spełnione uwarunkowania regulacyjne, finansowe i organizacyjne zarówno sektora jądrowego jak i państwa” – dodał. W państwie powstanie międzyresortowy departament programowy poświęcony nowej energetyce jądrowej, który będzie ją nadzorował, koordynował procedury administracyjne i zapewniał przestrzeganie kosztów budowy i terminów. EDF zbuduje i będzie eksploatować te nowe reaktory EPR.

„To przedsięwzięcie z obszaru suwerenności narodowej, która jest naszym wspólnym dobrem, będzie mogło liczyć na wsparcie państwa w nadchodzących miesiącach, latach i dekadach i będzie realizowane na skalę niespotykaną od 40 lat”. W celu sfinansowania tego nowego programu zostaną przeznaczone ogromne środki publiczne w wysokości kilkudziesięciu miliardów euro, co umożliwi zachowanie płynności finansowej EDF i rozwój całego sektora. „Jest to tym ważniejsze, że EDF przechodzi trudny okres związany w szczególności z trudnościami operacyjnymi napotkanymi we flocie jądrowej… Państwo przejmie odpowiedzialność za zabezpieczenie sytuacji finansowej EDF i możliwości jej finansowania w perspektywie krótko- i średnioterminowej, a także umożliwienia realizacji strategii rentownego rozwoju w ramach transformacji energetycznej”.

Macron powiedział, że rząd w porozumieniu z Komisją Europejską wdroży nową regulację energii jądrowej, która zastąpi istniejący mechanizm ARENH. W ramach ARENH, utworzonego w celu wspierania konkurencji, konkurujący dostawcy energii mogą kupować energię elektryczną wyprodukowaną przez francuskie elektrownie jądrowe EDF, które zostały uruchomione przed 8 grudnia 2010 r.

Nowy system umożliwi „francuskim konsumentom, gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom korzystanie ze stabilnych cen, zbliżonych do kosztów produkcji energii elektrycznej we Francji. Jest to niezbędne, abyśmy mogli czerpać wszystkie korzyści z historycznej inwestycji narodu”.

Energia jądrowa odpowiada za prawie 75% produkcji energii elektrycznej we Francji, ale były prezydent Francois Hollande dążył do ograniczenia jej udziału w krajowym bilansie energetycznym do 50% do 2025 r. oraz do zamknięcia do końca jego pięcioletniej kadencji w maju 2017 r. EJ Fessenheim – najstarszej elektrowni jądrowej w kraju.

W czerwcu 2014 r. jego rząd zapowiedział ograniczenie mocy jądrowych do obecnego poziomu 63,2 GWe, a do 2025 r. ograniczenie do 50% całkowitej produkcji jądrowej we Francji. Przyjęta w sierpniu 2015 r. francuska ustawa o transformacji energetycznej na rzecz zielonego wzrostu nie wzywała do zamknięcia wszystkich obecnie działających reaktorów energetycznych, ale oznaczało to, że EDF będzie musiało zamknąć starsze reaktory w celu uruchomienia nowych. Jednak zgodnie z projektem ustawy energetyczno-klimatycznej przedstawionym w maju 2019 r., Francja opóźni planowane zmniejszenie udziału energii jądrowej w miksie elektroenergetycznym do 50% z obecnego roku 2025 na rok 2035 r.

Prezydent Macron ogłosił ten nowy plan dla energetyki jądrowej przebywając w fabryce w Belfort, gdzie produkowane są turbiny Arabelle, stosowane we francuskich elektrowniach jądrowych. Turbiny zostały wyprodukowane przez firmę Alstom, która została sprzedana amerykańskiemu gigantowi General Electric (GE) w 2015 roku, kiedy Macron był ministrem gospodarki.

Po długim okresie negocjacji, EDF ogłosił w czwartek, że podpisano umowę na zakup części działalności jądrowej GE znanej jako „Steam Power”, która obejmuje turbiny Arabelle.

„Aby zagwarantować niezależność energetyczną Francji i osiągnąć nasze cele, w szczególności neutralność węglową w 2050 roku, po raz pierwszy od dziesięcioleci wznowimy budowę reaktorów jądrowych w naszym kraju” – powiedział Macron w listopadzie w telewizyjnym przemówieniu do narodu. Dodał, że Francja zbuduje nowe reaktory jądrowe, aby pomóc krajowi zmniejszyć jego zależność od zagranicznych dostaw energii, osiągnąć cele związane z globalnym ociepleniem i utrzymać ceny energii pod kontrolą.

To zagwarantuje niezależność energetyczną Francji, zagwarantuje jej dostawy energii elektrycznej i pomoże Francji osiągnąć kluczowe cele, w tym neutralność emisyjną w 2050 r., powiedział Macron. „Jeśli chcemy płacić rozsądne stawki za naszą energię, musimy nadal oszczędzać energię i inwestować w produkcję energii bezemisyjnej u siebie”.

Ogłoszenie to nastąpiło po raporcie francuskiego operatora sieci RTE, który powiedział, że reaktory jądrowe nowej generacji oferują przystępną cenowo drogę do odejścia od paliw kopalnych w koszyku energetycznym kraju i umożliwiają osiągnięcie celu neutralności węglowej do 2050 roku. Wcześniej rząd zapowiadał, że nie uruchomi żadnych nowych projektów reaktorów EPR, dopóki opóźniony reaktor EPR Flamanville-3 o mocy 1630 MW w Normandii w północno-zachodniej Francji nie zostanie ukończony.

EDF poinformowała, że data załadunku paliwa do jednostki EPR została przesunięta z końca 2022 r. na drugi kwartał 2023 r. EDF szacuje teraz całkowity koszt projektu na 12,7 mld euro, co stanowi wzrost o 300 mln euro w porównaniu z ostatnimi poprzednimi szacunkami 12,4 mld euro.

Francuskie media poinformowały w październiku, że wpływ kryzysu gazowego w Europie na ceny energii oraz efekt domina na siłę nabywczą gospodarstw domowych przyspieszyły decyzję Paryża o zaangażowaniu się w nową technologię EPR.

W październiku Macron powiedział, że do 2030 r. Francja musi być liderem w produkcji energii bez emisji dwutlenku węgla, z jednym małym reaktorem modułowym w eksploatacji i elektrowniami jądrowymi wykorzystywanymi do produkcji czystego wodoru poprzez elektrolizę. Powiedział, że Europa nigdy nie będzie miała wystarczającej zdolności wytwarzania energii odnawialnej, aby wyprodukować wystarczającą ilość zielonego wodoru, a francuskie elektrownie jądrowe są głównym atutem w tym zakresie. Zapowiedział, że Francja zbuduje SMR, a także dwie „megafabryki” do produkcji zielonego wodoru – wszystko do końca dekady.

Prezes państwowego operatora energetycznego i jądrowego EDF, Jean-Bernard Lévy, powiedział w wywiadzie dla Politico, że rozmieszczenie sześciu nowych jednostek EPR w latach 2035-2045 pomogłoby Francji osiągnąć cele w zakresie neutralności klimatycznej, jednocześnie wspierając przyspieszony rozwój odnawialnych źródeł energii.

TVA OGŁASZA NOWY PROGRAM JĄDROWY

Tennessee Valley Authority (TVA) - największy publiczny dostawca energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych ogłosił nowy program wykorzystania zaawansowanej technologii jądrowej do realizacji swoich celów w zakresie dekarbonizacji. Jednym z pierwszych zadań będzie złożenie wniosku o pozwolenie na budowę lekkowodnego, małego reaktora modułowego (SMR) na terenie Clinch River, a władze prowadzą już rozmowy z GE Hitachi w sprawie wsparcia ich projektu reaktora BWRX-300.

Rada Dyrektorów TVA ratyfikowała zatwierdzenie programu na swoim pierwszym spotkaniu od początku pandemii COVID-19. Zaawansowana energia jądrowa jest jedną z kilku technologii, które bada w dążeniu do osiągnięcia długoterminowych celów, jakimi są: osiągnięcie 70% redukcji emisji dwutlenku węgla do 2030 r. i 80% do 2035 r., bez podnoszenia kosztów lub wpływu na niezawodność sieci, a także osiągnięcie zera emisji netto do 2050 roku.

„Osiągnięcie przyszłości energetycznej bez emisji dwutlenku węgla jest wspólnym priorytetem, a TVA rozwija zróżnicowane portfolio czystych źródeł energii – takich jak zaawansowane technologie jądrowe – które pomogą sprostać temu wyzwaniu” – powiedział prezes i dyrektor generalny TVA Jeff Lyash.

„Nie możemy zaspokoić jutrzejszych potrzeb energetycznych, dokonując niewielkich zmian w dzisiejszym systemie elektroenergetycznym. Musimy już dziś dążyć do zerowej emisji dwutlenku węgla netto i w połączeniu z wysiłkami, które podjęliśmy już w ciągu ostatnich kilku lat, to właśnie umożliwia nam Nowy Program Jądrowy TVA” – dodał.

Program zapewnia systematyczną „mapę drogową” dla władz w celu wykorzystania zaawansowanej technologii jądrowej, zarówno pod względem proponowanych różnych projektów nowych reaktorów, jak i potencjalnych lokalizacji, gdzie takie obiekty mogą być potrzebne, aby zaspokoić przyszłe potrzeby energetyczne.

Będzie również koordynował wspólne wysiłki z innymi przedsiębiorstwami energetycznymi, agencjami rządowymi, instytucjami badawczymi i organizacjami w zakresie zaawansowanych technologii jądrowych, pomagając w równym rozkładaniu ryzyka finansowego i technicznego związanego z opracowywaniem nowych, innowacyjnych rozwiązań.

Amerykańska Komisja Regulacji Jądrowych w 2019 r. wydała wstępne pozwolenie na zlokalizowanie budowy (early site permit, ESP) małych reaktorów modułowych w Clinch River w pobliżu Oak Ridge w stanie Tennessee. ESP zaświadcza, że ta lokalizacja nadaje się do budowy elektrowni jądrowej z punktu widzenia bezpieczeństwa obiektu, wpływu na środowisko i planowania awaryjnego, ale nie określa wyboru technologii. Do budowy i eksploatacji elektrowni wymagana będzie oddzielna licencja.

Wybór reaktora

Kilkunastu dostawców reaktorów przekazało TVA szczegółowe informacje dotyczące raportu oddziaływania na środowisko dla Clinch River, w tym zarówno dla reaktorów lekkowodnych jak i dla innych technologii. Lyash powiedział, że władze będą nadal „wspierać i badać” wszystkie proponowane konstrukcje, ale uważa, że projekty SMR na lekką wodę, które są „ściśle powiązane” z istniejącymi dużymi jednostkami jądrowymi TVA, są bardziej dojrzałe i bliższe wdrożeniu komercyjnemu w ciągu najbliższej dekady.

„Z tego powodu prowadzimy obecnie rozmowy z firmą GE Hitachi dotyczące wsparcia ich projektu lekkowodnego SMR BWRX-300, co pomoże w podjęciu przyszłej decyzji o jego potencjalnym wdrożeniu” – powiedział.

BWRX-300 to chłodzony wodą SMR o mocy 300 MWe z naturalną cyrkulacją z pasywnymi systemami bezpieczeństwa, wykorzystujący podstawy projektowania i licencjonowania reaktora z wodą wrzącą ESBWR firmy GEH, który został certyfikowany przez amerykańską Komisję Regulacji Jądrowych. Przechodzi on również przedlicencyjny przegląd projektu przez Kanadyjską Komisję Bezpieczeństwa Jądrowego, a Ontario Power Generation w grudniu ogłosiło wybór tego reaktora do budowy w swojej lokalizacji w Darlington, z zamiarem uruchomienia go już w 2028 roku.

TVA jest korporacyjną agencją USA, dostarczającą energię elektryczną dla 153 lokalnych firm energetycznych w Tennessee i części sześciu sąsiednich stanów, a także zapewniającą ochronę przeciwpowodziową, nawigację i zarządzanie gruntami dla dorzecza rzeki Tennessee. Flota energetycznych reaktorów jądrowych należąca do TVA obejmuje trzy reaktory z wodą wrzącą w EJ Browns Ferry w Alabamie i dwie jednostki ciśnieniowe w EJ Sequoyah i EJ Watts Bar, obie w Tennessee. Jest trzecią co do wielkości flotą jądrową w USA i pokrywa ponad 40% energii elektrycznej dostarczanej przez TVA.

„TVA jest liderem w dziedzinie energetyki jądrowej z dużym doświadczeniem i wiedzą w zakresie budowy i eksploatacji obiektów jądrowych” – powiedział Lyash. „Czyste, niezawodne zaawansowane technologie jądrowe będą istotną częścią przyszłości naszego regionu i narodu w zakresie czystej energii”.

 

INNE WIADOMOŚCI

W zakładach Atommash w Wołgodońsku rozpoczęło się spawanie dwóch obwodowych szwów w górnej połowie zbiornika reaktora przeznaczonego dla bloku nr 7 elektrowni jądrowej Tianwan w Chinach. Operacja potrwa 25 dni przy ciągłym nagrzewaniu strefy spawania. Łącznie podczas procesu spawania zostanie zużytych 5000 kg topnika i 3500 kg drutu. Po zakończeniu tej operacji szwy zostaną podgrzane do 300 stopni i przeniesione do pieca do obróbki cieplnej. Proces wygrzewania spawu odbywa się w maksymalnej temperaturze 620 stopni przez trzy dni.

NuScale Power z siedzibą w USA, deweloper małych reaktorów modułowych, poinformował Komisję Regulacji Jądrowych, że wniosek o licencję (Combined Licence Application, CoLA) dla elektrowni SMR Carbon Free Power Project w Idaho ma zamiar złożyć do agencji w styczniu 2024 roku. Zgodnie z listem z dnia 28 stycznia, CoLA będzie dotyczył elektrowni sześciomodułowej, z których każdy będzie mógł generować 77 MWe. Publiczne konsorcjum energetyczne Utah Associated Municipal Power Systems (UAMPS), uruchomiło w 2015 r. projekt energetyki bezemisyjnej Carbon Free Power Project, aby opracować, posiadać i obsługiwać pierwszą w kraju elektrownię SMR, która ma zostać zbudowana w Idaho National Laboratory z technologią reaktora dostarczoną przez NuScale.

Szwedzkie przedsiębiorstwo OKG AB poinformowało skandynawską giełdę energii elektrycznej Nord Pool, że blok 3 elektrowni jądrowej w Oskarshamn zostanie wyłączony w okresie między 19 i 27 lutego w celu naprawy paliwa. W listopadzie 2021 r. OKG poinformował Nord Pool, że uszkodzenie paliwa nie wymagało natychmiastowych działań i planuje dokonać jego naprawy podczas planowanej przerwy, która rozpocznie się 18 kwietnia. Jednak kierownictwo operacyjne OKG zdecydowało, że uszkodzonym paliwem należy zająć się wcześniej.

EDF zmienił swoją prognozę produkcji energii elektrycznej przez francuskie elektrownie jądrowe na rok 2023 z 340-370 TWh na 300-330 TWh. Stwierdzono, że spadek jest spowodowany intensywnym programem przeglądów i napraw w przemyśle jądrowym. Planowane są 44 przestoje reaktorów w celu konserwacji i inspekcji, w tym sześć corocznych inspekcji, plus dwa planowe przestoje rozpoczynające się w 2022 r., które będą kontynuowane do 2023 r. Kontynuowany będzie także, obecnie realizowany, program kontroli i napraw rur potencjalnie dotkniętych zjawiskiem korozji naprężeniowej. Na początku tego tygodnia EDF zrewidowało swoje szacunki produkcji energii jądrowej w 2022 r. do 295-315 TWh.
 

CZY WIESZ, ŻE:

Energetyka jądrowa przyczynia się do osiągnięcia 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ

 

Opracowano w DEJ na podstawie: WNA, NucNet, MAEA