Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
15 października 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

WESTINGHOUSE POMOŻE ZOPTYMALIZOWAĆ 12 UKRAIŃSKICH REAKTORÓW Westinghouse Electric Company i ukraińska firma NT-Engineering uzgodniły ostatnio, że zoptymalizują kilkanaście reaktorów na Ukrainie, co znacznie zwiększy produkcję czystej energii w tym kraju. ORANO KOŃCZY BUDOWĘ NOWEGO LABORATORIUM IZOTOPÓW STABILNYCH Firma Orano zakończyła budowę nowego laboratorium do produkcji izotopów stabilnych w swoim zakładzie w Tricastin. Francuska firma zajmująca się jądrowym cyklem paliwowym poinformowała, że laboratorium - pierwsze tego typu we Francji - rozpocznie działalność w drugiej połowie 2023 roku. BRYTYJSKI STATEK DO TRANSPORTU MATERIAŁÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH PODDANY W PEŁNI RECYKLINGOWI Specjalistyczny statek przeznaczony do transportu materiałów promieniotwórczych Oceanic Pintail, który został wycofany z eksploatacji w listopadzie 2020 r. po 33 latach służby, został w pełni poddany recyklingowi - poinformowała dziś firma Nuclear Transport Solutions (NTS). Jego wykonawca - Dales Marine Services - postawił sobie za cel, aby 98% statku zostało poddane recyklingowi. PREZYDENT MACRON ZAPOWIADA, ŻE DO 2030 R. POWSTANIE PIERWSZY REAKTOR SMR I ELEKTROWNIE JĄDROWE PRODUKUJĄCE EKOLOGICZNY WODÓR Francuski prezydent Emmanuel Macron powiedział, że do 2030 roku Francja musi być liderem w produkcji energii bez emisji dwutlenku węgla, z jednym małym reaktorem modułowym w eksploatacji i elektrowniami jądrowymi wykorzystywanymi do produkcji ekologicznego wodoru w procesie elektrolizy.

 

1. WESTINGHOUSE POMOŻE ZOPTYMALIZOWAĆ 12 UKRAIŃSKICH REAKTORÓW

Westinghouse Electric Company i ukraińska firma NT-Engineering uzgodniły ostatnio, że zoptymalizują kilkanaście reaktorów na Ukrainie, co znacznie zwiększy produkcję czystej energii w tym kraju.

Współpraca ta jest rozszerzeniem udanego projektu pilotażowego wspieranego przez Departament Energii USA (DOE) i Argonne National Laboratory, mającego na celu poprawę procedur operacyjnych i konserwacyjnych w jednym z reaktorów WWER 1000.

Nowe podejście dla Ukrainy

Westinghouse i NT-Engineering będą współpracować z operatorami elektrowni jądrowych w kraju, aby ocenić konfigurację systemu i procedury konserwacji każdego reaktora. Projekt zidentyfikuje następnie usługi, które można bezpiecznie wykonywać przy włączonym reaktorze, aby zmniejszyć liczbę dni, w których każdy blok jest wyłączony z eksploatacji na czas uzupełniania paliwa.

Westinghouse przewiduje, że nowe podejście do zarządzania oparte na analizie ryzyka może zwiększyć roczną produkcję energii każdego reaktora o dodatkowe 16 do 20 dni.

"Westinghouse jest zaangażowany w dalsze wspieranie NT-Engineering w każdym obszarze jej działalności, a poprzez tę umowę w optymalizację całej ukraińskiej floty WWER, jak również jednostek WWER poza Ukrainą" - powiedział Tarik Choho, szef departamentu usług operacyjnych regionu EMEA w firmie Westinghouse.

Optymalizacja produkcji energii

Stany Zjednoczone stosują podobne podejście do utrzymania i eksploatacji ponad 90 reaktorów na pełnej mocy przez ponad 92% czasu w ciągu roku. Replikacja tego procesu w 12 blokach WWER 1000 na Ukrainie byłaby odpowiednikiem dodania dodatkowego reaktora do sieci, jeśli chodzi o dodatkową produkcję energii.

Firma NT-Engineering współpracowała wcześniej z DOE i Argonne National Laboratory nad pilotażowym projektem optymalizacji przestojów na początku tego roku w reaktorze nr 2 w Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej. Demonstracja udowodniła, że proces ten można powtórzyć w innych blokach WWER-1000 na całym świecie.

Pierwszym projektem demonstracyjnym kierowało Biuro Międzynarodowej Polityki i Współpracy w Zakresie Energii Jądrowej, które współpracuje z partnerami międzynarodowymi w celu wspierania bezpiecznego, pewnego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Biuro zaleca również zastosowanie odrębnego podejścia do optymalizacji przestojów w dwóch pozostałych reaktorach WWER 440 na Ukrainie.

Źródło: https://www.energy.gov/ne/articles/westinghouse-help-optimize-12-ukrainian-reactors

2. ORANO KOŃCZY BUDOWĘ NOWEGO LABORATORIUM IZOTOPÓW STABILNYCH

Firma Orano zakończyła budowę nowego laboratorium do produkcji izotopów stabilnych w swoim zakładzie w Tricastin. Francuska firma zajmująca się jądrowym cyklem paliwowym poinformowała, że laboratorium - pierwsze tego typu we Francji - rozpocznie działalność w drugiej połowie 2023 roku.

Wczoraj odbyła się uroczystość z okazji ukończenia obiektu, w której udział wzięli Dyrektor Generalny Orano Philippe Knoche, Dyrektor Generalny i Prezes EDF Jean-Bernard Levy, Prezes CEA François Jacq, a także przedstawiciele władz lokalnych.

Orano poinformowało, że nowy obiekt - o powierzchni 3200 metrów kwadratowych - stanowi inwestycję o wartości prawie 15 milionów euro i zatrudni około 20 wysoko wykwalifikowanych pracowników.

"Pragnąc wzmocnić swoje know-how i optymalnie wykorzystać najnowocześniejsze technologie, Orano rozwija nową działalność na terenie Tricastin: produkcję stabilnych izotopów, innymi słowy pierwiastków nieradioaktywnych, dzięki wiedzy technologicznej i know-how zespołów pracujących w zakładzie", oświadczył przedstawiciel firmy.

Stabilne izotopy – zawierające nieradioaktywne formy atomów - są wykorzystywane w wielu obszarach, a zapotrzebowanie na nie stale rośnie. Chociaż nie emitują one promieniowania, dzięki swoim właściwościom są wykorzystywane w szczególności w sektorze medycznym, np. w diagnostyce i leczeniu nowotworów; w sektorze przemysłowym, np. w celu zwiększenia wydajności lasera; oraz w badaniach podstawowych, np. w informatyce kwantowej.

"Ta nowa, zaawansowana technologicznie działalność jest pierwszą tego typu we Francji" - powiedział Knoche. "Dzięki produkcji stabilnych izotopów wprowadzamy innowacje i odkrywamy nowe obszary zastosowania naszych technologii poza sektorem jądrowym. W czasach, gdy coraz większy nacisk kładzie się na kwestie suwerenności narodowej, wnosimy swój wkład dzięki tej nowej inwestycji przemysłowej we Francji."

W ubiegłym tygodniu, spółka zależna Urenco Nederland BV, Urenco Stable Isotopes, oficjalnie otworzyła swoją nową instalację pod nazwą Leonardo da Vinci, przeznaczoną do wzbogacania wielu izotopów, w tym kadmu, germanu, irydu, molibdenu, selenu, telluru, tytanu, wolframu, ksenonu i cynku. Urenco Stable Isotopes działa w Almelo od ponad trzech dekad. Każdego roku ponad 100 000 pacjentów poddawanych jest zabiegom z wykorzystaniem leków produkowanych z izotopów stabilnych firmy Urenco.

Źródło: https://world-nuclear-news.org/Articles/Orano-completes-new-stable-isotopes-laboratory

3. BRYTYJSKI STATEK DO TRANSPORTU MATERIAŁÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH PODDANY W PEŁNI RECYKLINGOWI

Specjalistyczny statek przeznaczony do transportu materiałów promieniotwórczych Oceanic Pintail, który został wycofany z eksploatacji w listopadzie 2020 r. po 33 latach służby, został w pełni poddany recyklingowi - poinformowała dziś firma Nuclear Transport Solutions (NTS). Jego wykonawca - Dales Marine Services - postawił sobie za cel, aby 98% statku zostało poddane recyklingowi.

Wybudowany w Japonii statek o nośności 3865 ton uzyskał najwyższy certyfikat Międzynarodowej Organizacji Morskiej (INF3), pozwalający na przewożenie zużytego paliwa jądrowego, odpadów wysokoaktywnych i plutonu bez ograniczeń dotyczących maksymalnej łącznej radioaktywności przewożonych materiałów. Zwodowany w 1987 r. Oceanic Pintail służył klientom z całego świata, oferując rozwiązania dostosowane do potrzeb wszystkich specjalistycznych wyzwań związanych z transportem materiałów promieniotwórczych i był pierwszym statkiem, który w 1999 r. przewoził paliwo o mieszanej zawartości tlenków z Europy do Japonii.

W październiku 2020 r. firma Dales Marine została poinformowana o wygraniu przetargu na demontaż statku. W następnym miesiącu Oceanic Pintail odbył swoją ostatnią podróż z Barrow-in-Furness, w Kumbrii w Anglii, do obiektów suchego doku Dales Marine w Leith w Szkocji.

"Stosując szereg innowacyjnych technik, szkocka firma przekroczyła oczekiwania i poddała recyklingowi każdą część należącego do NDA statku Oceanic Pintail" - powiedział NTS, część Nuclear Decommissioning Authority (NDA).

Dales Marine osiągnęła ten cel poprzez: oddzielenie różnych olejów od wody i wykorzystanie ich jako paliwa do pieca; przetworzenie izolacji na energię elektryczną; oraz kruszenie betonu i płytek w celu uzyskania materiału wykorzystywanego w przemyśle budowlanym.

Ponowne wykorzystanie 100% statku przeznaczonego do transportu materiałów promieniotwórczych jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem w Wielkiej Brytanii i wspiera zarówno grupę NDA, jak i rządowe ambicje zerowej emisji dwutlenku węgla, zauważa NTS.

"NTS poważnie traktuje swoje obowiązki związane z ochroną środowiska, dlatego cieszymy się, że 100% statku Oceanic Pintail zostało poddane recyklingowi", powiedział Peter Buchan, dyrektor ds. żeglugi w NTS. "Wyznaczyliśmy naszym kontrahentom, Dales Marine, niezwykle ambitny cel dotyczący recyklingu. Podjęli oni to wyzwanie i wyznaczyli standardy dla innych, jeśli chodzi o wycofywanie statków z eksploatacji."

Dodał: "To fantastyczne osiągnięcie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że prace zostały ukończone w środku pandemii COVID-19, więc wielkie podziękowania muszą trafić do wszystkich, którzy odegrali rolę w zapewnieniu, że ten projekt był ogromnym sukcesem". Oceanic Pintail służył Wielkiej Brytanii z wyróżnieniem i jest to odpowiedni koniec jego życia."

Prezes NDA David Peattie powiedział: "Grupa NDA jest zaangażowana we wspieranie celów rządowych, aby do 2050 roku osiągnąć zerową emisyjność netto. To fantastyczne osiągnięcie w postaci recyklingu 100% Oceanic Pintail wspiera nasze ambicje, aby zmniejszyć nasz wpływ na emisję dwutlenku węgla."

NTS posiada flotę ponad 100 lokomotyw kolejowych, trzy specjalistyczne statki do transportu materiałów promieniotwórczych - Pacific Grebe, Pacific Egret i Pacific Heron - oraz 700-osobową załogę.

Źródło: https://world-nuclear-news.org/Articles/British-nuclear-transport-ship-fully-recycled

4. PREZYDENT MACRON ZAPOWIADA, ŻE DO 2030 R. POWSTANIE PIERWSZY REAKTOR SMR I ELEKTROWNIE JĄDROWE PRODUKUJĄCE EKOLOGICZNY WODÓR

Francuski prezydent Emmanuel Macron powiedział, że do 2030 roku Francja musi być liderem w produkcji energii bez emisji dwutlenku węgla, z jednym małym reaktorem modułowym w eksploatacji i elektrowniami jądrowymi wykorzystywanymi do produkcji ekologicznego wodoru w procesie elektrolizy.

Prezydent Macron powiedział, że Europa nigdy nie będzie miała odpowiedniej mocy energii odnawialnej do produkcji wystarczającej ilości zielonego wodoru i że francuskie elektrownie jądrowe są głównym zasobem do produkcji tego surowca. Opinię tę wygłosił we wtorek 12 października, przy okazji prezentacji pięcioletniego planu inwestycyjnego ukierunkowanego na wspieranie wiodących gałęzi przemysłu i innowacji.

"Musimy walczyć o innowacje i industrializację w tym samym czasie," francuski prezydent powiedział zgromadzeniu liderów biznesu i młodych przedsiębiorców, przedstawiając plany zainwestowania 30 mld euro w celu "reindustrializacji" kraju.

Prezydent Macron przemawiał na sześć miesięcy przed wyborami prezydenckimi we Francji, w których ma ubiegać się o drugą pięcioletnią kadencję w Pałacu Elizejskim.

Określając niektóre z celów planu, prezydent Macron powiedział, że Francja zbuduje mały reaktor modułowy, jak również dwie "megafabryki" do produkcji zielonego wodoru - wszystkie do końca dekady.

Reaktory jądrowe mogą produkować zielony wodór poprzez rozszczepienie wody na wodór i tlen. Badane są metody wykorzystania energii jądrowej do produkcji wodoru z wody za pomocą elektrolizy, procesów termochemicznych i hybrydowych.

Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) stwierdziła niedawno, że istnieją obiecujące przesłanki, iż niskoemisyjna produkcja wodoru jest obecnie u progu znacznego spadku kosztów i szerokiego globalnego rozwoju. Wezwała jednak rządy do szybszego i bardziej zdecydowanego działania w zakresie środków politycznych, aby umożliwić wodorowi wykorzystanie jego potencjału do pomocy światu w osiągnięciu zerowej emisji netto przy jednoczesnym wsparciu bezpieczeństwa energetycznego.

Według IEA, około 12 demonstracyjnych projektów wodorowych o łącznej mocy elektrolizerów wynoszącej 250 MW bada obecnie możliwości wykorzystania energii jądrowej do produkcji wodoru. Projekty te są realizowane w Kanadzie, Chinach, Rosji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, ale Agencja twierdzi, że nie wszystkie zostaną zrealizowane w całości.

W Europie brukselskie stowarzyszenie przemysłowe Foratom stwierdziło niedawno, że niskoemisyjna produkcja wodoru z komercyjnych elektrowni jądrowych może pomóc w osiągnięciu celów klimatycznych, ale UE musi wprowadzić odpowiednie zachęty polityczne, aby rozwinąć tę nową technologię.

Czym jest zielony wodór?

Produkcja wodoru jest klasyfikowana według schematu kolorów. "Szary wodór" oznacza wodór produkowany z paliw kopalnych. Większość światowej produkcji wodoru jest szara. Możliwe jest jednak wychwytywanie dwutlenku węgla powstającego w tym procesie. Węgiel może być następnie sekwestrowany lub wykorzystany do innych celów. Zmniejsza to ślad węglowy i może sprawić, że wodór będzie klasyfikowany jako "niebieski wodór". Niebieski wodór jest produkowany przy użyciu nieodnawialnych zasobów, ale spełnia wymóg niskiego śladu węglowego. Wodór ekologiczny (zielony), taki jak ten produkowany przez reaktory jądrowe, jest uważany za niskoemisyjny. Może on być produkowany również przy użyciu innych technologii. Na przykład energia elektryczna z instalacji fotowoltaicznych może być wykorzystywana do elektrolizy wody na jej składniki, wodór i tlen. W dokumencie z 2020 r. w "Applied Energy" oszacowano ślad węglowy produkcji wodoru za pomocą szeregu różnych metod i stwierdzono, że produkcja wodoru za pomocą energii elektrycznej z elektrowni jądrowych ma porównywalny ślad węglowy jak wodór produkowany ze źródeł odnawialnych.

Źródło: https://www.nucnet.org/news/macron-announces-plans-for-first-smr-and-green-hydrogen-from-nuclear-plants-by-2030-10-2-2021

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, Energy.gov