Polski Atom

JĄDROWE WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska

15 stycznia 2024 r.
 

1. EDF planuje nowe inwestycje i rozbudowę brytyjskiej floty jądrowej

EDF ogłosił, że planuje zainwestować kolejne 1,3 mld GBP w pięć działających elektrowni jądrowych w latach 2024-26, zwiększając łączną kwotę zainwestowaną we flotę do prawie 9 mld GBP od 2009 roku.

EDF zarządza ośmioma brytyjskimi elektrowniami jądrowymi - pięcioma działającymi (Sizewell B, Torness, Heysham 2, Heysham 1 i Hartlepool) oraz trzema, które zostały wycofane z eksploatacji (Hunterston B, Hinkley Point B i Dungeness B). Firma przejęła te obiekty po przejęciu British Energy w 2009 roku. Firma buduje również nową elektrownię Hinkley Point C w Somerset i ma zaawansowane plany dotyczące bliźniaczego bloku Sizewell C w Suffolk. Dodatkowe inwestycje pomogą utrzymać produkcję na obecnym poziomie, zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne i zmniejszyć emisję dwutlenku węgla.

Produkcja energii jądrowej w Wielkiej Brytanii w 2023 r. wyniosła 37,3 TWh, czyli o 15% mniej niż w 2022 r. z powodu zamknięcia reaktorów i regulaminowych przestojów. EDF planuje utrzymać produkcję na tym poziomie co najmniej do 2026 roku.

Bez inwestycji i wiedzy EDF elektrownia Sizewell B byłaby obecnie jedyną działającą elektrownią jądrową w Wielkiej Brytanii, a energia jądrowa zapewniałaby zaledwie 3% zużycia energii w Wielkiej Brytanii, w porównaniu do 13%, które stanowi obecnie. Oznaczałoby to jeszcze większą zależność od gazu, wyższe ceny energii dla klientów i więcej dwutlenku węgla w atmosferze.

 

2. Szwecja mianuje krajowego koordynatora ds. energii jądrowej

Szwedzka minister energetyki i przemysłu, Ebba Busch, ogłosiła powołanie Carla Berglöfa na stanowisko krajowego koordynatora ds. energetyki jądrowej, w związku z rozpoczęciem programu rozbudowy mocy wytwórczych w elektrowniach jądrowych. Będzie on wspierał rząd w pracach nad promowaniem nowej energetyki jądrowej. Berglöf, który od 2017 r. jest doradcą ds. energii jądrowej w organizacji branżowej Energiföretagen Sweden, obejmie stanowisko krajowego koordynatora ds. energii jądrowej począwszy od 1 lutego.

W listopadzie 2022 r. nowo powołany centroprawicowy rząd koalicyjny Szwecji przedstawił mapę drogową, która przewiduje budowę nowych mocy wytwórczych energii jądrowej odpowiadających co najmniej dwóm reaktorom wielkoskalowym do 2035 r., a do 2045 r. uruchomienie do dziesięciu nowych reaktorów wielkoskalowych. Koordynator będzie odgrywał kluczową rolę w przyspieszeniu ekspansji nowej energii jądrowej i forsowaniu środków wymaganych do wdrożenia mapy drogowej dla nowej energii jądrowej w Szwecji. Sześć szwedzkich reaktorów jądrowych wytwarza obecnie około jednej trzeciej energii elektrycznej w kraju.

 

3. Kenia: infrastruktura reaktora badawczego to pierwszy krok do nowej energetyki jądrowej

Kenia poczyniła znaczące postępy w rozwoju infrastruktury jądrowej dla swojego pierwszego reaktora badawczego - jest to kluczowy krok w kierunku uruchomienia programu budowy komercyjnych elektrowni jądrowych w tym kraju.

Kenia od kilku lat planuje budowę komercyjnej elektrowni jądrowej w ramach swoich ambicji przejścia na czystą energię i zwiększenia łącznej produkcji energii. W 2022 r. poinformowano, że rząd wybrał Kilifi i Kwale jako dwie lokalizacje najlepiej nadające się do wykorzystania energii jądrowej. Kilifi znajduje się na wybrzeżu, około 70 km na północ od Mombasy. Kwale znajduje się w głębi lądu, na południowy zachód od Mombasy.

Kenijska Agencja Energii Jądrowej, utworzona w celu podjęcia przygotowań do rozwoju programu energetyki jądrowej, podała, że budowa została opóźniona poza początkowe szacunki na 2030 r., chociaż jeden z urzędników rządowych zapowiedział ostatnio, że nowa budowa może rozpocząć się już w roku 2027.

Łącznie siedem krajów Afryki Subsaharyjskiej zobowiązało się do wykorzystania energii jądrowej w swoim koszyku energetycznym w latach 2030-2037. Są to Kenia, Uganda, Ghana, Nigeria, Sudan, Rwanda i Zambia.

 

4. USA zbiera oferty na produkcję paliwa HALEU

Departament Energii Stanów Zjednoczonych (DOE) opublikował zapytanie ofertowe na usługi wzbogacania uranu, aby pomóc w ustanowieniu niezawodnych krajowych dostaw paliw wykorzystujących uran niskowzbogacony o wysokiej aktywności (HALEU). Takie paliwo nie jest obecnie komercyjnie dostępne od dostawców z USA.

Obecny komercyjny cykl paliwowy w USA opiera się na paliwie reaktorowym wzbogaconym do nie więcej niż 5% U-235 (znanym jako nisko wzbogacony uran, LEU). Niektóre z zaawansowanych technologii reaktorów, które są obecnie opracowywane, wykorzystują paliwo typu HALEU, co umożliwia projektowanie mniejszych reaktorów, które wytwarzają więcej energii przy mniejszej ilości paliwa niż obecna flota, a także systemów, które można zoptymalizować pod kątem dłuższej żywotności rdzenia, zwiększonych marginesów bezpieczeństwa oraz innych parametrów.

DOE przewiduje, że ponad 40 ton HALEU może być potrzebnych przed końcem dekady, z dodatkowymi ilościami wymaganymi każdego roku, aby wdrożyć nową flotę zaawansowanych reaktorów w celu osiągnięcia celu obecnej administracji USA, jakim jest 100% czystej energii elektrycznej do 2035 r. i zerowej emisji netto do 2050 r.

DOE wspiera szereg działań mających na celu rozszerzenie łańcucha dostaw HALEU dla zaawansowanych reaktorów komercyjnych, w tym recykling zużytego paliwa jądrowego z rządowych reaktorów badawczych. W listopadzie DOE osiągnął kluczowy kamień milowy w ramach projektu demonstracyjnego HALEU, kiedy firma Centrus Energy dostarczyła pierwsze 20 kilogramów HALEU wyprodukowanego w USA.

 

5. Kanadyjska współpraca w celu zbadania produkcji izotopów na potrzeby eksploracji kosmosu

Kanadyjska Rada Izotopów Jądrowych (CNIC) i firma Nuclear Promise X (NPX) zajmująca się innowacjami jądrowymi zbadają możliwość wykorzystania kanadyjskich reaktorów jądrowych do produkcji plutonu-238 (Pu-238) na potrzeby eksploracji kosmosu.

Radioizotopowe systemy zasilania – bazujące na Pu-238 – są wykorzystywane w misjach kosmicznych od wczesnych lat sześćdziesiątych XX wieku, wykorzystując ciepło z rozpadu radioaktywnego izotopu do ciągłego dostarczania energii i ciepła podczas długich i zaawansowanych misji kosmicznych. Takie systemy były wykorzystywane w sondach kosmicznych Voyager i Pioneer, a także w łaziku Perseverance. Dostawy Pu-238 są jednak ograniczone. Departament Energii Stanów Zjednoczonych wznowił produkcję tego izotopu w 2015 roku po około 30 latach przerwy, ale Rosja - która wcześniej również dostarczała ten izotop - zaprzestała jego produkcji w 2009 roku. Europejska Agencja Kosmiczna rozważa wykorzystanie ameryku-241 pochodzącego z cywilnych zapasów plutonu jako alternatywy.

CNIC to niezależna organizacja złożona z przedstawicieli kanadyjskiego sektora opieki medycznej, przemysłu jądrowego i instytucji badawczych, która została założona w 2018 r. w celu wspierania roli Kanady w produkcji światowych dostaw radioizotopów.

 

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet