Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
19 listopada 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

OKLO I CENTRUS ŁĄCZĄ SIŁY W ŁAŃCUCHU DOSTAW HALEU

Oklo Inc i Centrus Energy Corp podpisały niewiążący list intencyjny w sprawie współpracy przy budowie zakładu do produkcji niskowzbogaconego uranu o podwyższonym stopniu wzbogacenia (high-assay low enriched uranium – HALEU), aby wesprzeć komercjalizację zaawansowanych reaktorów rozszczepieniowych, takich jak Aurora firmy Oklo. Firmy twierdzą, że są zaangażowane w prace nad stworzeniem krajowych zdolności produkcyjnych HALEU w USA.

Proponowany przez firmę Oklo z siedzibą w Kalifornii projekt Aurora to reaktor na neutronach prędkich, który wykorzystuje rury cieplne (ciepłowody) do transportu ciepła z rdzenia do nadkrytycznego systemu konwersji na dwutlenku węgla w celu wytwarzania energii elektrycznej. Wykorzystując metaliczne paliwo HALEU, Aurora ma moc około 1,5 MWe i może również wytwarzać ciepło użytkowe. Połączona licencja na budowę i eksploatację jednostki w Idaho National Laboratory (INL) jest obecnie poddawana przeglądowi przez amerykańską Komisję Nadzoru Jądrowego i jest pierwszym takim wnioskiem dotyczącym zaawansowanej technologii rozszczepienia, który został zaakceptowany do przeglądu przez amerykański organ regulacyjny.

Oklo spodziewa się rozpocząć wdrażanie i komercjalizację zaawansowanych elektrowni rozszczepieniowych od „początku lat 2020”. Oczekuje się, że pierwsza instalacja będzie zasilana paliwem HALEU dostarczonym przez INL. W najbliższym czasie zakład ma być zaopatrywany w paliwo przez firmę Centrus, która buduje pierwszy w USA zakład produkcyjny HALEU w Piketon w stanie Ohio. Rozpoczęcie pierwszej w swoim rodzaju produkcji HALEU przewidywane jest na rok 2022.

LODOŁAMACZ SIBIR ROZPOCZYNA PRÓBY MORSKIE

Najnowszy rosyjski lodołamacz o napędzie jądrowym, Sibir, opuścił Stocznię Bałtycką i skierował się do Zatoki Fińskiej w celu przeprowadzenia prób morskich. W stoczni pod Petersburgiem budowane są jeszcze dwa identyczne statki.

Sibir jest pierwszym produkowanym seryjnie uniwersalnym lodołamaczem Projektu 22220, po pierwszej jednostce z tej klasy Arktika, która weszła do eksploatacji rok temu. Podobnie jak Arktika, Sibir jest napędzany przez dwa reaktory RITM-200, każdy o mocy 175 MWt, które razem wytwarzają 60 MW mocy na śrubach napędowych za pośrednictwem podwójnych turbogeneratorów i trzech silników elektrycznych.

W ciągu najbliższych trzech tygodni próby morskie sprawdzą ogólne osiągi statku, a także jego układy elektryczne i energetyczne. Przetestowane zostaną również systemy komunikacji i nawigacji, a także dźwigi i lądowisko dla helikopterów.

Stocznia Bałtycka spodziewa się przekazać Sibir swojemu przyszłemu operatorowi Atomflot przed końcem tego roku.

Dwa kolejne lodołamacze Projektu 22220 są w trakcie budowy w stoczni. Wodowanie Uralu ma nastąpić w drugiej połowie 2022 roku, a Czukotki pod koniec 2024 roku.

Odmiana reaktora RITM-200 zastosowanego w lodołamaczach Projektu 22220 jest planowana do rozmieszczenia na pływających elektrowniach na przylądku Nagloynyn. Barki do tego celu zostaną wykonane przez chińską stocznię Wison, ponieważ rosyjskie stocznie były zbyt zajęte. Kolejna odmiana RITM-200 do zastosowania na lądzie planowana jest dla Ust-Kuyga.

Podczas gdy lodołamacze z napędem jądrowym zapewnią całoroczne przejście przez Północną Drogę Morską, stacjonarne jednostki jądrowe są przeznaczone do rozwoju odległych rejonów wydobycia zasobów mineralnych i portów arktycznych wzdłuż tego szlaku morskiego.

EJ NATRIUM BĘDZIE ZLOKALIZOWANA W WYOMING

Kemmerer w stanie Wyoming został wybrany jako preferowana lokalizacja dla projektu demonstracyjnego elektrowni jądrowej Natrium, ogłosił TerraPower. Miejsce to znajduje się w pobliżu opalanej węglem elektrowni Naughton, która ma być wyłączona w 2025 r., i zostało wybrane po szeroko zakrojonym procesie oceny i spotkaniach z członkami społeczności i ich liderami.

Informacja pojawiła się dzień po podpisaniu przez prezydenta Joe Bidena ustawy Bipartisan Infrastructure Deal, w której przeznaczono 2,5 miliarda dolarów na projekty budowy demonstracyjnych reaktorów w ramach programu demonstracji zaawansowanych reaktorów (ADRP) Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych (DOE).

Dwa zespoły – jeden kierowany przez TerraPower, a drugi przez X-energy – zostały już wybrane przez DOE do otrzymania dofinansowania na testowanie, licencjonowanie i budowę zaawansowanego reaktora w ciągu najbliższych siedmiu lat.

Stan Wyoming obecnie wytwarza prawie 90% energii elektrycznej z paliw kopalnych, według US Energy Information Administration. Na początku bieżącego roku TerraPower i przedsiębiorstwo energetyczne PacifiCorp, wraz z gubernatorem Wyoming Markiem Gordonem, ogłosili plany budowy zakładu Natrium w przestarzałej elektrowni węglowej na terenie stanu. We wrześniu PacifiCorp po raz pierwszy formalnie włączyło zaawansowane technologie jądrowe do swojego Zintegrowanego Planu Zasobów.

Projekt instalacji demonstracyjnej Natrium obejmuje reaktor prędki chłodzony sodem o mocy 345 MWe z systemem magazynowania energii na bazie stopionej soli. Technologia magazynowania może tymczasowo zwiększyć moc systemu do 500 MWe w razie potrzeby, umożliwiając zakładowi śledzenie codziennych zmian obciążenia elektrycznego i bezproblemową integrację ze zmiennymi zasobami odnawialnymi.

ROLLS-ROYCE PRZEDSTAWIA PROJEKT SMR DO OCENY W WIELKIEJ BRYTANII

Firma Rolls-Royce SMR Limited zgłosiła swój projekt małego reaktora modułowego o mocy 470 MWe do brytyjskiego procesu regulacyjnego Generic Design Assessment. Przegląd projektu SMR – opartego na małym reaktorze wodnym ciśnieniowym – rozpocznie się formalnie, gdy rząd oceni zdolność firmy do pomyślnego wejścia w proces GDA.

GDA to proces przeprowadzany przez Urząd Regulacji Jądrowych (ONR) i Agencję Środowiska (EA) w celu oceny aspektów bezpieczeństwa, ochrony i ochrony środowiska projektu elektrowni jądrowej, która ma być rozmieszczona w Wielkiej Brytanii. Pomyślne zakończenie GDA kończy się wydaniem Potwierdzenia Zaakceptowania Projektu (Design Acceptance Confirmation, DAC) przez ONR i Oświadczenia o Zaakceptowaniu Projektu (Statement of Design Acceptability, SoDA) przez EA.

W maju brytyjski Departament Biznesu, Energii i Strategii Przemysłowej (BEIS) otworzył proces GDA dla zaawansowanych technologii jądrowych, w tym SMR.

UWALNIANIE WODY Z FUKUSHIMY BĘDZIE MIAŁO MINIMALNY WPŁYW, TWIERDZI TEPCO

Skutki dla społeczeństwa i środowiska zrzutu oczyszczonej wody z uszkodzonej elektrowni jądrowej Fukushima Daiichi do morza będą minimalne, poinformowała Tokyo Electric Power Company. Firma opublikowała wyniki oceny oddziaływania radiologicznego przy użyciu metodologii opracowanej zgodnie z metodami uznanymi na arenie międzynarodowej.

W zakładzie Fukushima Daiichi skażona woda jest oczyszczana przez Zaawansowany System Przetwarzania Płynów (ALPS), który usuwa większość skażenia promieniotwórczego, z wyjątkiem trytu. Ta uzdatniona woda jest obecnie magazynowana na miejscu w zbiornikach. Całkowita pojemność zbiorników wynosi około 1,37 miliona metrów sześciennych, a wszystkie zbiorniki mają być zapełnione około połowy 2022 roku.

W kwietniu rząd japoński ogłosił formalną decyzję, że oczyszczona woda przechowywana w zakładzie Fukushima Daiichi zostanie zrzucona do morza. Japonia zamierza rozpocząć proces wypuszczania tej wody około wiosny 2023 roku, a cała operacja może trwać przez dziesięciolecia. W sierpniu Tepco ogłosiło plany budowy podmorskiego tunelu o długości około 1 kilometra do odprowadzania oczyszczonej wody.

METSAMOR 2 BĘDZIE DZIAŁAĆ DO 2026 R.

Współpraca z Armenią przedłużyła do 2026 r. okres eksploatacji jedynej elektrowni jądrowej w kraju, Metsamor, poinformowała rosyjska państwowa firma jądrowa Rosatom. „Jestem dumny, że uczestniczymy w projekcie, który pomógł uczynić ormiańską elektrownię jądrową bezpieczniejszą i wydajniejszą” – powiedział szef Rosatomu Aleksiej Lichaczow, uczestnicząc w ceremonii na terenie elektrowni.

Lichaczow powiedział, że „wykonano ogrom prac związanych z wymianą i modernizacją sprzętu” i że teraz Metsamor 2 „spełnia najnowocześniejsze wymagania międzynarodowe”.

W Metsamor obecny był również Gnel Sanosjan, Minister Administracji Terytorialnej i Infrastruktury Armenii. Podkreślił, że elektrownia odgrywa decydującą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego i niezależności kraju, dodając, że „ten projekt na dużą skalę można bez przesady nazwać jednym z najważniejszych w Armenii”.

Armenia zamierza przedłużyć żywotność elektrowni po 2026 roku o 10 lat i dalej rozwijać przemysł jądrowy poprzez budowę nowej elektrowni jądrowej.

Kraj od dawna prowadzi rozmowy z Rosją na temat zastąpienia EJ Metsamor, która składa się z dwóch rosyjskich reaktorów WWER o mocy 376 MWe. Rozpoczęły one pracę odpowiednio w 1976 i 1980 roku, a w 1988 roku zostały wyłączone z powodu obaw o bezpieczeństwo sejsmiczne. Blok 2 został uruchomiony ponownie w 1995 roku i odpowiada za około 39% całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju.

INNE WIADOMOŚCI

Słowenia nie będzie w stanie spełnić swoich celów klimatycznych bez energii jądrowej, co sprawia, że nowy reaktor w jedynej elektrowni jądrowej jest koniecznością, twierdzi minister infrastruktury kraju Jernej Vrtovec. W rozmowie z Euractiv powiedział, że celem jest ukończenie drugiego bloku w Kršku w 2033 lub 2034 roku, co jest „ambitne, ale wykonalne” i współgra z planowanym odejściem od węgla w 2033 roku. „Nie chcemy polegać na imporcie energii w jeszcze większym stopniu po 2033 r.”

Rosyjski Sbierbank pożyczył 800 mln USD spółce budującej elektrownię jądrową w Akkuju, której większościowym właścicielem jest rosyjski państwowy koncern jądrowy Rosatom. Na miejscu w Turcji budowane są trzy reaktory WWER-1200, a czwarty otrzymał w październiku licencję na rozpoczęcie budowy. Przez co najmniej pierwsze 15 lat działalności Rosatom zachowa prawo własności i będzie sprzedawał energię po stałej stawce tureckiej korporacji zajmującej się handlem energią elektryczną.

Austria jest gotowa wystąpić do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, jeśli UE zdecyduje się włączyć energię jądrową do swojej taksonomii dotyczącej zrównoważonych finansów, powiedziała w rozmowie z Euractiv minister energetyki i klimatu Leonore Gewessler. „Nie ma podstaw prawnych do włączenia energii jądrowej do taksonomii UE” – powiedziała. Gewessler dodała, że Austria będzie mogła liczyć na wsparcie Niemiec i Hiszpanii, jeśli ta sprawa trafi do sądu.

Na dzień 15 listopada elektrownia jądrowa Tianwan w chińskiej prowincji Jiangsu wyprodukowała w ciągu swojego życia 300 miliardów kWh, ogłosiła China National Nuclear Corporation. W elektrowni pracuje sześć bloków energetycznych wyposażonych w reaktory WWER-1000 i CNP-1000 o sumarycznej mocy 6070 MWe, które weszły do komercyjnej eksploatacji między czerwcem 2007 a czerwcem tego roku, a dwa kolejne mają zostać uruchomione w latach 2026-2027. Elektrownia jest trzecim na świecie jądrowym obiektem energetycznym pod względem mocy zainstalowanej. Dotychczasowa praca bloków pozwoliła uniknąć emisji 246 milionów ton dwutlenku węgla, co jest równoznaczne z zasadzeniem ponad 102 000 hektarów drzew w delcie rzeki Jangcy, twierdzi CNNC.

JSC Uranium Enrichment Centre, wspólne przedsięwzięcie rosyjskiego TVEL i Kazatompromu z Kazachstanu, wysłało pierwszą partię nisko wzbogaconego uranu z Nowouralska do kazachskiego zakładu produkcji paliwa Ulba, który został oficjalnie otwarty w ubiegłym tygodniu. Nowa fabryka posiada certyfikat na produkcję zestawów paliwowych Framatome AFA 3G i na eksport paliwa na rynek chiński.

Do elektrowni jądrowej Takahama w prefekturze Fukui w Japonii, należącej do Kansai Electric Power Company dotarł statek towarowy przewożący paliwo z mieszaniny tlenków uranu i plutonu wyprodukowane we Francji, podała agencja informacyjna Kyodo. Paliwo MOX będzie wykorzystywane w blokach Takahama 3 i 4. Transport, który opuścił Francję we wrześniu, był trzecią taką wysyłką od marca 2011 roku.

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet