Polski Atom

JĄDROWE WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA
Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
20 listopada 2023 r.

1. Szwecja: rząd chce uruchomić dwie nowe duże elektrownie jądrowe do 2035 r.

Szwedzki rząd oświadczył w czwartek 16 listopada, że zamierza zbudować ekwiwalent dwóch nowych konwencjonalnych reaktorów jądrowych do 2035 r., aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na czystą energię w przemyśle i transporcie, i jest gotowy wziąć na siebie część kosztów. Do 2045 r. rząd chce mieć ekwiwalent 10 nowych reaktorów, z których część będzie prawdopodobnie małymi reaktorami modułowymi (SMR), powiedziała minister energii Ebba Busch.

Na początku tego miesiąca Szwecja ogłosiła, że rozpoczyna postępowanie w sprawie budowy nowych reaktorów, ponieważ forsuje plany znacznej ekspansji energii jądrowej i dąży do usunięcia przeszkód w budowie nowych obiektów. Postępowanie będzie prowadzone przez Pernillę Sandgren, która pracowała jako starszy doradca prawny w Szwedzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Radiologicznego.

Szwedzki rząd przedłożył już do Riksdagu projekty ustaw, aby umożliwić budowę nowych reaktorów w większej liczbie lokalizacji. Szwecja planuje zniesienie istniejących przepisów, które ograniczają całkowitą liczbę reaktorów do 10 i zakazują budowy reaktorów w innych lokalizacjach niż te, w których obecnie istnieją.

Do 2045 r. szwedzka produkcja energii elektrycznej musi odpowiadać prognozowanemu zapotrzebowaniu na energię elektryczną wynoszącemu co najmniej 300 terawatogodzin. Prognoza 300 TWh oznacza wzrost o ponad 120% ze 134 TWh w 2020 roku. Szwecja posiada sześć komercyjnych bloków jądrowych w trzech lokalizacjach: Forsmark, Oskarshamn i Ringhals. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, energia jądrowa zapewniła około jednej trzeciej produkcji energii elektrycznej w kraju w 2021 roku.

 

2. Czwarty blok w Barakah otrzymuje dopuszczenie do eksploatacji

Urząd dozoru jądrowego Zjednoczonych Emiratów Arabskich wydał decyzję dla Nawah Energy Company, otwierając tym samym drogę do uruchomienia i komercyjnej eksploatacji czwartego bloku elektrowni jądrowej w Barakah. Federalny Urząd Regulacji Energetyki Jądrowej (FANR) poinformował, że wydał decyzję po przeprowadzeniu szczegółowej oceny dokumentacji, przeprowadzeniu nadzoru regulacyjnego oraz inspekcji w obszarach bezpieczeństwa, ochrony i zabezpieczeń. Oceniono również gotowość organizacyjną i kadrową Nawah oraz zapewniono się, że Nawah spełnia wszystkie wymogi regulacyjne.

Budowa czwartego zaprojektowanego przez Koreańczyków bloku APR-1400 w Barakah w regionie Al Dhafra w emiracie Abu Zabi rozpoczęła się w lipcu 2015 roku, trzy lata po rozpoczęciu prac nad pierwszym blokiem w Barakah. Pierwsze trzy jednostki są obecnie w pełni funkcjonujące.

Zjednoczone Emiraty Arabskie rozpoczęły wdrażanie programu energetyki jądrowej w 2008 r., kiedy to rząd podjął decyzję o budowie i eksploatacji elektrowni jądrowej, która zaspokajałaby 25% krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną, dywersyfikując źródła energii i wspierając długoterminową wizję energetyczną oraz cel zerowej emisji netto. Budowa pierwszego bloku rozpoczęła się w 2012 roku, a Barakah 1 został podłączony do sieci w 2020 roku.

Przegląd wniosku o dopuszczenie do eksploatacji dla bloku nr 4 został przeprowadzony przez zespół składający się w 90% z emirackich ekspertów ds. energii jądrowej. Wskazuje to na sukces strategii FANR w budowaniu zdolności i umiejętności Emiratczyków w zakresie regulacji sektora jądrowego i zapewnienia jego bezpiecznej eksploatacji. Dopuszczenie do eksploatacji bloku Barakah-4 zostało wydane na okres 60 lat.

 

3. Rozpoczynają się prace nad pierwszym blokiem elektrowni jądrowej Xudabao

Rozpoczęła się budowa wyspy jądrowej dla bloku nr 1 w elektrowni jądrowej Xudabao w prowincji Liaoning, jak poinformowała China National Nuclear Corporation (CNNC). Budowa bloków nr 1 i 2 elektrowni Xudabao (znanej również jako Xudapu) została zatwierdzona przez chińską Radę Państwa 31 lipca bieżącego roku.

W dniu 6 listopada Ministerstwo Ekologii i Środowiska ogłosiło, że Narodowa Administracja Bezpieczeństwa Jądrowego podjęła decyzję o wydaniu zezwolenia na budowę bloków nr 1 i 2 Xudabao, które będą wyposażone w reaktory CAP1000 o mocy 1250 MWe - chińską wersję Westinghouse AP1000. W dniu 15 listopada na terenie Xudabao w pobliżu miasta Xingcheng w prowincji Huludao odbyła się ceremonia rozpoczęcia budowy bloku nr 1.

Wraz z rozpoczęciem budowy Xudabao-1, CNNC buduje obecnie w Chinach dziesięć reaktorów o łącznej mocy 11,42 GWe. Po uruchomieniu wszystkich sześciu bloków elektrowni Xudabao, będą one dostarczać ponad 54 TWh czystej energii elektrycznej rocznie, oszczędzając około 19,2 mln ton węgla rocznie i zmniejszając emisję dwutlenku węgla o około 56,7 mln ton rocznie, jak podaje CNNC.

 

4. COP28: Finansowanie nowych reaktorów jest kluczowym priorytetem dla osiągnięcia celów w zakresie zmniejszenia emisji dwutlenku węgla

Konferencja COP28, która rozpocznie się 30 listopada w Dubaju, koncentruje się na kilku zmianach paradygmatu, w tym na przyspieszeniu transformacji energetycznej, transformacji finansowania klimatycznego i ograniczeniu emisji przed rokiem 2030, dając okazję do podniesienia argumentów za nowym finansowaniem energii jądrowej.

Na poparcie tej tezy, Światowa Prognoza Energetyczna Międzynarodowej Agencji Energetycznej z października 2023 r. przewiduje znaczny wzrost globalnej mocy elektrowni jądrowych z 417 GW w 2022 r. do 900 GW do 2050 roku. Biorąc pod uwagę te i podobnie optymistyczne prognozy Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) i Światowego Stowarzyszenia Energii Jądrowej, planowane ustanowienie Międzynarodowego Banku Infrastruktury Jądrowej (IBNI) będzie znaczącym wydarzeniem.

Przed COP28 kluczowi członkowie grupy doradczej SAG pracującej dla IBNI rozmawiali z NucNet o kolejnych krokach w kierunku ustanowienia pierwszego w swoim rodzaju organu finansującego dla przemysłu jądrowego, który będzie również dążył do ustanowienia standardów ESG w zakresie finansowania energii jądrowej.

Według przedstawicieli SAG, IBNI będzie bankiem infrastrukturalnym, a nie bankiem rozwoju, takim jak Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju czy Azjatycki Bank Rozwoju, które są darczyńcami w jednym lub wielu regionach. Będzie jednak współpracować z tymi instytucjami finansowymi, ponieważ musi zająć się wszystkimi aktywami, które te banki będą finansować, w tym sieciami, rozwojem przemysłowym i wszystkimi innymi etapami przejściowymi.

Nucleareurope, grupa branżowa z siedzibą w Brukseli reprezentująca europejskich producentów energii jądrowej, twierdzi, że posiadanie dedykowanego banku, takiego jak IBNI, może być pomocne, ale kluczowe jest też wprowadzenie odpowiednich polityk, aby projekty jądrowe mogły zostać rozpoczęte.

 

5. Zespół MAEA kończy przegląd działalności regulatora w Rumunii

Zespół ekspertów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) stwierdził, że Rumunia jest zobowiązana do utrzymania i wzmocnienia swoich ram regulacyjnych w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i radiologicznego. Zespół misji Integrated Regulatory Review Service (IRRS) zalecił również poprawę koordynacji między agencjami rządowymi zajmującymi się obiektami jądrowymi, a podmiotami, których działalność dotyczy źródeł promieniowania.

Zespół IRRS zakończył 12-dniową misję w Rumunii 10 listopada. Misja, przeprowadzona na wniosek rumuńskiego rządu i goszczona przez Krajową Komisję Kontroli Działalności Jądrowej (CNCAN), stanowi początek trzeciego cyklu misji IRRS w Rumunii, po poprzednich misjach w 2006 i 2011 roku. Zespół składający się z 20 starszych ekspertów ds. regulacji z 15 krajów, a także pracowników MAEA i jednego obserwatora z Komisji Europejskiej dokonał przeglądu obiektów i działań regulowanych przez CNCAN.

Misja zidentyfikowała kilka pozytywnych działań, w tym przeprowadzenie pisemnego testu dla upoważnionego personelu zajmującego się bezpieczeństwem radiologicznym i gotowością na wypadek awarii; opracowanie szczegółowego protokołu współpracy między CNCAN a innymi organami regulacyjnymi, oraz szybką aktualizację przepisów dotyczących reaktorów i instalacji jądrowych. Zespół IRRS określił również kilka zaleceń i sugestii, w tym: wdrożenie systematycznego programu szkoleniowego, który będzie wykorzystywany w planowaniu i przeprowadzaniu inspekcji, a także zrewidowanie i wdrożenie przez Ministerstwo Zdrowia wymogów regulacyjnych dotyczących ochrony radiologicznej. Końcowy raport z misji zostanie przekazany rządowi w ciągu około trzech miesięcy. Rumunia planuje upublicznić raport.

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet