Polski Atom

JĄDROWE WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
22 września 2023 r.

1. Vattenfall rozpoczyna prace nad zakupem gruntów pod nową elektrownię jądrową w Ringhals

Vattenfall rozpoczął prace dotyczące nabycia gruntów w ramach przygotowań do budowy nowej elektrowni jądrowej w pobliżu istniejących bloków jądrowych w Ringhals w południowo-zachodniej Szwecji.

Szwedzka państwowa spółka energetyczna poinformowała, że nowa elektrownia jądrowa w Ringhals wymaga dostępu do większej  powierzchni gruntów na półwyspie Varo, w związku z czym firma rozpoczyna prace nad zakupem nieruchomości w tym obszarze. "Obecnie podejmujemy konkretne kroki w planowaniu budowy nowej elektrowni jądrowej w Ringhals" - powiedziała Desirée Comstedt, kierownik projektu ds. energii jądrowej w Vattenfall. "Między innymi rozpoczynamy proces zakupu nieruchomości na półwyspie Varo, aby umożliwić prace przygotowawcze i budowę nowej elektrowni jądrowej".

Jednak ostateczna decyzja inwestycyjna zostanie podjęta dopiero po otrzymaniu przez Vattenfall wszystkich wymaganych pozwoleń, powiedziała Comsted. Vattenfall poinformował, że rozpoczął prace nad raportem oddziaływania na środowisko dla nowej elektrowni jądrowej. Prace toczą się w ramach wstępnego przygotowania do wdrożenia małych reaktorów modułowych w Ringhals i obejmują badania terenowe oraz badania gruntu w okolicy Ringhals.

Spółka rozpoczęła również proces przetargowy w celu wyboru dostawcy i typu reaktora. Oczekuje się, że wstępne rozeznanie rynku zostanie zakończone pod koniec 2023 r. i będzie stanowić część procesu decyzyjnego Vattenfall w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę nowych reaktorów jądrowych do Urzędu ds. Bezpieczeństwa Radiacyjnego i Sądu Ochrony Środowiska. Celem jest uruchomienie pierwszego reaktora na początku lat trzydziestych, powiedziała Comstedt.

Szwedzki rząd zapowiedział, że przygotowuje przepisy umożliwiające budowę większej liczby komercyjnych elektrowni jądrowych w celu zwiększenia produkcji energii elektrycznej i poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Proponowane nowe przepisy pozwoliłyby na budowę nowych reaktorów w dodatkowych lokalizacjach w całej Szwecji i mogłyby wejść w życie w marcu 2024 roku. Zniesiono by istniejące przepisy, które ograniczają całkowitą liczbę reaktorów do 10 i zabraniają budowy reaktorów w innych lokalizacjach niż te, w których obecnie istnieją.

W Szwecji działa sześć komercyjnych bloków jądrowych w trzech lokalizacjach: Forsmark, Oskarshamn i Ringhals. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w 2021 r. energia jądrowa zapewniała około jednej trzeciej krajowej produkcji energii elektrycznej. Vattenfall jest większościowym właścicielem trzech działających reaktorów w Forsmark i dwóch w Ringhals. Innym działającym blokiem jądrowym w Szwecji jest Oskarshamn-3, należący do OKG.

 

2. Temelín przechodzi na 18-miesięczny cykl paliwowy

Czeski operator elektrowni jądrowych ČEZ poinformował, że w drugim bloku elektrowni Temelín rozpoczął się proces przejścia z 12-miesięcznego na 18-miesięczny cykl paliwowy, co stanowi część programu inwestycyjnego spółki mającego na celu zwiększenie wydajności i utorowanie drogi do planowanej 60-letniej eksploatacji elektrowni.

ČEZ informuje, że podczas obecnego przestoju technicznego drugiego bloku w Temelínie w reaktorze umieszczono 163 zestawy paliwowe, w tym 48 świeżych zestawów paliwowych, czyli o sześć więcej niż poprzednio. Wydłużenie cyklu paliwowego do 18 miesięcy ostatecznie zwiększy wydajność elektrowni, umożliwiając jej dłuższą pracę pomiędzy kolejnymi przestojami.

Bohdan Zronek, dyrektor pionu energii jądrowej ČEZ, powiedział: "Wydłużamy cykle paliwowe do odpowiednio 16 i 18 miesięcy w elektrowniach Dukovany i Temelín. Dla nas oznacza to zmniejszenie zużycia paliwa w całym okresie eksploatacji i wkład w produkcję na poziomie średnio prawie 2 terawatogodzin rocznie. Warunkiem jest oczywiście bardzo dokładna weryfikacja wszystkich parametrów bezpieczeństwa".

W Temelínie działają dwa bloki WWER-1000, które zostały uruchomione w 2000 i 2002 roku. ČEZ ogłosił w lutym, że zainwestuje w tym roku 3,6 mld CZK (157 mln USD) w modernizację elektrowni Temelín, aby przygotować ją na co najmniej 60 lat eksploatacji.

Kluczowe projekty obejmują rozszerzenie cyklu paliwowego, modernizację systemów sterowania i przygotowanie do wymiany generatora pary. ČEZ poinformował, że w tym roku planuje 271 inwestycji w elektrowni Temelín - o 46 więcej niż w roku ubiegłym.

Republika Czeska wykorzystuje już energię jądrową do produkcji 34% energii elektrycznej, wytwarzanej przez cztery reaktory w Dukovanach i dwa w Temelínie. ČEZ oczekuje obecnie na ostateczne oferty od Westinghouse, EDF i Korea Hydro & Nuclear Power na budowę nowego reaktora w Dukovanach. W pobliżu Temelína wyznaczono obszar Południowoczeskiego Parku Jądrowego i przeznaczono go pod budowę małych reaktorów, które miałyby zacząć działać na początku lat trzydziestych. W ubiegłym miesiącu spółka poinformowała, że w związku z planowaną budową nowego reaktora, w nadchodzących latach spodziewa się niemal podwojenia zatrudnienia w sektorze jądrowym.

 

3. Kanada ogłasza finansowanie w wysokości 3 mld CAD dla dwóch nowych reaktorów Candu w Cernavodă

Kanada ogłosiła przeznaczenie 3 mld CAD (2 mld EUR, 2,2 mld USD) na finansowanie eksportu dla rumuńskiego państwowego operatora jądrowego Nuclearelectrica na budowę dwóch reaktorów Candu w elektrowni jądrowej Cernavodă.

Natural Resources Canada, rządowy departament odpowiedzialny za energetykę, powiedział, że inwestycja ta wesprze rozwój zatrudnienia w kanadyjskim sektorze jądrowym oraz kanadyjską aktywność w rumuńskim sektorze jądrowym. Kanadyjska agencja ds. zasobów naturalnych stwierdziła, że reaktory Candu-6 mogą zaspokoić 36% całkowitego zapotrzebowania Rumunii na energię elektryczną, w porównaniu do obecnych 21%.

Elektrownia jądrowa Cernavodă, położona w południowo-wschodniej części kraju w pobliżu granicy z Bułgarią, jest jedyną komercyjną elektrownią jądrową w Rumunii. Posiada dwa bloki typu Candu-6 o mocy 605 MW, które rozpoczęły działalność komercyjną w 1996 i 2007 roku. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej szacuje, że udział elektrowni jądrowych w produkcji energii elektrycznej w Rumunii w 2022 r. wynosił 19,3%.

Reaktory jądrowe Candu wykorzystują kanadyjską technologię ciśnieniowych reaktorów ciężkowodnych. Dwa istniejące bloki Cernavodă zostały dostarczone przez Atomic Energy of Canada Ltd (AECL) i zbudowane pod nadzorem kanadyjsko-włoskiego konsorcjum AECL i Ansaldo. Według kanadyjskiego oddziału Natural Resources Canada, projekt dwóch dodatkowych bloków odblokowuje potencjał Rumunii, która może stać się regionalnym centrum bezpiecznej energii w obliczu rosyjskiej agresji.

"Brutalna i nieuzasadniona inwazja Rosji na Ukrainę uwypukliła potrzebę Rumunii i innych krajów europejskich, aby zmniejszyć zależność kontynentu od rosyjskiej energii, jednocześnie maksymalizując ich bezpieczeństwo energetyczne" - powiedział. "W związku z tym Kanada podejmuje działania wspierające przyszłość energetyczną Europy w obliczu niedoborów dostaw, jednocześnie realizując wspólne priorytety".

Rumunia od pewnego czasu planuje budowę dwóch dodatkowych bloków w Cernavodă. W 2020 r. Nuclearelectrica rozwiązała umowę podpisaną z China General Nuclear Power Corporation (CGN) dotyczącą tych elektrowni. Ani Nuclearelectrica, ani rząd nie podały, dlaczego Rumunia anulowała umowę z kontrolowaną przez państwo CGN. Według doniesień prasowych, CGN była krytykowana przez "strategicznych partnerów" Rumunii za kwestie bezpieczeństwa związane z wykorzystaniem chińskiej technologii. Doniesienia mówiły również o obawach dotyczących kosztów związanych z projektem.

 

4. Holenderski rząd zatwierdza pełne finansowanie nowego reaktora badawczego w Petten

Holenderski rząd potwierdził, że w pełni sfinansuje koszty budowy nowego badawczego reaktora jądrowego w Petten w Holandii. Minister zdrowia, opieki społecznej i sportu Ernst Kuipers ogłosił we wtorek 19 września decyzję o budowie reaktora Pallas, który ma zastąpić starzejący się reaktor wysokostrumieniowy (HFR).

We wrześniu 2022 r. rząd ogłosił, że odkłada rezerwy finansowe w wysokości 30 mln euro (32 mln USD) na projekt reaktora Pallas w 2022 r. i 129 mln euro rocznie od 2023 r. - ruch ten został przyjęty z zadowoleniem jako "ogromny impuls" dla medycyny jądrowej, nauki i innowacji. Rząd zatwierdził już pozostałe koszty inwestycji, a decyzja w tej sprawie miała zapaść wiosną 2023 roku.

NRG-Pallas, organizacja odpowiedzialna za projekt Pallas, stwierdziła, że decyzja ta jest ważnym krokiem w kierunku realizacji nowego reaktora. "Dzięki temu Holandia utrzyma swoją światową pozycję w produkcji radioizotopów medycznych" - czytamy w oświadczeniu. "Radioizotopy są niezbędnymi składnikami medycyny jądrowej, do diagnostyki i terapii pacjentów z chorobami zagrażającymi życiu, takimi jak nowotwory". Nowy reaktor jest również potrzebny do badań nad technologią jądrową i będzie niezbędny do utrzymania infrastruktury naukowo-badawczej.

Bertholt Leeftink, dyrektor generalny NRG-Pallas, powiedział: "Ta decyzja jest potwierdzeniem, że reaktor Pallas ma strategiczne znaczenie dla Holandii i Europy. "Wzmocni on bezpieczeństwo dostaw izotopów medycznych dla medycyny jądrowej. Dla pacjentów oznacza to szybszy dostęp do innowacyjnych metod leczenia nowotworów".

Dyrektor programu Pallas Peter Dijk powiedział, że decyzja oznacza, że NRG-Pallas może kontynuować prace przygotowawcze i rozpocząć poszukiwania wykonawcy. Prace przygotowawcze rozpoczęły się już na miejscu, ale pełna budowa ruszy teraz, jeśli holenderski parlament zatwierdzi utworzenie nowej spółki państwowej i jeśli Komisja Europejska zatwierdzi inwestycje publiczne w projekt. Wydział dozoru jądrowego w Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej przyznał licencję na budowę reaktora Pallas w lutym.

Każdego dnia 30 000 pacjentów jest uzależnionych od produkcji radioizotopów medycznych w HFR w Petten. Pallas twierdzi, że liczba ta wzrośnie ze względu na wprowadzenie nowych metod leczenia za pomocą radioizotopów medycznych oraz wzrost liczby pacjentów z nowotworami i chorobami układu krążenia na całym świecie.

NRG, która obsługuje HFR w imieniu jego właściciela, Wspólnego Centrum Badawczego Unii Europejskiej, a także będzie obsługiwać nową jednostkę Pallas, oświadczyło, że nowy reaktor będzie oznaczał, że pacjenci z poważnymi schorzeniami, takimi jak rak i choroby układu krążenia, będą mogli otrzymywać pomoc "przez wiele dziesięcioleci".

W 2012 r. holenderski rząd i prowincja Noord-Holland zdecydowały, że HFR powinien zostać zastąpiony, aby zapewnić dostawy radioizotopów medycznych i kontynuację badań jądrowych. W Europie za większość produkcji radioizotopów medycznych odpowiadają cztery reaktory: HFR, BR2 w Belgii, LVR15 w Czechach i reaktor Maria w Polsce.

NRG zwróciło uwagę, że łańcuch dostaw jest podatny na zagrożenia, ponieważ dostępne są niewielkie wolne moce produkcyjne, a starzejące się reaktory wymagają coraz częstszej konserwacji. Według NRG nieplanowany przestój jednego z reaktorów stanowi "rosnące ryzyko". Budowa nowego reaktora Pallas jest "bardziej potrzebna niż kiedykolwiek" i przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw w zakresie medycyny jądrowej dla służby zdrowia, jak twierdzi NRG.

 

5. Według Johna Kerry'ego świat potrzebuje energii jądrowej do osiągnięcia zerowej emisji netto

Energia jądrowa będzie niezbędna, aby świat mógł przyspieszyć proces odchodzenia od paliw kopalnych, powiedział specjalny wysłannik prezydenta USA ds. klimatu John Kerry na szczycie w Nowym Jorku w tym tygodniu. Pochwalił również niedawno uruchomioną inicjatywę Net Zero Nuclear Initiative, która przyjęła GE Hitachi Nuclear Energy (GEH) jako swojego pierwszego partnera korporacyjnego.

Kerry przemawiał pierwszego dnia szczytu Nuclear Energy Policy Summit 2023: Accelerating Net Zero Nuclear, inauguracyjnego wydarzenia zorganizowanego przez Atlantic Council Global Energy Center we współpracy z Emirates Nuclear Energy Corporation przy okazji New York Climate Week i Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

Ekstremalne zjawiska pogodowe będą się tylko nasilać, ponieważ świat nie realizuje swoich celów klimatycznych, powiedział Kerry, wzywając do podejmowania decyzji opartych na dowodach naukowych. "Rzeczywistość jest taka, że w tym roku będzie gorzej niż w zeszłym, a przyszły rok będzie gorszy niż ten, bez względu na to, co zrobimy - z tego prostego powodu, że jesteśmy daleko w tyle" - powiedział. "Obecnie zmierzamy w kierunku około 2,4 stopnia, 2,5 stopnia ocieplenia planety, a wszystko, co dzieje się dzisiaj, dzieje się przy ociepleniu o 1,1 stopnia Celsjusza" - powiedział.

"Musimy uznać rzeczywistość. Musimy odejść od ciągłego spalania paliw kopalnych" - powiedział Kerry. "Większość naukowców powie, że nie możemy osiągnąć zerowej emisji netto do 2050 r., jeśli nie będziemy mieli miksu technologii energetycznych w przyszłej polityce energetycznej. A jednym z tych elementów, który jest niezbędny we wszystkich modelach, które widziałem, jest energia jądrowa".

Dodał, że skala wyzwania będzie wymagała dużego zaangażowania. "Nawet przy pięciokrotnym zwiększeniu udziału energii odnawialnej, nie zmienimy obecnego kursu 2,4 stopnia - to obecnie tak duże wyzwanie". Wymaga to po pierwsze zobowiązania się do "nie pogarszania problemu" poprzez wspieranie wykorzystania paliw kopalnych, które pozostają niezmienione, a po drugie do przyspieszenia wszystkich podejść do zerowej lub bardzo niskiej emisji w energetyce, transporcie i ostatecznie w przemyśle ciężkim: "Nie mamy luksusu jednostronnego „rozbrojenia” w odniesieniu do jakiejkolwiek technologii dekarbonizacji, gdy stoimy w obliczu pilności tego kryzysu - potrzebujemy wszystkich powyższych rozwiązań".

Stany Zjednoczone są obecnie zaangażowane w próbę przyspieszenia wdrażania energii jądrowej, "Uważamy, że jest to absolutnie konieczne, aby wygrać tę bitwę i wierzymy, że nadal możemy ją wygrać" – powiedział John Kerry .

 

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, NEI Magazine