Zapraszamy do zapoznania się z jądrowymi wiadomościami ze świata, z 23 lipca 2021 r.
Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
23 lipca 2021 r.
BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE
|
Zielony wodór z elektrowni jądrowej Kola Rosyjska państwowa korporacja jądrowa Rosatom wybrała elektrownię jądrową Kola w północnej Rosji na obiekt do testowania produkcji zielonego wodoru z reaktorów, podały rosyjskie media. Zakład może zacząć działać od 2023 r. Wyłączenie energii jądrowej z taksonomii może zagrozić transformacji energetycznej w Hiszpanii Grupa przemysłowa Foro Nuclear z siedzibą w Madrycie stwierdza, że decyzja ministrów o podpisaniu listu do Komisji Europejskiej w sprawie wyłączenia energetyki jądrowej z europejskiej taksonomii zrównoważonego finansowania jest „godna pożałowania”. Hiszpania planuje zamknąć wszystkie swoje elektrownie jądrowe do 2035 roku i wyłączenie energetyki z taksonomii może zagrozić finansowaniu wytwarzania energii jądrowej w Hiszpanii oraz zagrozić ciągłości działania reaktorów w czasie planowanej transformacji energetycznej tego kraju do 2035 r. Włosi nie wykluczają wykorzystania energii jądrowej w przyszłości. Jak wynika z sondażu opinii publicznej przeprowadzonego na zlecenie Comitato Nucleare e Ragione, jedna trzecia Włochów opowiada się za ponownym rozważeniem wykorzystania energii jądrowej w tym kraju. Ponad połowa respondentów stwierdziła, że nie wyklucza przyszłego wykorzystania nowych zaawansowanych technologii jądrowych. Zestawy paliwowe Westinghouse dostarczono do elektrowni jądrowej Równe Ukraiński koncern jądrowy Energoatom poinformował 21 lipca, że w bloku nr 3 elektrowni jądrowej Równe trwa inspekcja paliwa jądrowego wyprodukowanego przez szwedzki oddział amerykańskiego Westinghouse. Paliwo jądrowe ma zostać załadowane do rdzenia reaktora w 2022 r. podczas kolejnego planowego wyłączenia. Chiny pracują nad projektem komercyjnego reaktora nowej generacji na stopionych solach. Zespół naukowców rządowych w Chinach zaprezentował projekt komercyjnego reaktora jądrowego na stopionych solach toru, pierwszego na świecie, który nie będzie używał wody do chłodzenia. Dzięki temu systemy energetyczne oparte o jego konstrukcję mogą być budowane w odległych regionach pustynnych oraz zapewniać zasilanie w energię elektryczną gęsto zaludnionych obszarów Chin kontynentalnych. |
1. ZIELONY WODÓR Z ELEKTROWNI JĄDROWEJ KOLA
Rosyjska państwowa korporacja jądrowa Rosatom wybrała elektrownię jądrową Kola w północnej Rosji na obiekt do testowania produkcji zielonego wodoru z reaktorów, podały rosyjskie media. Zakład może zacząć działać od 2023 r.
Rosja planuje zieloną instalację wodorową w elektrowni jądrowej Kola. Według Rosatomu projekt jest w fazie przygotowawczej, ale do 2023 r. chce uruchomić instalację do produkcji i konwersji wodoru. Kompleks będzie początkowo posiadał instalacje elektrolizy o łącznej mocy 1 MW, która może wzrosnąć do 10 MW.
Rosatom poinformował, że EJ Kola została wybrana jako zakład pilotażowy do produkcji wodoru, ponieważ produkuje tanią energię i dysponuje jej nadwyżkami oraz posiada całą niezbędną infrastrukturę. Wodór jest już produkowany w elektrowni w niewielkich ilościach na własne potrzeby energetyczne.
Szereg krajów podjęło inicjatywy przesyłania energii elektrycznej wytwarzanej przez elektrownię jądrową do elektrolizerów, które produkowałyby zielony wodór dla przemysłu, transportu i ogrzewania domów w miejscach, w których jest na niego zapotrzebowanie.
Technologia nie jest jeszcze dojrzała i jej koszt nadal pozostaje wysoki, ale zwolennicy twierdzą, że może ona pomóc w przejściu na bezemisyjną gospodarkę opartą na wodorze bez konieczności korzystania z paliw kopalnych.
W elektrowni jądrowej Kola znajdują się cztery energetyczne bloki jądrowe wyposażone w ciśnieniowe reaktory wodne typu WWER-440, każdy o mocy 411 MWe. W blokach 1 i 2 są to starsze modele V-230, które rozpoczęły działalność komercyjną w połowie lat siedemdziesiątych, a w blokach 3 i 4 nowsze modele V-213 działające od połowy lat osiemdziesiątych. Okres eksploatacji bloków 1 i 2 dobiegnie końca w latach 2033-2034.
Rosatom poinformował w czerwcu, że planuje rozpoczęcie budowy nowej dwublokowej elektrowni jądrowej Kola 2 w 2028 roku.
Źródło: https://www.nucnet.org/news/russia-to-build-test-facility-at-kola-nuclear-station-7-2-2021
2. WYŁĄCZENIE ENERGII JĄDROWEJ Z TAKSONOMII MOŻE ZAGROZIĆ TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ W HISZPANII
Grupa przemysłowa Foro Nuclear z siedzibą w Madrycie stwierdza, że decyzja ministrów o podpisaniu listu do Komisji Europejskiej w sprawie wyłączenia energetyki jądrowej z europejskiej taksonomii zrównoważonego finansowania jest „godna pożałowania”. Hiszpania planuje zamknąć wszystkie swoje elektrownie jądrowe do 2035 roku i wyłączenie energetyki z taksonomii może zagrozić finansowaniu wytwarzania energii jądrowej w Hiszpanii oraz zagrozić ciągłości działania reaktorów w czasie planowanej transformacji energetycznej tego kraju do 2035 r.
Komentarze grupy Foro Nuclear są następstwem decyzji rządu o podpisaniu listu do Komisji Europejskiej z prośbą o wyłączenie energetyki jądrowej z taksonomii. List podpisali dwaj ministrowie z Hiszpanii oraz ministrowie z Niemiec, Austrii, Danii i Luksemburga – czterech krajów, które nie mają energii jądrowej lub w przypadku Niemiec, zdecydowały się na jej wycofywanie z bilansu energetycznego.
Taksonomia to pakiet przepisów regulujących inwestycje w działania, które według UE są przyjazne dla środowiska.
Hiszpania postanowiła wycofać z eksploatacji swoją flotę siedmiu energetycznych reaktorów jądrowych do 2035 r., ale raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej z maja 2021 r. ostrzega, że może to nie być proste. W raporcie stwierdzono, że rząd musi ściśle monitorować sytuację finansową swojej floty reaktorów energetycznych, aby zapobiec nieprzewidzianym lub nagłym wyłączeniom zasilania, które mogłyby znacznie pogorszyć bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej.
Foro Nuclear powiedziała, że hiszpańskie elektrownie jądrowe planują zainwestować około 3 mld euro w ciągu najbliższych 10 lat w utrzymanie reaktorów w ruchu. Wyłączenie energetyki jądrowej z taksonomii zagroziłoby więc finansowaniu tych inwestycji.
Podpisanie listu stanowi również zagrożenie dla planów energetycznych innych krajów UE, które polegają na energii jądrowej, aby osiągnąć swoje cele w zakresie dekarbonizacji, powiedziała Foro Nuclear.
List wskazuje na pewne „niedociągnięcia” w raporcie Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej opublikowanym na początku tego roku, w którym stwierdzono, że energia jądrowa jest bezpieczna.
„Energetyka jądrowa jest niezgodna z zasadą „nie wyrządzać znaczącej szkody” rozporządzenia w sprawie taksonomii” – napisali ministrowie, wzywając Komisję do wykluczenia energii jądrowej z unijnych przepisów dotyczących zielonych finansów.
„Obawiamy się, że włączenie energetyki jądrowej do taksonomii trwale naruszyłoby jej integralność, wiarygodność, a tym samym jej użyteczność” – ostrzegali.
Grupa Foro Nuclear powiedziała, że produkcja energii elektrycznej z krajowych elektrowni jądrowych jest i była głównym źródłem wytwarzania przez ostatnią dekadę, dostarczając ponad jedną piątą zużywanej energii elektrycznej. Energetyka jądrowa nie generuje CO2 i oferuje „niezwykłą regularność i niezawodność” jako stałe źródło energii, zapewniające stabilność systemu elektrycznego.
Na początku tego miesiąca grupa 87 posłów do Parlamentu Europejskiego podpisała list do europejskich komisarzy wzywający brukselskich polityków do włączenia energii jądrowej do taksonomii.
3. WŁOSI NIE WYKLUCZAJĄ WYKORZYSTANIA ENERGII JĄDROWEJ W PRZYSZŁOŚCI.
Jak wynika z sondażu opinii publicznej przeprowadzonego na zlecenie Comitato Nucleare e Ragione, jedna trzecia Włochów opowiada się za ponownym rozważeniem wykorzystania energii jądrowej w tym kraju. Ponad połowa respondentów stwierdziła, że nie wyklucza przyszłego wykorzystania nowych zaawansowanych technologii jądrowych.
Comitato Nucleare e Ragione zleciła badanie opinii publicznej „aby poczuć puls Włochów w zakresie energii jądrowej, biorąc pod uwagę odnowioną uwagę międzynarodową skupioną na to źródło energii w kontekście celów dotyczących dekarbonizacji i klimatu”.
W sondażu przeprowadzonym przez firmę SWG ankietowano 800 dorosłych w dniach 16-18 czerwca. Zgodnie z wynikami, 33% respondentów stwierdziło, że popiera wykorzystanie energii jądrowej we Włoszech, podobnie jak w badaniu przeprowadzonym w 2011 roku. Największymi zwolennikami okazali się mężczyźni i młodzi ludzie.
„To w końcu niezwykły wynik, biorąc pod uwagę, że kwestia energii jądrowej została całkowicie wykluczona z debaty politycznej w ostatnich latach” – stwierdza Comitato Nucleare e Ragione.
Jako główne powody wspierania energetyki jądrowej wymienia się: poprawę bezpieczeństwa nowych technologii; potencjalny wkład w bezpieczeństwo energetyczne Włoch i niskie emisje dwutlenku węgla. Osoby sprzeciwiające się energii jądrowej obawiały się głównie gospodarowania odpadami promieniotwórczymi i możliwością wypadków w elektrowniach jądrowych.
Na pytanie o zastosowanie nowych konstrukcji reaktorów 56% respondentów odpowiedziało, że nie wykluczyłoby zastosowania nowych technologii jądrowych, 7% stwierdziło, że są one „absolutnie konieczne”, a 22% stwierdziło, że „są obiecujące i należy je rozważyć”. 28% respondentów stwierdziło, że nowe technologie należy odrzucić.
Ponad połowa (53%) respondentów nie opowiedziała się za włączeniem energetyki jądrowej do taksonomii zrównoważonego finansowania przez Komisję Europejską, natomiast 30% popiera jej włączenie.
W odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu są poinformowani na temat energii jądrowej, tylko 6% respondentów odpowiedziało, że są dobrze poinformowani, a 35% stwierdziło, że posiada wystarczającą wiedzę. Pozostali powiedzieli, że są mało poinformowani lub wcale.
Komisja Comitato Nucleare e Ragione z siedzibą w Trieście powstała w kwietniu 2011 r. po wypadku w elektrowni jądrowej Fukushima Daiichi. Została założona jako organizacja kulturalna i non-profit przez młodych fizyków i studentów Uniwersytetu w Trieście oraz innych europejskich ośrodków badawczych.
Włochy eksploatowały w sumie cztery elektrownie jądrowe na początku lat 60. XX wieku, ale w referendum, które odbyło się po awarii w Czarnobylu w 1986 r., państwo zdecydowało się wycofać energię jądrową z bilansu energetycznego. W 1990 r. zamknięto ostatnie dwa działające zakłady, Caorso i Trino Vercellese.
Pod koniec marca 2011 r., po awarii w Fukushimie Daiichi, włoski rząd zatwierdził co najmniej roczne moratorium na budowę elektrowni jądrowych w kraju, który chciał wznowić swój od dawna zaniechany program jądrowy. W sondażu przeprowadzonym w czerwcu tamtego roku 94% głosujących odrzuciło możliwość budowy jakichkolwiek nowych reaktorów jądrowych we Włoszech.
Źródło: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Italians-do-not-rule-out-future-use-of-nuclear-ene
4. ZESTAWY PALIWOWE WESTINGHOUSE DOSTARCZONO DO ELEKTROWNI JĄDROWEJ RÓWNE
Ukraiński koncern jądrowy Energoatom poinformował 21 lipca, że w bloku nr 3 elektrowni jądrowej Równe trwa inspekcja paliwa jądrowego wyprodukowanego przez szwedzki oddział amerykańskiego Westinghouse. Paliwo jądrowe ma zostać załadowane do rdzenia reaktora w 2022 r. podczas kolejnego planowego wyłączenia.
Obecnie, w ramach ukraińskiego programu dywersyfikacji paliwa jądrowego dla reaktorów WWER-1000, sześć z 15 reaktorów pracuje na paliwie Westinghouse: bloki 2 i 3 w elektrowni jądrowej Ukraina Południowa oraz cztery bloki w elektrowni jądrowej w Zaporożu. Energoatom jest operatorem czterech elektrowni jądrowych na Ukrainie: Zaporoże, Równe, Ukraina Południowa i Chmielnicki, które w sumie eksploatują 15 reaktorów energetycznych o łącznej mocy zainstalowanej 13,107 GWe. Trzynaście z nich to reaktory WWER-1000, a dwa (jednostki Równe 1 i 2) to WWER-440.
W czerwcu specjaliści EJ Równe odwiedzili zakład Westinghouse Electric Sweden AB w Vasteras w Szwecji, aby zapoznać się z procesem wytwarzania zestawów paliwowych, kompletem dokumentacji technicznej, w tym wykazami odchyleń produkcyjnych, a także naprawionymi zestawami i protokołami odbioru po awarii.
Do tej pory 42 zestawy paliwowe Westinghouse w 7 znormalizowanych kontenerach ISO zostały dostarczone na teren elektrowni w Równem, gdzie są kontrolowane przez specjalistów. Witalij Szumyk, kierownik Laboratorium Paliw Jądrowych w Równem, wyjaśnił, że proces obejmuje rozpakowywanie pojemników ISO, sprawdzanie wymiarów geometrycznych i pionowe rozmieszczenie zestawów paliwowych, sprawdzanie uszkodzeń mechanicznych i ciał obcych, a także przemieszczenie nowych zespołów paliwowych do pojemników przechowawczych. Nad procesem czuwają przedstawiciele Westinghouse oraz Narodowego Centrum Nauki Charkowskiego Instytutu Fizyki i Techniki.
Pierwsze zestawy paliwowe z tej partii zostaną załadowane do bloku Równe 3 w przyszłym roku, powiedział Dmytro Halkin, zastępca głównego inżyniera ds. bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego w zakładzie. „Będą eksploatowane przez całą kampanię paliwową. Oznacza to, że każdego roku będzie ładowane ¼ rdzenia świeżego paliwa, tak więc za cztery lata cały rdzeń reaktora zostanie wypełniony paliwem Westinghouse – zauważył. „W ten sposób od 2025 r. blok Równe 3 będzie działać całkowicie na amerykańskim paliwie jądrowym”.
We wrześniu 2020 roku Energoatom podpisał z Westinghouse umowę na dostawę i licencjonowanie paliwa jądrowego dla dwóch ukraińskich reaktorów WWER-440 – bloków 1 i 2 w EJ Równe. Tym samym, zdaniem szefa Energoatomu Petro Kotina, firma wykonała kolejny krok w realizacji programu dywersyfikacji paliwa jądrowego i jako pierwsza w Europie zaczęła stosować paliwo Westinghouse dla bloków jądrowych WWER-440. Planuje się, że w 2024 r. pierwsza partia 12 zestawów paliwowych Westinghouse zostanie załadowana do bloku Równe 2 i będzie eksploatowana próbnie przez 4-6 lat.
Źródło: https://www.neimagazine.com/news/newswestinghouse-fuel-assemblies-delivered-to-rovno-npp-8919297
5. CHINY PRACUJĄ NAD PROJEKTEM KOMERCYJNEGO REAKTORA NOWEJ GENERACJI NA STOPIONYCH SOLACH.
Zespół naukowców rządowych w Chinach zaprezentował projekt komercyjnego reaktora jądrowego na stopionych solach toru, pierwszego na świecie, który nie będzie używał wody do chłodzenia. Dzięki temu systemy energetyczne oparte o jego konstrukcję mogą być budowane w odległych regionach pustynnych oraz zapewniać zasilanie w energię elektryczną gęsto zaludnionych obszarów Chin kontynentalnych.
Autor raportu zamieszczonego w South China Morning Post z siedzibą w Hongkongu twierdzi, że elektrownia z reaktorem na stopione sole toru (thorium molten salt reactor, TMSR) nie będzie potrzebować wody, zatem można ją zbudować w regionach pustynnych, umożliwiając operatorom wykorzystanie w inny sposób odludnych przestrzeni w celu zapewnienia energii dla dużych populacji.
Reaktor ze stopionymi solami jest zasilany ciekłym torem zamiast uranu. Oczekuje się, że ciekłosolne reaktory torowe będą bezpieczniejsze niż tradycyjne reaktory jądrowe wykorzystujące uran jako paliwo, ponieważ tor szybko ochładza się i zestala na wolnym powietrzu, co oznacza, że jego wyciek teoretycznie skutkowałby mniejszym zanieczyszczeniem promieniowaniem otaczającego środowiska.
Według The Post Chiny zamierzają zbudować swój pierwszy komercyjny reaktor na stopione sole do 2030 r., a rząd tego kraju ma długoterminowe plany rozmieszczenia kilku reaktorów na pustyniach środkowych i zachodnich Chin. Według gazety nowe reaktory mogą pomóc rozwiać obawy Pekinu dotyczące bezpieczeństwa energetycznego. Zgodnie z oficjalnym planem reaktory rozmieszczone na słabo zaludnionym zachodzie kraju, w połączeniu z elektrowniami wiatrowymi i słonecznymi, zapewnią stabilną dostawę czystej energii elektrycznej dla gęsto zaludnionego wschodu kraju.
W 2017 r. Chińska Akademia Nauk i rząd Gansu, śródlądowej prowincji w północno-zachodniej części kraju, podpisały umowę o współpracy nad projektem TMSR i budowy elektrowni demonstracyjnej w mieście Wuwei w prowincji Gansu, do 2020 roku. Raporty z tamtego okresu mówiły, że całkowity koszt inwestycji miał wynieść około 3 miliardów dolarów. Nie jest jasne, czy Wuwei jest nadal planowaną lokalizacją dla takiej elektrowni.
Zasada działania reaktora TMSR-LF polega na przepływie paliwa w postaci ciekłych soli toru, które jest rozpuszczone w chłodziwie składającym się z mieszaniny fluorków litu i berylu, przez rdzeń reaktora, umożliwiając jądrową reakcję łańcuchową i przekazanie ciepła do generatora pary na zewnątrz reaktora. Ciekłosolne paliwo torowo jest następnie zawracane do reaktora i cykl się powtarza.
Reaktor może generować do 100 MWe i zasilać 100 000 mieszkańców, podał Post. Sam reaktor będzie miał tylko 3 metry wysokości i 2,5 metra średnicy, chociaż elektrownia będzie większa, ponieważ zawiera inne urządzenia, w tym turbiny parowe. Technologia reaktorów na stopione sole nowej generacji jest opracowywana przez kilka firm i krajów na całym świecie, w tym przez firmę Natrium wspieraną przez Billa Gatesa i Warrena Buffeta. W ubiegłym roku Seaborg Technologies, duńska firma stojąca za projektem opracowania i komercjalizacji reaktora ciekłosolnego, ogłosiła, że pozyskała od prywatnych inwestorów finansowanie w postaci „ośmiocyfrowej” sumy w euro.
Tor od dawna postrzegany jest jako potencjalne alternatywne źródło paliwa dla reaktorów jądrowych. Na przykład Indie mają ograniczone rezerwy uranu potrzebnego do tradycyjnych reaktorów, ale mają największe na świecie rezerwy toru. Międzynarodowa Agencja Energetyczna twierdzi, że opracowanie cyklu paliwowego toru będzie wymagało przezwyciężenia szeregu trudnych wyzwań ekonomicznych, technicznych i regulacyjnych.
Małe reaktory modułowe, które działają na inne paliwa niż tradycyjne reaktory wielkoskalowe, są postrzegane jako krytyczna technologia bezemisyjna, która może uzupełniać przerywane źródła energii, takie jak wiatr i słońce, a jednocześnie są tańsze i łatwiejsze w budowie i obsłudze niż duże elektrownie.
Powodem zainteresowania Chin reaktorami na stopione sole pracującymi w torowym cyklu paliwowym jest również fakt, iż mają one jedno z największych na świecie rezerw toru, którego według niektórych obliczeń wystarczy na zaspokojenie potrzeb energetycznych kraju na co najmniej 20 000 lat. W przeciwieństwie do tego Chiny mają jedno z najniższych rezerw uranu spośród wszystkich krajów dysponujących zdolnościami jądrowymi i chociaż prace nad siedmioma lub ośmioma nowymi elektrowniami jądrowymi mają się rozpocząć w ciągu najbliższych kilku lat, w Pekinie rosną obawy, że niedobory uranu mogą wpłynąć na bezpieczeństwo energetyczne kraju.
Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, WNA, NEInt