Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
24 stycznia 2022 r.

BIEŻĄCE WYDARZENIA W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

NOWE REAKTORY DLA ARMENII

Rosatom i kierownictwo Armeńskiej Elektrowni Jądrowej podpisały porozumienie w sprawie możliwości budowy nowych rosyjskich bloków jądrowych na miejscu obecnej elektrowni w Metsamor w Armenii. W listopadzie ogłoszono, że przy współpracy z Rosatomem przedłużono okres eksploatacji bloku nr 2 EJ Metsamor do 2026 roku, z możliwością dalszego przedłużenia o kolejne 10 lat.

Armenia od dawna prowadzi rozmowy z Rosją na temat zastąpienia dwóch rosyjskich reaktorów WWER o mocy 376 MWe, które rozpoczęły pracę w EJ Metsamor odpowiednio w 1976 i 1980 roku. Obie jednostki zostały wyłączone z sieci w 1988 roku z powodu obaw o bezpieczeństwo sejsmiczne. Blok 2 został uruchomiony ponownie w 1995 roku i odpowiada za około 39% całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju.

Jewgienij Pakermanow, prezydent Rusatom Overseas, powiedział po podpisaniu porozumienia ramowego (MoU), że współpraca przy budowie nowych bloków jądrowych bez wątpienia stanie się ważnym czynnikiem nie tylko dla rozwoju gospodarki Armenii i wzrostu jej dobrobytu, ale także przyczyni się do dalszego wzmacniania przyjaznych stosunków sąsiedzkich między oboma krajami.

Eduard Martirosyan, dyrektor generalny armeńskiej elektrowni jądrowej, powiedział, że kraj ściśle śledzi globalne trendy dekarbonizacji. Istniejąca elektrownia jądrowa wytwarza około 40% całej energii elektrycznej w kraju, a od 1977 roku jest czystym i niezawodnym źródłem energii.

„Kiedy okres jej eksploatacji dobiega końca, chcielibyśmy utrzymać energetykę jądrową w miksie energetycznym kraju – dlatego teraz rozważamy oparcie naszej przyszłości na nowoczesnych rosyjskich technologiach jądrowych, ponieważ są one jednymi z najbardziej zaawansowanych na świecie”.

FRANCJA POWINNA ZREWIDOWAĆ SWOJĄ POLITYKĘ WYŁĄCZEŃ REAKTORÓW

Francja powinna ponownie rozważyć swój plan wycofania do połowy następnej dekady kilkunastu bloków jądrowych należących do EDF, ponieważ ostatnie nieplanowane przestoje i oczekiwany wzrost popytu na energię elektryczną wskazują na zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego, stwierdza krajowy regulator jądrowy.

„W ciągu pięciu lat będziemy musieli zrewidować planowaną decyzję o wyłączeniu 12 reaktorów do 2035 roku” – powiedział dziennikarzom Bernard Doroszczuk, prezes francuskiego organu ds. bezpieczeństwa jądrowego ASN. „Musimy naprawdę rozważyć tę decyzję, biorąc pod uwagę potrzeby w zakresie produkcji energii i konieczność utrzymywania marginesów mocy w systemie elektroenergetycznym w przypadku nieoczekiwanych zdarzeń”.

Ostrzeżenie Doroszczuka pojawia się, ponieważ niedobory dostaw gazu ziemnego w połączeniu z niską dostępnością elektrowni jądrowych EDF zwiększają obawy o dostawy energii elektrycznej. Wysokie koszty energii we Francji i krajach sąsiednich zmusiły rządy do interwencji w zakresie obniżek podatków i limitów cenowych. Doroszczuk powiedział, że aby przedłużyć okres eksploatacji niektórych najstarszych jednostek powyżej 50 lat, kontrolowana przez państwo EDF powinna jak najszybciej zacząć poprawiać swoją zdolność do udowadniania bezpieczeństwa elektrowni.

Zdaniem Doroszczuka, jeśli Francja chce budować nowe elektrownie jądrowe i przedłużyć działanie istniejących jednostek do 60 lat, przemysł będzie musiał zatrudniać 4 tys. pracowników technicznych rocznie przez długi okres. EDF powinien udowodnić w ciągu pięciu lat, że przedłużenie pracy jest opłacalne, w przeciwnym razie Francja będzie musiała poszukać alternatywnych rozwiązań, powiedział. „Potrzeby w zakresie know-how będą znaczne” –. „Inwestycje będą również pokaźne”.

Według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej udział Francji w produkcji energii jądrowej wynosi około 70% – więcej niż w jakimkolwiek innym kraju – ale planuje zmniejszyć go do 50% do 2035 r. Francja ma flotę 56 reaktorów komercyjnych, ustępując tylko USA, które mają 93 bloki jądrowe.

W listopadzie 2021 r. prezydent Francji Emmanuel Macron powiedział w telewizyjnym przemówieniu, że Francja zbuduje nowe reaktory jądrowe, aby pomóc krajowi zmniejszyć jego zależność od zagranicznych krajów w zakresie dostaw energii, osiągnąć cele związane z globalnym ociepleniem i utrzymać ceny energii pod kontrolą.

Macron powiedział, że w nadchodzących latach ożywi francuski program jądrowy poprzez budowę nowych reaktorów jądrowych typu EPR – znanych jako EPR2. Jego główni pretendenci w kwietniowych wyborach prezydenckich – Marine Le Pen i Valerie Pecresse – także chcą budować nowe elektrownie jądrowe.

Tylko jeden komercyjny reaktor jest budowany obecnie we Francji, Flamanville-3 EPR, który znacznie przekroczył budżet i jest opóźniony o lata.

FILIPINY BĘDĄ WSPÓŁPRACOWAĆ Z ROSJĄ W ZAKRESIE STUDIUM WYKONALNOŚCI SMR

Rosyjska państwowa korporacja jądrowa Rosatom i filipiński Departament Energii uzgodniły plan działania mający na celu zbadanie możliwości rozmieszczenia małych reaktorów modułowych dostarczonych przez Rosję w południowo-wschodniej Azji.

Plan działania obejmuje wstępne studium wykonalności i jest zgodny z memorandum intencyjnym podpisanym między Moskwą a Manilą w 2019 roku. „Technologie SMR oferują skuteczne rozwiązanie w zakresie dostarczania stabilnej, niezawodnej i przyjaznej dla środowiska energii w krajach wyspiarskich” – powiedział Evgeny Pakermanov, prezes Rusatom Overseas.

Filipiny to archipelag składający się z ponad 7000 wysp, z których wiele nie ma niezawodnego dostępu do elektryczności. Energia jądrowa jest postrzegana przez zwolenników jako potencjalna odpowiedź na podwójne problemy Filipin: niepewne dostawy i najwyższe koszty energii elektrycznej w Azji Południowo-Wschodniej.

W grudniu 2021 r. filipińska firma energetyczna Manila Electric Company (Meralco) oświadczyła, że jest otwarta na rozważenie wdrożenia SMR w ramach swojej długoterminowej strategii inwestycji w energię. Biuletyn Manila zacytował prezesa i dyrektora naczelnego prywatnej firmy Raya Espinosę, który powiedział dziennikarzom, że energia jądrowa to „coś, czemu warto się przyjrzeć, ale nie sądzę, abyśmy mogli uruchomić elektrownie jądrowe wcześniej niż za 10 lat”.

Espinosa stwierdził, że energetyka jądrowa, szczególnie zaawansowane małe reaktory modułowe byłyby dobrym źródłem wytwarzania, ponieważ pasują do archipelagowego charakteru Filipin. Powiedział, że to SMR – które na ogół mają moc poniżej 300 MWe – najlepiej będzie instalować przede wszystkim na obszarach poza siecią elektroenergetyczną, biorąc pod uwagę archipelagowe ramy krajowego rynku energii.

Według Rosatomu jego SMR są „rozwiązaniem referencyjnym” testowanym w trudnych warunkach Arktyki na lodołamaczach. Rosja jest liderem w dziedzinie technologii komercyjnych reaktorów pływających. Akademik Łomonosow, pierwsza pływająca elektrownia jądrowa w kraju, jest zacumowany w porcie Pewek i dostarcza energię do odległego arktycznego miasta portowego. Moskwa opracowuje również technologię lądowego reaktora SMR do rozmieszczenia w odizolowanych kopalniach i społecznościach.

Filipiny mają elektrownię jądrową w Bataan, na północ od stolicy Manili, która nigdy nie działała i została wyłączona na stałe. Budowa pojedynczego reaktora ciśnieniowego Westinghouse, jedynego obiektu energetyki jądrowej w Azji Południowo-Wschodniej, rozpoczęła się pod koniec lat 70. za reżimu byłego prezydenta Ferdinanda Marcosa. Prace zostały wstrzymane z powodu problemów związanych z korupcją i bezpieczeństwem, pogłębionych obawami po katastrofie w Czarnobylu w 1986 roku.

PODPISANO UMOWĘ NA JĄDROWE ZASILANIE ROSYJSKIEJ KOPALNI ZŁOTA

Umowa podpisana przez Rosatom i Seligdar dotyczy dostaw energii z elektrowni jądrowej wyposażonej w mały reaktor modułowy (SMR) do zagospodarowania i eksploatacji złoża złota Kyuchus w Republice Sacha (Jakucja) w północno-wschodniej Rosji.

Zawarte porozumienie przewiduje 40 lat dostaw energii elektrycznej z bloku jądrowego z reaktorem RITM-200N, począwszy od połowy 2028 roku. Zgodnie z warunkami porozumienia Seligdar będzie zużywał co najmniej 35 MW energii elektrycznej w realizacji projektu wydobywczego na złożu Kyuchus, które szacowane jest na minimum 175 ton złota.

Sześć reaktorów RITM zostało już wyprodukowanych i wykorzystywanych w rosyjskiej flocie lodołamaczy arktycznych, ale byłby to pierwszy obiekt rozmieszczony na lądzie i „obejmowałby wieloletnie (400 reaktoro-lat) doświadczenie w eksploatacji małych reaktorów”, stwierdza Rosatom. Termin oddania SMR zaplanowano na 2028 r. Ma być zlokalizowany w Ust-Kuyga i „jest przeznaczony do zasilania izolowanych sieci energetycznych lub odległych terytoriów i odbiorców”.

„Posiadanie na tym wczesnym etapie gwarantowanego przemysłowego dostawcy energii z elektrowni jądrowych SMR jest niewątpliwie ważnym czynnikiem sukcesu komercyjnego tego projektu” – powiedział Jewgienij Pakermanow, prezes Rusatom Overseas.

„Zagospodarowanie złoża Kyuchus jest przełomowym projektem nie tylko dla PJSC Seligdar, ale także dla rozwoju całego rosyjskiego regionu arktycznego” – powiedział Siergiej Ryżow, prezes Seligdar.

Porozumienie o wykorzystaniu co najmniej 35 MW energii jądrowej było jednym z warunków październikowej aukcji praw do zagospodarowania złoża. Przy niewielkiej infrastrukturze w rejonie Kyuchus chodziło o to, aby energia jądrowa „umożliwiła nie tylko rozwój pola wydobywczego, ale także dostarczanie energii do pobliskich terytoriów”.

INNE WIADOMOŚCI

Nawah, spółka zależna Emirates Nuclear Energy Corporation, podpisała umowę z firmą CERAP - europejskim dostawcą usług jądrowych, na usługi techniczne w celu wsparcia procesu przeładunku paliwa i bieżących operacji w elektrowni jądrowej Barakah. CERAP i jego udziałowiec ENDEL są „zdeterminowani, aby dzielić się swoją wiedzą i wspierać rozwój jądrowego łańcucha dostaw w Zjednoczonych Emiratach Arabskich”, stwierdza ENEC. CERAP utworzył w ubiegłym roku filię NÜSAM z siedzibą w Abu Dhabi.

Kanadyjska firma SNC-Lavalin otrzymała trzy nowe kontrakty od brytyjskiego Urzędu Energii Atomowej na kontynuowanie prac nad programem Spherical Tokamak for Energy Production, którego celem jest budowa elektrowni termojądrowej na skalę komercyjną do 2040 roku. SNC-Lavalin ma świadczyć specjalistyczne usługi inżynieryjne i doradztwo strategiczne dla UKAEA.

Firma Westinghouse Electric Company wyznaczyła Ritę Baranwal na stanowisko dyrektora ds. technologii, powierzając jej nową strategiczną rolę, w której będzie kierować globalnymi inwestycjami badawczo-rozwojowymi firmy. Baranwal jest byłą asystentką Sekretarza Biura Energii Jądrowej Departamentu Energii Stanów Zjednoczonych, pełniącą obowiązki na tym stanowisku od czerwca 2019 r. do stycznia 2021 r. Pełniła również wyższe stanowiska kierownicze w Idaho National Laboratory jako dyrektor programu Gateway for Accelerated Innovation in Nuclear, a ostatnio jako naczelny oficer jądrowy i wiceprezes ds. jądrowych w Instytucie Badawczym Energetyki. Ten ruch oznacza powrót do firmy, w której Baranwal zajmowała wcześniej kierownicze stanowiska w obszarze globalnego rozwoju technologii, inżynierii paliwowej i inżynierii produktów.

CZY WIESZ, ŻE:

Energetyka jądrowa przyczynia się do osiągnięcia 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ:

 
Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, MAEA