Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
26 listopada 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

ROZMOWY W TEHERANIE BEZ ROZSTRZYGNIĘĆ

Negocjacje w celu rozwiązania zaległych kwestii w procesie weryfikacji programu jądrowego w Iranie jak dotąd nie przyniosły rozstrzygnięć, powiedział dyrektor generalny MAEA Rafael Mariano Grossi. Oczekuje się, że negocjacje między stronami Wspólnego Kompleksowego Planu Działania – Iranem i pięcioma mocarstwami światowymi zostaną wznowione w przyszłym tygodniu w Wiedniu.

Uwagi Grossiego zostały przedstawione 35-osobowej Radzie MAEA w jego ostatnim raporcie na temat przebiegu procesu weryfikacji i monitorowania w Iranie, a także na późniejszej konferencji prasowej transmitowanej na żywo.

Grossi spotkał się 23 listopada w Teheranie z Mohammadem Eslami, wiceprezydentem Iranu i szefem irańskiej Organizacji Energii Atomowej oraz ministrem spraw zagranicznych Hosseinem Amir-Abdollahianem. Dyrektor generalny MAEA powiedział, że rozmowy były „konstruktywne, poprawne i profesjonalne”, ale było wiele nierozstrzygniętych kwestii związanych z systemem zabezpieczeń Traktatu NPT (sefeguards), co do których nie było możliwe osiągnięcie porozumienia.

„MUSIMY dojść do porozumienia” – powiedział Grossi. „Nie przestanę próbować”.

MAEA weryfikuje i monitoruje realizację przez Iran zobowiązań związanych z kwestiami jądrowymi w ramach Wspólnego Kompleksowego Planu Działania (Joint Comprehensive Plan of Action, JCPOA), ale stwierdziła, że od lutego br. jej działania weryfikacyjne i monitorujące ucierpiały w wyniku decyzji Iranu o zaprzestaniu realizacji swoich zobowiązań jądrowych.

Tymczasowe porozumienie między Iranem i MAEA ułatwiło utrzymanie ciągłości wiedzy, powiedział Grossi, ale powtarzające się przedłużanie umowy staje się dla „znaczącym wyzwaniem” dla tego procesu, dodał.

Grossi powiedział, że dostęp inspektorów MAEA do zakładu produkującego części do wirówek gazowych w Karaj jest powszechnie uznawany za kluczowy w związku z powrotem do JCPOA i jest niezbędny dla zapewnienia ciągłości wiedzy. „Jesteśmy blisko punktu, w którym nie byłbym w stanie zagwarantować ciągłości wiedzy” – powiedział na konferencji prasowej.

ZMIENIAJĄCE SIĘ POSTAWY JĄDROWE W AMERYCE

Poparcie dla energii jądrowej w USA rośnie, jak wynika z najnowszego badania na temat stosunku do energii przeprowadzonego przez ekologiczną organizację non-profit ecoAmerica. Badanie American Climate Perspectives Survey odnotowało zauważalne zmiany w zrozumieniu i wsparciu dla kilku źródeł energii, stwierdziła grupa, z silnym poparciem dla czystej energii w połączeniu z potrzebą edukacji na temat związków energii z klimatem.

Jest to czwarte coroczne badanie prowadzone przez ecoAmerica na ten temat i wskazuje, jak nastroje zmieniły się od 2018 roku do dnia dzisiejszego, podała organizacja. Ankieta została przeprowadzona online między 27 sierpnia a 10 września na próbie 1110 dorosłych Amerykanów.

Poparcie USA dla energii jądrowej w latach od 2018 do 2021 wzrosło o 10 punktów procentowych, przy czym 59% respondentów twierdzi obecnie, że popiera ją zdecydowanie lub w pewnym stopniu. Najwyższy poziom poparcia stwierdzono wśród mężczyzn (72% twierdzących, że zdecydowanie lub w pewnym stopniu popierają energię jądrową), przy czym najsilniejsze poparcie zanotowano wśród dorosłych w wieku powyżej 60 lat: 69% dorosłych w wieku powyżej 60 lat powiedziało, że popierają energię jądrową; 60% dorosłych w wieku 30-44 lat; 57% w wieku 18-29 lat; i 54% dorosłych w wieku 45-60 lat. Stwierdzono, że mniej niż połowa ankietowanych kobiet popiera energię jądrową.

Zrozumienie dla energii jądrowej poprawiło się w ciągu ostatnich czterech lat – 45% respondentów uważa teraz, że energia jądrowa przyczynia się do zmian klimatu, w porównaniu z 52%, którzy wierzyli w to w 2018 r. – ale „błędne przekonanie”, że energia wiatrowa i słoneczna przyczynia się do zmian klimatu wzrosło z 12% do 20%, stwierdza ecoAmerica.

W EJ ROOPPUR ZAINSTALOWANO GŁÓWNE KOMPONENTY REAKTORA

Wszystkie cztery wytwornice pary zostały ustawione na miejscu w bloku Rooppur 1, poinformował rosyjski Rosatom. Jednocześnie eksportowa spółka Rosatomu, Atomstroyexport, współpracuje z Ministerstwem Zdrowia Bangladeszu nad programem szczepień, aby chronić pracowników w Rooppur przed COVID-19.

Pierwszy reaktor jądrowy w Bangladeszu typu WWER-1200/V-523 o mocy 1080 MWe ma zostać uruchomiony w 2023 roku.

„W bloku nr 1 został zakończony kolejny ważny etap prac instalacyjnych” – powiedział Alexey Deriy, wiceprezes Atomstroyexport i dyrektor budowy EJ Rooppur. „Instalacja wytwornic pary w pozycji projektowej pozwala na rozpoczęcie spawania głównego rurociągu obiegowego, który połączy urządzenia obiegu pierwotnego: zbiornik reaktora, wytwornice pary i główne pompy obiegowe.” Zbiornik ciśnieniowy reaktora umieszczono na miejscu w październiku.

Osobno na terenie EJ Rooppur rosyjski dozór bezpieczeństwa jądrowego Rostekhnadzor współpracował z Urzędem Regulacji Energetyki Atomowej Bangladeszu w celu kontroli betonu budynku reaktora bloku nr 2, również będącego w budowie.

GOTOWY POJEMNIK DO UTYLIZACJI CZESKIEGO ZUŻYTEGO PALIWA

Škoda ogłosiła, że zakończyła opracowywanie przechowalnika przeznaczonego do geologicznej utylizacji zużytego paliwa jądrowego w Czechach. Wykonany ze stali odpornej na korozję, jest hermetycznie zamkniętym pojemnikiem na wysoko promieniotwórcze zestawy paliwowe z reaktorów WWER.

Czechy posiadają dwie elektrownie jądrowe, Dukovany, z czterema blokami WWER-440 oraz Temelin z dwoma blokami WWER-1000. Razem dostarczają około jednej trzeciej energii elektrycznej kraju.

Škoda powiedziała, że jej koncepcja utylizacji wypalonego paliwa będzie polegać na umieszczaniu zużytych zestawów paliwowych w szczelnych pojemnikach ze stali nierdzewnej, umieszczanych następnie w cylindrze ze stali węglowej, który jest uszczelniony na obu końcach.

„Wybrano materiały o wysokiej odporności na korozję”, powiedział rzecznik Škody, „które zagwarantują przechowywanie zużytego paliwa przez setki tysięcy lat bez naruszania hermetyczności pojemnika”. Testy korozyjne przeprowadzono w ośrodku badawczym ÚJV Řež, Wyższej Szkole Technologii Chemicznej w Pradze i Energovyzkum w Brnie.

RPA POPIERA ENERGETYKĘ JĄDROWĄ W CELU ZASTĄPIENIA ELEKTROWNI WĘGLOWYCH

Urząd regulacji energetyki Republiki Południowej Afryki (Nersa) stwierdza, że kraj potrzebuje nowych mocy jądrowych, aby zapewnić zdolności generacji w podstawie obciążenia, ponieważ państwowa firma energetyczna Eskom po 2030 r. rozpocznie likwidację swojej floty starzejących się elektrowni węglowych.

W sierpniu Nersa zatwierdził odnowiony plan opublikowany przez ministra zasobów mineralnych i energetyki Gwede Mantashe, dotyczący pozyskania 2500 MW nowych mocy wytwórczych z energii jądrowej, przy czym pierwsza elektrownia miałaby zostać uruchomiona około 2035 roku.

W 2018 r. plany rozbudowy energetyki jądrowej poprzez budowę nowych elektrowni o mocy do 9600 MWe zostały wstrzymane z wyłączeniem energii jądrowej ze zintegrowanego planu zasobów, ponieważ rząd uznał wytwarzanie energii elektrycznej z innych źródeł za tańsze i ponieważ zapotrzebowanie na energię było mniejsze niż prognozowano we wcześniejszym planie z 2010 roku.

Nersa opublikowała powody swojej decyzji o zatwierdzeniu 2500 MW nowych mocy jądrowych. Regulator stwierdza, że kraj będzie musiał zastąpić dostawy realizowane obecnie przez elektrownie węglowe pracujące w podstawie obciążenia, które wytwarzają około 80% dziennej energii elektrycznej w kraju. Dwublokowa elektrownia jądrowa Koeberg w pobliżu Kapsztadu – jedyny komercyjny obiekt jądrowy w kraju – zapewnia mniej niż 6% energii elektrycznej.

Moc zainstalowana elektrowni węglowych w RPA wynosi około 36,8 GWe, natomiast zainstalowana moc jądrowa 1,8 GWe.

„Jeśli RPA ma zrealizować swoje cele uprzemysłowienia przewidziane w Narodowym Planie Rozwoju 2030, niezawodne dostawy w podstawie obciążenia będą niezbędnym składnikiem napędzającym gospodarkę i zapewniającym konkurencyjność kraju w skali globalnej” – stwierdza Nersa.

Organ powiedział, że zdolności generacji w podstawie obciążenia mają kluczowe znaczenie dla planowanej reindustrializacji RPA, która obejmuje zwiększenie produkcji stali i zwiększenie krajowej produkcji pojazdów. „Z tego powodu dostawy muszą być utrzymywane w sieci, aby chronić miejsca pracy w sektorze przemysłowym, które stanowią co najmniej 22,31% siły roboczej w RPA”.

Zdaniem Nersa energia odnawialna nie może skutecznie zaspokoić podstawowego zapotrzebowania, ponieważ jej produkcja jest niestabilna.

Nawet biorąc pod uwagę wysokie początkowe koszty budowy, energetyka jądrowa jest opłacalna. „Koszt produkcji energii elektrycznej z energii jądrowej jest znacznie niższy niż koszt produkcji energii z gazu i węgla, chyba że zasoby te znajdują się w pobliżu elektrowni, którą zasilają” – stwierdza raport Nersa.

                                                          * * *

INNE WIADOMOŚCI

Jedna osoba zmarła w wyniku wycieku dwutlenku węgla w elektrowni jądrowej Ascó w hiszpańskim regionie Katalonii, poinformował Reuters, powołując się na lokalne służby ratunkowe. Awaria systemu przeciwpożarowego zakładu spowodowała wyciek, który nie był powiązany z żadnym materiałem promieniotwórczym, poinformowała regionalna straż pożarna na Twitterze.

Sektor jądrowy w Republice Czeskiej osiągnął 12 listopada najwyższą dzienną produkcję w wysokości 100 842 MWh, poinformowała spółka ČEZ. Wszystkie sześć reaktorów w elektrowniach jądrowych Dukovany i Temelin było podłączonych do sieci, a chłodne dni zwiększyły ich wydajność, poinformowała firma, zauważając, że modernizacje od czasu budowy zwiększyły ich łączną moc produkcyjną o 568 MWe.

Szef Rosatomu Aleksiej Lichaczow złożył wizytę w Serbii i spotkał się 19 listopada z prezydentem Aleksandarem Vučiciem. Umowa z 2019 r. dotycząca budowy reaktora badawczego ma zostać wdrożona po wizycie Vučića w Rosji w przyszłym tygodniu, podała jego oficjalna strona internetowa. W ostatnich tygodniach Vučić powiedział także lokalnym mediom, że zainteresował się inwestycjami w energetykę jądrową w odpowiedzi na wysokie ceny gazu.

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet