Polski Atom

JĄDROWE WIADOMOŚCI ZE ŚWIATA
Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
27 listopada 2023 r.
 

1. Eletronuclear przedstawia plan produkcji czystego wodoru

Projekt produkcji 100 ton czystego wodoru rocznie w dwóch blokach elektrowni jądrowej Angra został szczegółowo omówiony podczas seminarium na temat zrównoważonej produkcji wodoru w Brazylii.

Prowadzone jest badanie wykonalności wykorzystania wodoru, który jest już wytwarzany w elektrowni w procesie elektrolizy wody morskiej, opartego na wychwytywaniu i przetwarzaniu wodoru przy minimalnym wpływie na elektrownię i jej bezpieczeństwo. Wyniki badania mają również określić potencjalne korzyści środowiskowe, ekonomiczne i strategiczne. Firma Eletronuclear twierdzi, że projekt może zostać wdrożony w ciągu dwóch lat.

Pomysł polega na wykorzystaniu wodoru, który jest już wytwarzany przez elektrownię jako produkt uboczny i który przez te wszystkie lata nigdy nie wywarł żadnego wpływu na środowisko morskie, jak twierdzą przedstawiciele firmy Eletronuclear. Zaletą lokalizacji elektrowni są ogromne zasoby wody morskiej wzdłuż wybrzeża Brazylii, co pozwala uniknąć konieczności korzystania z wody słodkiej. Kiedy blok nr 3 zostanie ukończony i oddany do eksploatacji, całkowita roczna produkcja wodoru  może wzrosnąć do 167 ton.

Wodór jest coraz częściej postrzegany jako kluczowy składnik przyszłych systemów energetycznych, jeśli można go wytwarzać bez emisji dwutlenku węgla. Tak wytworzony wodór można następnie wykorzystać do zastąpienia paliw kopalnych w transporcie, przemyśle i wielu innych dziedzinach.

 

2. Francja: prace przygotowawcze do budowy elektrowni jądrowych nowej generacją rozpoczną się w połowie 2024 r.

Prace przygotowawcze do budowy francuskich elektrowni jądrowych nowej generacji typu EPR mogą rozpocząć się w połowie przyszłego roku, jeśli państwowa spółka energetyczna EDF otrzyma wszystkie pozwolenia.

Francuska firma budowlana Eiffage ujawniła tę informację przy okazji podpisania kontraktu z EDF na wykonanie głównych prac inżynieryjnych dla pierwszych dwóch bloków jądrowych typu EPR2 w istniejącym ośrodku jądrowym Penly w północnej Francji. Firma Eiffage poinformowała, że kontrakt ma wartość przekraczającą cztery miliardy euro (4,3 mld USD). Kontrakt obejmuje budowę dwóch bloków oraz 69 obiektów cywilnych, jak podała spółka. Prace z zakresu inżynierii lądowej obejmą budowę budynków obudowy reaktora, budynków hali turbin oraz sześciopiętrowego budynku administracyjnego.

W lipcu EDF złożył wniosek o budowę pierwszych dwóch bloków jądrowych EPR2 w Penly. Francja ogłosiła również plany budowy dwóch bloków EPR2 w Gravelines w północnej Francji i Bugey we wschodniej Francji. Koszt programu budowy  wszystkich sześciu reaktorów szacowany jest na 52 mld euro.

 

3. Węgry: parlament popiera plany wykorzystania w elektrowni jądrowej Paks paliw innych niż rosyjskie

Według niepotwierdzonych doniesień państwowej agencji prasowej Tass, węgierski parlament poparł plany zezwolenia na wykorzystanie w elektrowni jądrowej Paks paliwa jądrowego ze źródeł innych niż rosyjskie.

Według Tass, ustawodawcy w dniu 23 listopada zatwierdzili poprawkę do krajowej strategii energetyki jądrowej, zaproponowaną przez rząd. Zgodnie z tą poprawką, elektrownia jądrowa Paks może wykorzystywać paliwo od innych firm, również w przypadku wydłużenia jej okresu eksploatacji.

Do tej pory elektrownia jądrowa Paks polegała wyłącznie na paliwie dostarczanym przez Rosję. Cztery bloki w Paks to reaktory WWER-440, które rozpoczęły komercyjną działalność w latach 1982-1987 i obecnie pokrywają prawie 50% krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Ich projektowany okres eksploatacji wynosił 30 lat, ale w 2005 r. został przedłużony o 20 lat, do lat 2032-2037. W grudniu 2022 r. węgierski parlament zatwierdził propozycję dalszego przedłużenia ich żywotności, co oznacza, że mogą one potencjalnie działać do 2050 roku.

Węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto wielokrotnie powtarzał, że Budapeszt nie poprze żadnego pakietu sankcji UE przeciwko Rosji, który obejmowałby sektor jądrowy, ze względu na bezpieczeństwo energetyczne. Rosja ma wkrótce dostarczyć dwa nowe bloki dla projektu jądrowego Paks 2. Oba bloki będą posiadać reaktory wodne ciśnieniowe generacji III+ typu WWER-1200.

 

4. INL produkuje pastylki paliwowe HALEU przeznaczone do testów

Naukowcy z Idaho National Laboratory (INL) wyprodukowali kilkadziesiąt sztuk pastylek paliwowych z niskowzbogaconego uranu (HALEU) przeznaczonych do pierwszych testów komercyjnych. Kolejne 100-150 pastylek zostanie wyprodukowanych do testów napromieniowania w zaawansowanym reaktorze testowym.

Paliwo HALEU, czyli uran wzbogacony do poziomu od 5% do 20% uranu-235, będzie wykorzystywane w zaawansowanym paliwie jądrowym wymaganym dla większości obecnie opracowywanych projektów reaktorów nowej generacji.  Pastylki paliwowe HALEU wykonane w INL's Experimental Fuels Facility zawierają paliwo wzbogacone do 15% uranu-235 i są ważnym krokiem w procesie testowania i kwalifikacji, jak twierdzi INL.

Prace prowadzone we współpracy z General Electric pozwolą przetestować wytrzymałość prototypu materiału okładzinowego, który mógłby poprawić wydajność istniejących reaktorów lekkowodnych i przyszłych reaktorów zaawansowanych. Projekt ten jest finansowany w ramach programu DOE pod nazwą "Accident Tolerant Fuel Program" i jest częścią działań podejmowanych przez przemysł w celu komercjalizacji nowych paliw w ciągu najbliższej dekady.

 

5. Efektywna kosztowo realizacja nowych projektów jądrowych

Rozwiązaniem dla efektywnej kosztowo realizacji projektów jądrowych jest przyjęcie modułowego podejścia do ich projektowania i budowy. Oznacza to konieczność fundamentalnego przemyślenia kwestii planowania i projektowania nowych reaktorów jądrowych.

W swojej najnowszej książce How Big Things Get Done profesor Bent Flyvbjerg z Said Business School w Oksfordzie obliczył, że projekty budowy elektrowni jądrowych należą do najmniej przewidywalnych, ze średnim przekroczeniem kosztów o 120% i średnimi opóźnieniami wynoszącymi 65% pierwotnych harmonogramów. Doszedł do wniosku, że jest to spowodowane faktem, że większość z nich jest budowana według unikalnych projektów.

Z kolei Brytyjski Instytut Technologii Energetycznych w swoim raporcie Nuclear Cost Drivers Project, CleanTech Catalyst & Lucid Strategy for UK, zwrócił uwagę na przykłady dobrych praktyk w elektrowniach jądrowych zbudowanych w Japonii i Korei, które wykorzystywały standardowe projekty i koncepcje lean construction. Projekty te stanowią obecnie punkt odniesienia dla budowy elektrowni jądrowych na całym świecie.

Profesor Flyvbjerg argumentuje, że dla efektywnej kosztowo realizacji projektów jądrowych konieczne jest przyjęcie modułowego podejścia do ich projektowania i budowy. Reaktory SMR mają większy potencjał do modularyzacji ze względu na ich mniejsze rozmiary, a modularyzacja może potencjalnie obniżyć ogólne koszty pracy i skrócić czas realizacji projektu. Sukces podejścia modułowego zależy jednak od standaryzacji projektu, łańcucha dostaw oraz procesu budowy.

Zdaniem profesora Flyvbjerga, konieczne jest przestawienie przemysłu jądrowego z realizacji jednego unikalnego projektu na serię projektów realizowanych przez system produkcyjny. Zarówno ze względu na historię branży, jak i doświadczenie kierowników budowy projektów jądrowych, nie będzie to łatwe, ale jest niezbędne, jeśli chcemy, aby energia jądrowa odgrywała znaczącą rolę w przyszłym równaniu energetycznym, jak twierdzi profesor.

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, NEI