Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
27 października 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

PONOWNE URUCHOMIENIE REAKTORÓW JĄDROWYCH KLUCZEM DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW KLIMATYCZNYCH PRZEZ JAPONIĘ Japonia przyjęła nową politykę energetyczną, która promuje energetykę jądrową i odnawialne źródła energii jako rozwiązania wspierające osiągnięcie celu, jakim jest dojście do neutralności w zakresie emisji dwutlenku węgla do 2050 roku. ROZPOCZYNA SIĘ MONTAŻ ZBIORNIKA BEZPIECZEŃSTWA W CHIŃSKIM REAKTORZE SMR Stalowe dno zbiornika bezpieczeństwa zostało zainstalowane w ramach projektu demonstracyjnego małego reaktora modułowego (SMR) ACP100 w elektrowni jądrowej Changjiang w chińskiej prowincji Hainan. China National Nuclear Corporation (CNNC) twierdzi, że ten kamień milowy kładzie solidne fundamenty pod późniejszą budowę głównej konstrukcji tego, co będzie pierwszym na świecie lądowym komercyjnym reaktorem SMR. BRYTYJSKA STRATEGIA ZEROWEJ EMISJI NETTO STAWIA ENERGETYKĘ JĄDROWĄ NA NISKIM POZIOMIE WAŻNOŚCI 19 października Wielka Brytania opublikowała swoją strategię Net Zero - Build Back Greener - określającą, w jaki sposób Wielka Brytania zrealizuje swoje zobowiązanie do osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 roku. Przedstawia ona również plany, w jaki sposób Wielka Brytania zabezpieczy 440 000 dobrze płatnych miejsc pracy w zielonych branżach i odblokuje 90 miliardów funtów prywatnych inwestycji do 2030 roku, jednocześnie zmniejszając ryzyko wysokich i niestabilnych cen w przyszłości oraz wzmacniając nasze bezpieczeństwo energetyczne. NASA UWAŻA, ŻE USA POTRZEBUJE STATKÓW KOSMICZNYCH Z NAPĘDEM JĄDROWYM, ABY WYPRZEDZIĆ CHINY Eksperci twierdzą, że Stany Zjednoczone muszą więcej inwestować w statki kosmiczne napędzane energią jądrową, aby być konkurencyjnym w stosunku do krajów takich jak Chiny. ROZPOCZĘCIE REKULTYWACJI TERENÓW PO KOPALNIACH URANU W UZBEKISTANIE Po podpisaniu umowy o dotacji w wysokości 2,0 mln EUR (2,3 mln USD) między funduszem ds. rekultywacji środowiska w Azji Środkowej a rządem Uzbekistanu rozpoczną się przygotowania do rekultywacji środowiska byłych kopalni uranu w Jangiabadzie i Charkesarze.

1. PONOWNE URUCHOMIENIE REAKTORÓW JĄDROWYCH KLUCZEM DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW KLIMATYCZNYCH PRZEZ JAPONIĘ

Japonia przyjęła nową politykę energetyczną, która promuje energetykę jądrową i odnawialne źródła energii jako rozwiązania wspierające osiągnięcie celu, jakim jest dojście do neutralności w zakresie emisji dwutlenku węgla do 2050 roku.

Nowy podstawowy plan energetyczny, przyjęty przez rząd, wzywa do drastycznego zwiększenia wykorzystania energii odnawialnej w celu zmniejszenia zużycia paliw kopalnych w ciągu następnej dekady, ponieważ Japonia dąży do osiągnięcia ambitnego celu redukcji emisji.

Utrzymuje on cel dla energii jądrowej na niezmienionym poziomie 20-22% i mówi, że ponowne uruchomienie reaktorów jest kluczem do osiągnięcia celów w zakresie emisji.

Rządowa grupa zadaniowa ma przyspieszyć ponowne uruchamianie reaktorów, które zostało spowolnione przez bardziej rygorystyczne normy bezpieczeństwa ustalone po katastrofie w Fukushimie, czytamy w planie.

Plan nie wspomina o możliwości budowy nowych reaktorów, pomimo apeli niektórych przedstawicieli przemysłu i ustawodawców o ich budowę. Japonia prowadzi prace badawczo-rozwojowe nad małymi reaktorami modułowymi, które uważa za czystą, niedrogą i bezpieczniejszą opcję energetyki jądrowej w przyszłości.

W 128-stronicowym planie opracowanym przez Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu napisano, że Japonia powinna wyznaczyć ambitne cele w zakresie energii wodorowej i produkcji amoniaku, recyklingu dwutlenku węgla oraz energii jądrowej. Wzywa również do promowania morskiej energetyki wiatrowej i wykorzystania baterii wielokrotnego ładowania, które mają potencjał wzrostu.

"Zmobilizujemy wszystkie opcje", aby osiągnąć cel emisji, stwierdza plan, dodając, że "dostawa stabilnej i taniej energii jest warunkiem wstępnym".

Zmiany w planie mają na celu osiągnięcie celu redukcji emisji dwutlenku węgla ogłoszonego w kwietniu przez byłego premiera Yoshihide Sugę. Jego następca, Fumio Kishida, który poparł ponowne uruchomienie elektrowni jądrowych i budowę reaktorów SMR, objął urząd w tym miesiącu. W nowej polityce energetycznej nie ma wzmianki o reaktorach SMR.

Japonia zobowiązała się do redukcji emisji o 46% w stosunku do poziomu z 2013 roku (wcześniej zakładano 26%), aby do 2050 roku osiągnąć neutralność w zakresie emisji dwutlenku węgla. Japonia twierdzi, że będzie starała się osiągnąć redukcję nawet o 50%, aby być w zgodzie ze zobowiązaniem Unii Europejskiej.

Plan energetyczny mówi, że źródła odnawialne powinny stanowić 36-38% dostaw energii w 2030 r., w porównaniu do obecnego celu 22-24%, a nowo wprowadzone paliwa, takie jak wodór i amoniak, powinny stanowić 1%.

Cel dla wykorzystania paliw kopalnych został zmniejszony do 41% w 2030 r. z 56%. Plan mówi, że Japonia będzie zmniejszać zależność od paliw kopalnych, nie określając przy tym ram czasowych.

Plan utrzymuje cel dla energii jądrowej na niezmienionym poziomie 20-22%. Japonia twierdzi, że chce zmniejszyć zależność od energii jądrowej tak bardzo, jak to możliwe, ale pozostanie ona ważnym źródłem energii.

Minister gospodarki i przemysłu Koichi Hagiuda powiedział, że kluczowe są "drastyczne oszczędzanie energii, maksymalna promocja odnawialnych źródeł energii i bezpieczne ponowne uruchomienie reaktorów jądrowych".

Większość komercyjnych reaktorów jądrowych w Japonii jest wyłączona od czasu katastrofy w elektrowni jądrowej Fukushima-Daiichi w marcu 2011 roku.

W czerwcu ponownie uruchomiony został blok jądrowy Mihama-3 w prefekturze Fukui, w zachodniej Japonii, stając się dziesiątą elektrownią z możliwych 33, które powróciły do pracy w Japonii od czasu Fukushima-Daiichi.

Pozostałe jednostki, które powróciły do pracy to Sendai-1 i -2, Genkai-3 i -4, Ikata-3, Ohi-3 i -4 oraz Takahama-3 i -4.

W raporcie z marca 2021 roku Międzynarodowa Agencja Energii wezwała Japonię do przyspieszenia ponownego uruchamiania reaktorów jako sposobu na realizację krajowych zobowiązań klimatycznych.

Źródło: https://www.nucnet.org/news/nuclear-reactor-restarts-are-key-to-meeting-climate-targets-says-new-energy-policy-10-5-2021

2. ROZPOCZYNA SIĘ MONTAŻ ZBIORNIKA BEZPIECZEŃSTWA W CHIŃSKIM REAKTORZE SMR

Stalowe dno zbiornika bezpieczeństwa zostało zainstalowane w ramach projektu demonstracyjnego małego reaktora modułowego (SMR) ACP100 w elektrowni jądrowej Changjiang w chińskiej prowincji Hainan. China National Nuclear Corporation (CNNC) twierdzi, że ten kamień milowy kładzie solidne fundamenty pod późniejszą budowę głównej konstrukcji tego, co będzie pierwszym na świecie lądowym komercyjnym reaktorem SMR.

Budowa wielozadaniowego reaktora wodnego ciśnieniowego (PWR) o mocy 125 MWe - zwanego również Linglong One - rozpoczęła się oficjalnie 13 lipca po ostatecznym zatwierdzeniu jego budowy przez chińską Narodową Komisję Rozwoju i Reform na początku czerwca.

Głowica dolna zbiornika bezpieczeństwa - która będzie podtrzymywać stalową powłokę bezpieczeństwa - została zmontowana na miejscu z 50 prefabrykowanych płyt stalowych. Zmontowany element został wciągnięty dźwigiem na betonową płytę fundamentową elektrowni.

Po zakończeniu budowy, reaktor Changjiang ACP100 będzie w stanie produkować 1 miliard kilowatogodzin energii elektrycznej rocznie, co wystarczy do zaspokojenia potrzeb 526 000 gospodarstw domowych, powiedział CNNC. Reaktor jest przeznaczony do produkcji energii elektrycznej, ogrzewania, produkcji pary lub odsalania wody morskiej.

CNNC ogłosił w lipcu 2019 roku rozpoczęcie projektu budowy reaktora ACP100 w Changjiang. W miejscu tym znajdują się już dwa działające reaktory PWR CNP600, natomiast budowa pierwszego z dwóch bloków Hualong One rozpoczęła się w marcu tego roku. Oba te bloki mają wejść do komercyjnej eksploatacji do końca 2026 roku.

W opracowywanym od 2010 roku zintegrowanym reaktorze PWR ACP100, którego wstępny projekt został ukończony w 2014 roku, główne elementy pierwotnego obiegu chłodziwa są zainstalowane wewnątrz zbiornika ciśnieniowego reaktora. W 2016 roku projekt ten stał się pierwszym reaktorem SMR, który przeszedł pozytywnie ocenę bezpieczeństwa przeprowadzoną przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej. Wstępny raport z analizy bezpieczeństwa dla pojedynczej jednostki elektrowni demonstracyjnej Changjiang został zatwierdzony w kwietniu 2020 roku.

W projekt w Changjiang zaangażowane jest joint venture trzech głównych firm: CNNC spółka zależna China National Nuclear Power jako właściciel i operator; Nuclear Power Institute of China (NPIC) jako projektant reaktora; oraz China Nuclear Power Engineering Group odpowiedzialna za budowę elektrowni. Czas budowy ma wynieść 58 miesięcy. W przypadku obiektu demonstracyjnego zbiornik reaktora jest dostarczany przez Shanghai Boiler Works Limited, wytwornice pary przez spółkę zależną CNNC, a pozostałe elementy wewnętrzne reaktora przez Dongfang Electric Corporation.

W październiku 2015 roku NPIC podpisał umowę z brytyjską firmą Lloyd's Register, aby wesprzeć rozwój pływającej elektrowni jądrowej wykorzystującej wariant ACP100S projektu CNNC, czyli morskiej wersji ACP100. Po zatwierdzeniu w ramach 13. planu pięcioletniego innowacyjnych technologii energetycznych, CNNC podpisało w lipcu 2016 r. umowę z China Shipbuilding Industry Corporation w celu przygotowania się do budowy swojej demonstracyjnej pływającej elektrowni jądrowej ACP100S.

Źródło: https://world-nuclear-news.org/Articles/Installation-of-containment-starts-at-Chinese-SMR

3. BRYTYJSKA STRATEGIA ZEROWEJ EMISJI NETTO STAWIA ENERGETYKĘ JĄDROWĄ NA NISKIM POZIOMIE WAŻNOŚCI

19 października Wielka Brytania opublikowała swoją strategię Net Zero - Build Back Greener - określającą, w jaki sposób Wielka Brytania zrealizuje swoje zobowiązanie do osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 roku. Przedstawia ona również plany, w jaki sposób Wielka Brytania zabezpieczy 440 000 dobrze płatnych miejsc pracy w zielonych branżach i odblokuje 90 miliardów funtów prywatnych inwestycji do 2030 roku, jednocześnie zmniejszając ryzyko wysokich i niestabilnych cen w przyszłości oraz wzmacniając nasze bezpieczeństwo energetyczne.

"Zapewni to pewność przedsiębiorstwom, aby wesprzeć Wielką Brytanię w zdobywaniu przewagi konkurencyjnej w najnowszych technologiach niskoemisyjnych - od pomp ciepła po pojazdy elektryczne - oraz w rozwijaniu dobrze prosperujących zielonych gałęzi przemysłu w naszych zagłębiach przemysłowych - od wychwytywania dwutlenku węgla po wodór, wspieranych przez nowe finansowanie" - czytamy w komunikacie prasowym rządu.

W ramach strategii ogłoszono nowe inwestycje, które obejmują:

• Dodatkowe 350 milionów funtów na wsparcie elektryfikacji brytyjskich pojazdów i ich łańcuchów dostaw oraz kolejne 620 milionów funtów na ukierunkowane dotacje na pojazdy elektryczne i infrastrukturę;
• Rozpoczęcie komercjalizacji zrównoważonego paliwa lotniczego (SAF) wytwarzanego z materiałów pochodzących z recyklingu, takich jak odpady z gospodarstw domowych, gazy spalinowe z przemysłu, dwutlenek węgla wychwytywany z atmosfery i nadwyżka energii elektrycznej, które w cyklu życia powoduje o ponad 70 proc. mniej emisji dwutlenku węgla niż tradycyjne paliwo lotnicze. Celem jest umożliwienie osiągnięcia 10% SAF do 2030 r. poprzez wsparcie brytyjskiego przemysłu kwotą 180 mln funtów, przeznaczoną na rozwój brytyjskich zakładów SAF;
• Program wsparcia dochodów przemysłu i technologii wodorowych o wartości 140 mln GBP, mający na celu przyspieszenie wychwytywania dwutlenku węgla i technologii wodorowych w przemyśle, niwelujący różnicę między kosztami energii przemysłowej pochodzącej z gazu i wodoru oraz wspierający projekty związane z ekologicznym wodorem;
• Dodatkowe 500 mln funtów na projekty innowacyjne mające na celu opracowanie ekologicznych technologii przyszłości, co oznacza, że całkowite finansowanie badań i innowacji w zakresie zerowego bilansu netto wyniesie co najmniej 1,5 mld funtów. W ten sposób wspierane będą najbardziej pionierskie pomysły i technologie;
• 3,9 mld funtów nowych funduszy na dekarbonizację ogrzewania i budynków, w tym nowy trzyletni program modernizacji kotłów o wartości 450 mln funtów;
• 124 mln funtów zasilających fundusz "Nature for Climate Fund", który pomoże zrealizować zobowiązania do odtworzenia około 280 tys. hektarów torfu w Anglii do 2050 r. oraz potroić tworzenie lasów w Anglii, aby wypełnić zobowiązania do tworzenia co najmniej 30 tys. hektarów lasów rocznie w całej Wielkiej Brytanii; oraz
• 120 mln funtów na rozwój projektów jądrowych poprzez Future Nuclear Enabling Fund. Fundusz ten pomoże w "zachowaniu opcji dla przyszłych technologii jądrowych, w tym małych reaktorów modułowych", a wśród potencjalnych lokalizacji znajduje się Wylfa w północnej Walii. "Finansowanie takie jak to może wesprzeć naszą drogę do dekarbonizacji brytyjskiego systemu energetycznego piętnaście lat wcześniej, z 2050 do 2035 roku. Dalsze szczegóły dotyczące sposobu funkcjonowania tego funduszu zostaną opublikowane w 2022 roku wraz ze szczegółami mapy drogowej wdrażania, która uwzględnia stosunek wartości do ceny."

Szczegóły dotyczące planów dla energetyki jądrowej

Sam 368-stronicowy raport nie zawiera zbyt wiele na temat planów dotyczących energetyki jądrowej. "Gospodarka zeroemisyjna będzie wspierana przez tanią, czystą energię elektryczną, wyprodukowaną w Wielkiej Brytanii" - czytamy w nim. "Czysty, niezawodny system energetyczny jest podstawą produktywnej gospodarki o zerowej emisji netto, ponieważ elektryfikujemy inne sektory - dlatego do 2035 roku całkowicie zdekarbonizujemy nasz system energetyczny, pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Nasz system energetyczny będzie się składał z wydajnych, tanich brytyjskich źródeł odnawialnych, najnowocześniejszych nowych elektrowni jądrowych, a jego fundamentem będzie elastyczność, w tym magazynowanie, gaz z CCS, wodór i zapewnienie, że niezawodna energia będzie zawsze dostępna po naciśnięciu przełącznika. Transformacja sektora energetycznego przyniesie wysoko wykwalifikowane, wysoko płatne miejsca pracy w całej Wielkiej Brytanii."

W sprawozdaniu zauważono, że do 2035 r. Wielka Brytania będzie w całości zasilana czystą energią elektryczną, pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Jedną z kluczowych polityk tam wymienionych jest: "Zapewnienie ostatecznej decyzji inwestycyjnej w sprawie dużej elektrowni jądrowej do końca tej kadencji Parlamentu i uruchomienie nowego funduszu Future Nuclear Enabling Fund o wartości 120 mln funtów, zachowując opcje dla przyszłych technologii jądrowych, w tym małych reaktorów modułowych, z kilkoma potencjalnymi lokalizacjami, w tym Wylfa w północnej Walii."

W sprawozdaniu stwierdzono, że "w minionym roku podjęliśmy już istotne działania w zakresie zmian klimatycznych, realizując zobowiązania zawarte w dziesięciopunktowym planie premiera". W odniesieniu do energii jądrowej, raport przypomina, że rząd zobowiązał się do zapewnienia nowej i zaawansowanej energii jądrowej, w tym:

• realizację projektów jądrowych na dużą skalę, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego stosunku jakości do ceny;
• ustanowienie przepisów dotyczących nowego modelu finansowania projektów jądrowych;
• fundusz zaawansowanej energetyki jądrowej o wartości 385 mln GBP, który umożliwi przeznaczenie do 215 mln GBP na małe reaktory modułowe; oraz
• 170 mln GBP na program badawczo-rozwojowy w zakresie zaawansowanych reaktorów modułowych.

Od tego czasu, jak zauważa raport, rząd:

"Ogłosił, że naszym celem jest doprowadzenie przynajmniej jednego dużego projektu jądrowego do ostatecznej decyzji inwestycyjnej do końca kadencji Parlamentu, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego stosunku jakości do ceny i uzyskania wszystkich stosownych zezwoleń. Rozpoczęcie negocjacji w sprawie budowy elektrowni Sizewell C miało miejsce w grudniu 2020 r.

Ogłoszono wezwanie do przedstawienia dowodów w sprawie preferencji rządu dotyczących zbadania potencjału wysokotemperaturowych reaktorów gazowych (HTGR) w celu umożliwienia demonstracji AMR na początku lat trzydziestych."

Jedyna szczegółowa wzmianka o energii jądrowej znajduje się w rozdziale 3 "Ograniczanie emisji w całej gospodarce", w części poświęconej energii (10 stron). Stanowi ona tylko jedno z 14 wymienionych kluczowych zobowiązań, do "podjęcia ostatecznej decyzji inwestycyjnej w sprawie dużej elektrowni jądrowej do końca bieżącej kadencji Parlamentu, przy jednoczesnym podjęciu środków w celu poinformowania o decyzjach inwestycyjnych w następnej kadencji Parlamentu w sprawie dalszych projektów jądrowych, w miarę jak będziemy dążyć do osiągnięcia naszego celu zerowej emisji netto".

W sekcji tej znajdują się 43 ponumerowane ustępy. O energii jądrowej wspomina się w ustępie 2 (podrozdział "Dotychczasowe postępy") w następujący sposób:

"Jeśli chodzi o dostarczanie nowej i zaawansowanej energii jądrowej, zobowiązaliśmy się do podjęcia w tej kadencji parlamentu ostatecznej decyzji inwestycyjnej w sprawie dużej elektrowni jądrowej, z zastrzeżeniem stosunku wartości do ceny i pod warunkiem zdobycia wymaganych zezwoleń. Prowadzimy negocjacje z deweloperem w sprawie projektu Sizewell C w Suffolk. W międzyczasie podjęliśmy dalsze kroki."

Energia jądrowa jest przedmiotem trzech małych akapitów w podrozdziale "Polityki i propozycje":

38. Musimy również zwiększyć nasz potencjał jądrowy, dlatego w białej księdze w sprawie energii stwierdziliśmy, że będziemy dążyć do tego, aby do końca tej kandencji Parlamentu doprowadzić przynajmniej jeden projekt jądrowy na dużą skalę do momentu podjęcia ostatecznej decyzji inwestycyjnej, pod warunkiem uzyskania wyraźnego stosunku wartości do ceny i wszystkich stosownych zgód. W grudniu 2020 roku ogłosiliśmy rozpoczęcie formalnych negocjacji w sprawie Sizewell C i negocjacje te są w toku. Aby ułatwić podjęcie decyzji w obecnym Parlamencie, planujemy ustanowienie modelu Regulated Asset Base w celu finansowania nowych projektów jądrowych przy niskim koszcie kapitału, co pozwoli zaoszczędzić pieniądze konsumentów.

39. Rząd podejmie również środki mające na celu poinformowanie o decyzjach inwestycyjnych w następnej kadencji Parlamentu w sprawie dalszych projektów jądrowych, w miarę jak będziemy dążyć do osiągnięcia naszego celu zerowej emisji netto. Obejmą one rozważania na temat zaawansowanych technologii jądrowych na dużą skalę, w tym małych reaktorów modułowych (SMR) i potencjalnych zaawansowanych reaktorów modułowych (AMR). W ramach tych działań zapowiadamy utworzenie nowego Funduszu Wspierania Przyszłej Energetyki Jądrowej o wartości 120 mln GBP, którego celem jest zapewnienie ukierunkowanego wsparcia w zakresie barier utrudniających wejście na rynek. Dalsze szczegóły dotyczące funkcjonowania tego funduszu zostaną opublikowane w 2022 roku, wraz ze szczegółami planu wdrożenia uwzględniającego stosunek jakości do ceny.

40. Zapewniamy również finansowanie projektu SMR z naszego funduszu zaawansowanej energetyki jądrowej o wartości 385 mln GBP oraz realizujemy plany dotyczące demonstracyjnego zaawansowanego reaktora modułowego na początku lat trzydziestych. Niezależnie od tego, czy będą to projekty na dużą czy małą skalę, istnieje wiele możliwych lokalizacji dla tych opcji, w tym Wylfa w północnej Walii.

Reakcja przemysłu

Strategia została jednak entuzjastycznie przyjęta przez branżę jądrową. Dyrektor naczelny Stowarzyszenia Przemysłu Jądrowego Tom Greatrex powiedział: "Bardzo cieszy fakt, że rząd przeznacza nowe środki na rozwój projektów jądrowych i określa swój zamiar doprowadzenia Sizewell C do ostatecznej decyzji inwestycyjnej. Musimy szybko zainwestować, aby oczyścić sieć do 2035 roku i zapewnić sobie bezpieczeństwo energetyczne, dlatego z niecierpliwością czekamy na pojawienie się szczegółów dotyczących tego nowego funduszu, pieniędzy na rozwój reaktorów SMR oraz przepisów dotyczących finansowania regulowanej bazy aktywów."

Amerykańskie konsorcjum kierowane przez Westinghouse i Bechtel natychmiast wydało oświadczenie, które było szeroko relacjonowane przez walijskie media. Stwierdzono w nim: "Z zadowoleniem przyjmujemy dzisiejszą publikację rządowej strategii zerowej emisji netto i cieszymy się, że energia jądrowa zajmuje poczesne miejsce w całej propozycji jako nieodłączny element osiągania celów Wielkiej Brytanii w zakresie zerowej emisyjności".

Potencjał lokalizacji Wylfa do odegrania kluczowej roli w rozwiązaniu, jak wspomniano w strategii zerowej emisji netto, jest godny uwagi, ponieważ sygnalizuje uznanie przez rząd powszechnie akceptowanej opinii, że Wylfa jest najlepszą lokalizacją w Wielkiej Brytanii dla wielkoskalowej elektrowni jądrowej.

"Wzywamy rząd do podjęcia natychmiastowych działań i zaangażowania się w rozwój najbardziej zaawansowanej technologii jądrowej na świecie - AP1000 - w Wylfa. Technologia ta nie tylko może zapewnić dostawy energii elektrycznej do czterech milionów domów przed 2035 rokiem, ale także ułatwi przyszły rozwój i budowę technologii SMR i AMR w Wielkiej Brytanii, czyniąc ją pierwszym graczem w tej branży.

Budowa reaktora AP1000 w Wylfa znacząco przyczyni się do realizacji brytyjskiego programu wyrównywania szans oraz dążenia rządu do stworzenia "wysokopłatnej, wysoko wykwalifikowanej i wydajnej gospodarki" poprzez stworzenie dziesiątek tysięcy miejsc pracy i wspieranie silnej rodzimej siły roboczej dla przyszłych pokoleń.

Virginia Crosbie, przedstawicielka do Parlamentu z wyspy Ynys Mon w Walii, powiedziała: "Zawsze twierdziłam, że Wylfa Newydd jest najlepszą lokalizacją dla nowych małych reaktorów modułowych (SMR) w kraju, a fakt, że miejsce to zostało wyróżnione w strategii, jest bardzo dobrą wiadomością. Dlatego też ciężko pracowałam nad sprowadzeniem inwestycji na wyspę za pośrednictwem wiodących na świecie firm, takich jak Westinghouse, Bechtel i Rolls-Royce, które złożyły wizyty w ciągu ostatnich kilku miesięcy."

Źródło: https://www.neimagazine.com/news/newsuk-net-zero-strategy-puts-nuclear-as-a-low-priority-9176564

4. NASA UWAŻA, ŻE USA POTRZEBUJE STATKÓW KOSMICZNYCH Z NAPĘDEM JĄDROWYM, ABY WYPRZEDZIĆ CHINY

Eksperci twierdzą, że Stany Zjednoczone muszą więcej inwestować w statki kosmiczne napędzane energią jądrową, aby być konkurencyjnym w stosunku do krajów takich jak Chiny.

Podczas wysłuchania rządowego w środę (20 października), eksperci z NASA i przemysłu lotniczego dyskutowali o tym, jak USA wypadają na tle innych krajów, jeśli chodzi o rozwój nowych technologii napędu jądrowego. Według nich, jeśli USA chcą dotrzymać kroku innym, muszą działać szybko. Prezentacja zatytułowana "Przyspieszenie podróży w głęboki kosmos dzięki kosmicznemu napędowi jądrowemu" odbyła się przed komisją kongresową ds. nauki, przestrzeni kosmicznej i technologii Izby Reprezentantów USA.

"Strategiczni konkurenci, w tym Chiny, agresywnie inwestują w szeroki zakres technologii kosmicznych, w tym w energię jądrową i napęd" - powiedział podczas przesłuchania Bhavya Lal, starszy doradca NASA ds. budżetu i finansów. "Stany Zjednoczone muszą poruszać się w szybkim tempie, aby zachować konkurencyjność i pozostać liderem w globalnej społeczności kosmicznej".

NASA informowała już wcześniej o tym, jak technologia napędu jądrowego mogłaby pozwolić agencji na wysłanie ludzi na Marsa szybciej niż przy użyciu tradycyjnych rakiet chemicznych.

"Elektryczne systemy napędów jądrowych wykorzystują materiały pędne znacznie bardziej efektywnie niż rakiety chemiczne, ale zapewniają niewielki ciąg" - stwierdziła NASA. "Systemy napędów jądrowo-elektrycznych przyspieszają statki kosmiczne przez dłuższy czas i mogą napędzać misję na Marsa za ułamek materiału pędnego systemów o dużym ciągu".

Istnieje wiele rodzajów napędów jądrowych, które mogą być stosowane w technologii kosmicznej. W przypadku elektrycznego napędu jądrowego, energia cieplna z reaktora jądrowego jest zamieniana w energię elektryczną, która zasila dowolny typ pędnika elektrycznego lub napędu używanego przez statek kosmiczny. W przypadku termicznego napędu jądrowego reaktory podgrzewają materiały pędne, takie jak wodór, a następnie gaz powstały w wyniku tej reakcji jest wyrzucany, tworząc ciąg. Napęd ten może wytworzyć znacznie większą siłę ciągu niż napęd elektryczny.

Według ekspertów podczas środowego przesłuchania, jeśli NASA chce wkrótce dotrzeć na Marsa, czas jest najważniejszy. "Jeśli Stany Zjednoczone poważnie myślą o przewodzeniu w załogowej misji na Marsa, nie mamy czasu do stracenia" - powiedział Don Beyer (D-Va.), który przewodniczy komisji. Beyer dodał, że w ciągu ostatnich kilku lat Kongres kontynuował finansowanie rozwoju technologii nuklearnej w NASA "w celu przeprowadzenia w przyszłości testu lotu w przestrzeni kosmicznej".

Teraz, podczas gdy elektryczny napęd jądrowy ma wiele korzyści, zwłaszcza gdy próbujemy szybko dostać się na Marsa, istnieje również ryzyko związane z rozwojem i wykorzystaniem tej technologii.

"Ryzyko [związane z napędem jądrowym] to fundamentalne wyzwanie technologiczne, które naszym zdaniem jest całkiem prawdopodobne do rozwiązania" - powiedział podczas przesłuchania Roger M. Myers, współprzewodniczący Komisji ds. Technologii Napędu Jądrowego w Przestrzeni Kosmicznej. To wyzwanie obejmuje opracowanie lub znalezienie materiałów, które mogą wytrzymać wystawienie na działanie ciepła i innych ekstremalnych elementów związanych z przestrzenią kosmiczną, dodał Myers.

Wysłuchanie odbyło się w związku z raportem i twierdzeniami, że Chiny przetestowały w sierpniu broń hipersoniczną zdolną do przenoszenia ładunków jądrowych. Chiny zaprzeczyły tym twierdzeniom.

Źródło: https://www.space.com/us-needs-nuclear-powered-spacecraft

5. ROZPOCZĘCIE REKULTYWACJI TERENÓW PO KOPALNIACH URANU W UZBEKISTANIE

Po podpisaniu umowy o dotacji w wysokości 2,0 mln EUR (2,3 mln USD) między funduszem ds. rekultywacji środowiska w Azji Środkowej a rządem Uzbekistanu rozpoczną się przygotowania do rekultywacji środowiska byłych kopalni uranu w Jangiabadzie i Charkesarze.

Umowa o dotację została podpisana 22 października podczas uroczystości z udziałem Balthasara Lindauera, dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Jądrowego w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), oraz Islombka Boqijonova, wiceprzewodniczącego Państwowego Komitetu Ekologii i Ochrony Środowiska w Uzbekistanie.

Ekologii i Ochrony Środowiska Uzbekistanu. Dotacja wesprze niedawno utworzoną Jednostkę Zarządzania Projektem (PMU), która zajmie się oczyszczaniem terenów Jangiabadu i Charkesaru, położonych w górach na wschód od uzbeckiej stolicy Taszkientu, podał EBOR. W pierwszym etapie PMU może rozpocząć przygotowywanie niezbędnej dokumentacji przetargowej na prace rekultywacyjne w tych dwóch miejscach. Prace ziemne mają się rozpocząć w trzecim kwartale 2022 roku, a ich zakończenie zajmie około dwóch lat.

Jangiabad, położony na wysokości 1300 m n.p.m. w obszarze o wysokim ryzyku aktywności sejsmicznej i około 70 km od Taszkientu, przez prawie 40 lat był miejscem wydobycia uranu. Rozciąga się na obszarze 50 km kwadratowych i zawiera około 2,6 mln metrów sześciennych odpadów promieniotwórczych. Planowane prace rekultywacyjne obejmują zamknięcie czterech szybów, rozbiórkę skażonych budynków i obiektów przetwórczych, przeniesienie kilku składowisk skały płonnej na centralne, zadaszone składowisko oraz inne powiązane działania.

Wioska Charkesar, położona w górach 140 km na wschód od stolicy Uzbekistanu, do 1995 roku była miejscem wydobycia uranu i nadal jest miejscem zamieszkania dla około 3500 osób. Planowane prace rekultywacyjne w tym miejscu obejmują zamknięcie dwóch szybów i rozbiórkę opuszczonych budynków.

EBOR ustanowił fundusz rekultywacji środowiska dla Azji Środkowej w 2015 r. na wniosek Komisji Europejskiej, aby uporać się z dziedzictwem radzieckiego górnictwa uranu w regionie. Fundusz, który zaczął funkcjonować w 2016 r., jest wspierany przez wkłady Komisji Europejskiej, Belgii, Litwy, Norwegii, Hiszpanii, Szwajcarii i USA.

Podpisanie uzbeckiej umowy o dotację następuje po zatwierdzeniu w ubiegłym miesiącu zaktualizowanego strategicznego planu generalnego (SMP) dotyczącego rozwiązania problemu pozostałości uranowych w Azji Środkowej. SMP został zatwierdzony przez Kirgistan, Tadżykistan i Uzbekistan, a także przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, Unię Europejską, EBOR i rosyjski państwowy koncern jądrowy Rosatom. Zmieniony plan zostanie opublikowany do końca bieżącego roku. Przedstawi on aktualny stan pozostałości uranowych w Kirgistanie, Tadżykistanie i Uzbekistanie, w tym zaktualizowane szacunki kosztów ich rekultywacji.

Azja Środkowa stanowiła ważne źródło uranu dla byłego Związku Radzieckiego. Uran wydobywano przez ponad 50 lat, rudę uranu importowano także z innych krajów w celu jej przetworzenia, a duże ilości skażonego radioaktywnie materiału umieszczano na hałdach górniczych i składowiskach odpadów. Większość kopalń zamknięto do 1995 roku, ale przed lub po zamknięciu działalności górniczej i wydobywczej przeprowadzono bardzo niewiele działań rekultywacyjnych. Zanieczyszczony materiał stanowi zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludności. Zagrożenia obejmują możliwe zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych w kluczowym ośrodku rolniczym regionu.

Źródło: https://world-nuclear-news.org/Articles/Clean-up-set-to-start-at-Uzbek-legacy-uranium-site

Opracowano w DEJ na podstawie: NucNet, WNN, NEI, Space.com