Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
30 lipca 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

ZWIĄZKI ZAWODOWE PONOWNIE APELUJĄ O WŁĄCZENIE ENERGETYKI JĄDROWEJ DO TAKSONOMII UE Energetyka jądrowa musi zostać uwzględniona w akcie delegowanym europejskiej taksonomii – powiedziało Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej (KE) 18 związków zawodowych w sektorze energetycznym z 10 krajów Unii Europejskiej. We wspólnym liście związki wezwały do „dialogu w celu wykorzystania pełnego potencjału energetyki jądrowej i zbudowania do 2050 r. efektywnej ekonomicznie i sprawiedliwej społecznie Europy bez emisji dwutlenku węgla”. PUNKT WIDZENIA - MEDYCYNA NUKLEARNA MA KLUCZOWE ZNACZENIE W WALCE Z RAKIEM Sektor medycyny nuklearnej stanowi niewielką część przemysłu jądrowego, ale zapewnia jedne z najbardziej pionierskich technologii w opiece zdrowotnej i jest bliski urzeczywistnienia medycyny spersonalizowanej. Antonis Kalemis, prezes Nuclear Medicine Europe i menedżer ds. obrazowania molekularnego w Siemens Healthineers, opisuje, w jaki sposób medycyna nuklearna radzi sobie również z najtrudniejszym problemem współczesnej opieki zdrowotnej: rakiem. ROSATOM UMACNIA SWOJĄ ROLĘ W ROZWOJU ARKTYKI Rosyjski państwowy koncern jądrowy Rosatom i GDK Baimskaya, spółka zależna kazachskiej Grupy Kaz Minerals, podpisały 23 lipca porozumienie na dostawę energii elektrycznej dla projektu wydobywczo-przetwórczego Baimsky (Baimsky GOK), który znajduje się w rosyjskim Okręgu Autonomicznym Czukotki. GRENLANDIA PLANUJE PONOWNIE WPROWADZIĆ ZAKAZ WYDOBYCIA URANU Lokalne media poinformowały 12 lipca, że nowy rząd Grenlandii (Naalakkersuisut) przygotowuje się do ponownego wprowadzenia zakazu wydobycia uranu, przywracając i wzmacniając zakaz, który zgromadzenie narodowe uchyliło w 2013 r.

1. ZWIĄZKI ZAWODOWE PONOWNIE APELUJĄ O WŁĄCZENIE ENERGETYKI JĄDROWEJ DO TAKSONOMII UE

Energetyka jądrowa musi zostać uwzględniona w akcie delegowanym europejskiej taksonomii – powiedziało Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej (KE) 18 związków zawodowych w sektorze energetycznym z 10 krajów Unii Europejskiej. We wspólnym liście związki wezwały do „dialogu w celu wykorzystania pełnego potencjału energetyki jądrowej i zbudowania do 2050 r. efektywnej ekonomicznie i sprawiedliwej społecznie Europy bez emisji dwutlenku węgla”.

W styczniu 13 związków zawodowych reprezentujących pracowników sektora energetycznego i jądrowego napisało do von der Leyen, mówiąc, że aby osiągnąć cel Zielonego Ładu energia jądrowa musi być częścią europejskiej taksonomii. Autorzy listu stwierdzili, że wyłączenie energii jądrowej miałoby negatywny wpływ nie tylko na europejski przemysł jądrowy, ale także na energochłonne branże przemysłowe.

Od czasu tego pierwszego pisma Wspólne Centrum Badawcze UE (Joint Research Centre, JRC) stwierdziło, że energia jądrowa powinna zostać uwzględniona w taksonomii, a dwie inne grupy ekspertów uzgodniły, że istniejące europejskie ramy prawne zapewniają odpowiednią ochronę w zakresie zdrowia publicznego i środowiska w UE. W kwietniu Komisja Europejska ogłosiła decyzję o włączeniu energetyki jądrowej do uzupełniającego aktu delegowanego rozporządzenia w sprawie taksonomii UE, który obejmie również gaz ziemny i technologie pokrewne.

„Unia Europejska w żaden sposób nie może sobie pozwolić na pozbawienie się sprawdzonych i dostępnych rozwiązań niskoemisyjnych, jeśli chce osiągnąć swój cel neutralności klimatycznej i nie przegrać walki o przywództwo z USA i innymi państwami” – stwierdziły w kolejnym liście związki zawodowe reprezentujące pracowników sektora energetycznego Belgii, Bułgarii, Czech, Finlandii, Francji, Węgier, Rumunii, Szwecji, Słowacji i Słowenii.

„Nasze federacje związków zawodowych zwracają również uwagę, że bilans energetyczny leży w kompetencjach państw członkowskich, z których każdy ma swój własny kontekst geograficzny, historyczny i przemysłowy i dlatego musi być w stanie określić zakres przyjmowanych narzędzi dostosowanych do ich kontekstu i dokonywać własnych wyborów technologicznych. Dlatego niezwykle ważne jest, aby europejska taksonomia szanowała neutralność technologiczną i konsensus naukowy, a zasady taksonomii powinny mieć jednakowe zastosowanie do wszystkich technologii”.

KE uruchomiła Plan Działań na rzecz Finansowania Zrównoważonego Rozwoju w marcu 2018 r., a pakiet działań przyjęła dwa miesiące później. Następnie, w lipcu 2018 r., powołana przez Komisję Grupa Ekspertów Technicznych (TEG) ds. zrównoważonego finansowania zaczęła pomagać jej w opracowywaniu ujednoliconego systemu klasyfikacji zrównoważonej działalności gospodarczej. TEG opublikowała raport techniczny taksonomii Taxonomy Technical Report w czerwcu ubiegłego roku. Energetyka jądrowa została wyłączona z listy zrównoważonych działań gospodarczych. Jednak we wrześniu Rada Europejska postanowiła zachować neutralność technologiczną w swojej strategii dotyczącej finansowania zrównoważonego wzrostu i przejścia na niskoemisyjną, zasobo-oszczędną gospodarkę.

16 grudnia ubiegłego roku Unia Europejska uzgodniła jednolity system klasyfikacji, aby zachęcić prywatne inwestycje w zrównoważony wzrost i przyczynić się do gospodarki neutralnej dla klimatu.

Taksonomia przewiduje, że podczas oceny zrównoważonego charakteru działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę następujące cele środowiskowe: łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie się do nich; zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich; przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym; zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń; oraz ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów. Działalność gospodarcza musi spełniać cztery wymagania kwalifikujące do wsparcia finasowego: musi wnosić znaczący wkład w realizację przynajmniej jednego z celów środowiskowych; nie „wyrządza znaczącej szkody” żadnemu z celów; spełnia solidne i oparte na nauce techniczne kryteria przesiewowe i jest zgodna z minimalnymi zabezpieczeniami społecznymi i dotyczącymi zarządzania.

KE będzie miała za zadanie ustalenie faktycznej klasyfikacji poprzez zdefiniowanie technicznych kryteriów kwalifikacji, w formie aktów delegowanych, odpowiednio dla każdego odpowiedniego celu środowiskowego i sektora. Komisja będzie wspomagana przez grupę ekspertów technicznych – określaną jako „platforma na rzecz zrównoważonego finansowania” – której zadaniem będzie udzielanie porad w zakresie opracowywania i przeglądu technicznych kryteriów kwalifikacji.

Na początku tego miesiąca prawie 100 posłów do Parlamentu Europejskiego wezwało KE do „podążania za nauką” i włączenia energetyki jądrowej do taksonomii zrównoważonego finansowania UE. Zgodnie z listem wysłanym do komisarzy i opublikowanym przez europejski organ przemysłu jądrowego Foratom, eurodeputowani wzywają ich do „wybrania drogi, którą doradzali im ich eksperci naukowi”, a mianowicie włączenia energetyki jądrowej do unijnej taksonomii zrównoważonego finansowania.

W marcu siedmiu przywódców państw członkowskich UE napisało do KE na temat roli energetyki jądrowej w polityce klimatyczno-energetycznej UE. „Wzywamy Komisję Europejską do zapewnienia, że polityka energetyczno-klimatyczna UE uwzględnia wszystkie drogi do osiągnięcia neutralności klimatycznej z zachowaniem zasady neutralności technologicznej” – czytamy w liście.

Źródło: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Unions-repeat-call-for-nuclear-s-inclusion-in-EU-t

2. PUNKT WIDZENIA - MEDYCYNA NUKLEARNA MA KLUCZOWE ZNACZENIE W WALCE Z RAKIEM

Sektor medycyny nuklearnej stanowi niewielką część przemysłu jądrowego, ale zapewnia jedne z najbardziej pionierskich technologii w opiece zdrowotnej i jest bliski urzeczywistnienia medycyny spersonalizowanej. Antonis Kalemis, prezes Nuclear Medicine Europe i menedżer ds. obrazowania molekularnego w Siemens Healthineers, opisuje, w jaki sposób medycyna nuklearna radzi sobie również z najtrudniejszym problemem współczesnej opieki zdrowotnej: rakiem.

„W ciągu ostatniego półtora roku podstawowa opieka zdrowotna koncentrowała się na koronawirusie, ale rak istniał na długo przed pandemią i będzie nadal istniał jeszcze przez długi czas po jej zakończeniu. Każdego roku rak odbiera życie około 1,3 mln osób w UE, czyli trzy razy więcej osób niż te, które przegrały z COVID-19.

Jednak, jeśli mamy mieć połowę szans na pokonanie raka, potrzebujemy medycyny nuklearnej, która pomoże go zdiagnozować i leczyć – wraz z wieloma innymi różnymi schorzeniami. Metody diagnostyczne w medycynie nuklearnej są bardzo czułe i często pozwalają lepiej niż inne metody badawcze identyfikować zakres chorób i nieprawidłowości, co toruje drogę do podjęcia wcześniejszych terapii i lepszych prognoz na wyleczenie. Wzrasta również zastosowanie terapeutyczne medycyny nuklearnej, zapewniające możliwości leczenia różnych nowotworów złośliwych bez skutków ubocznych tradycyjnej terapii, takiej jak chemioterapia, która może prowadzić do osłabienia układu odpornościowego pacjenta.

Kluczowi gracze w branży, od dostawców radioizotopów po producentów sprzętu i przewoźników, są częścią Nuclear Medicine Europe. Reprezentujemy ich interesy w relacjach z instytucjami Unii Europejskiej, dbając o to, by nasz głos był słyszany na najwyższym szczeblu wśród decydentów. Koordynujemy działania naszych członków, wypracowując szerokie stanowiska polityczne. A także podnosimy świadomość na temat branży, organizując wydarzenia i komunikując się z szerszą społecznością.

UE zajmuje się rakiem poprzez różne inicjatywy, w szczególności poprzez europejski plan walki z rakiem Europe’s Beating Cancer Plan, w którym uznaje się, że technologia radiologiczna i jądrowa ma kluczowe znaczenie i pomaga już setkom milionów pacjentów w całej Europie.

Ściśle współpracujemy z UE, aby zapewnić zrozumienie wśród urzędników, co jest potrzebne, aby medycyna nuklearna była szerzej i skuteczniej stosowana w leczeniu i diagnozowaniu raka. I chcemy podkreślić, że jest to technologia, w której Europa naprawdę przoduje na świecie: około 95% światowej produkcji molibdenu-99 (Mo-99) lub lutetu-177 (Lu-177) pochodzi z reaktorów badawczych zlokalizowanych w UE.

Nie chodzi tylko o leczenie nowotworów, ale także o zaspokojenie potrzeb coraz większej liczby osób, które przeżyły raka. Potrzebujemy inwestycji i zasobów, aby diagnozować i leczyć więcej i lepiej. Musimy upewnić się, że Europa nadal będzie światowym liderem w opracowywaniu i dostarczaniu radioizotopów medycznych oraz radioligandów do diagnostyki i leczenia. Potrzebujemy edukować lekarzy i opinię publiczną o alternatywnych rozwiązaniach, jakie przynosi medycyna nuklearna, a także usunąć odwieczny, niepotrzebny strach towarzyszący słowu „jądrowy” (nuklearny).

Jest to również właściwy moment do dalszego rozwoju powiązań między medycyną nuklearną a przemysłem jądrowym. Dlatego Nuclear Medicine Europe połączyła siły z Foratomem, europejskim stowarzyszeniem branżowym przemysłu jądrowego, aby wspólnie występować wobec stojących przed nami wyzwań.

Nasze wspólne stanowisko, opublikowane w czerwcu, określa zasadniczą rolę technologii jądrowej w sektorze medycznym, pomagając ratować tysiące istnień ludzkich każdego dnia, nawet w głębi pandemii. Dzięki zastosowaniom nuklearnym obywatele Europy mają dostęp do ratujących życie terapii i technologii diagnostycznych: co roku ponad dziewięć milionów pacjentów w Europie korzysta z medycyny nuklearnej, z czego 1,5 miliona to procedury radioterapii stosowane w leczeniu raka.

Technologia jądrowa może być również wykorzystywana w diagnostyce innych schorzeń, takich jak choroby serca, bóle kości, choroby nerek, choroby płuc, tarczycy i zaburzenia neurologiczne. Rzeczywiście, ponad 100 różnych procedur medycyny nuklearnej zostało zatwierdzonych przez organy nadzoru zdrowotnego.

Jednak europejski sektor medycyny nuklearnej – podobnie jak szerzej pojęty przemysł jądrowy – stoi przed wyzwaniami, zwłaszcza jeśli chodzi o ramy regulacyjne.

Obejmują one brak spójności w podejściu państw członkowskich UE do uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym polityk dotyczących medycyny nuklearnej, skomplikowane otoczenie regulacyjne, które wpływa na innowacje w tej dziedzinie, różny dostęp do rynku i refundację zastosowań medycyny nuklearnej w różnych krajach, transport wysokoaktywnych napromieniowanych próbek (targetów) we wszystkich krajach europejskich, co wymaga koordynacji między krajowymi organami wydającymi zezwolenia, oraz ogólne negatywne nastawienie opinii publicznej do sektora jądrowego, które przekłada się na strach przed medycyną nuklearną.

Nasze zalecenia dotyczą sprostania tym wyzwaniom na szczeblu UE.

Po pierwsze, należy bardziej uznawać rolę technologii jądrowej i wspierać jej zastosowania pozaenergetyczne na poziomie UE. Może to oznaczać na przykład integrację technologii jądrowej i jej roli w planie działania UE w zakresie walki z rakiem. Medycyna nuklearna jest ważną częścią całego ekosystemu jądrowego: zasługuje na większą uwagę instytucji UE i powinna być uważana za sektor strategiczny.

UE powinna zrobić więcej, w tym szybko wdrożyć program strategiczny Strategic Agenda for Medical Industrial and Research Applications (SAMIRA), inicjatywę Komisji Europejskiej uruchomioną w 2017 r., która dotyczy zastosowań technologii jądrowych i radiacyjnych niezwiązanych z energetyką. Medycyna nuklearna powinna zostać włączona m.in. do unijnego planu odbudowy Next Generation Recovery Plan and Industrial Strategy.

Musimy również odnowić sprzęt medycyny nuklearnej, zwłaszcza w odległych obszarach UE, aby zapewnić większą równowagę w diagnostyce w całej UE. Raport COCIR z 2019 r. mówi, że prawie jedna piąta systemów PET/CT w Europie ma już ponad 10 lat, podczas gdy systemy SPECT są średnio jeszcze starsze.

Po drugie, należy ujednolicić modele dostępu do rynku i refundacji zastosowań medycyny nuklearnej. Radiofarmaceutyki to opcje ratujące życie, stosowane w diagnostyce i leczeniu raka. Należy usprawnić dostęp do rynku dla nowatorskich diagnostycznych i terapeutycznych radiofarmaceutyków w całej UE.

UE powinna przyjąć zalecenie OECD, aby we współpracy ze świadczeniodawcami i prywatnymi ubezpieczycielami zdrowotnymi kraje monitorowały zmiany cen radiofarmaceutyków, aby bardziej wspierać przejrzystość kosztów. Stawki i polityka płatności powinny być regularnie przeglądane w celu sprawdzenia, czy zapewniają one odpowiednią podaż 99m technetu (Tc-99m) dla społeczności medycznej. Kraje powinny również rozważyć przejście na oddzielenie refundacji izotopów od produktów radiofarmaceutycznych oraz od procedur diagnostyki obrazowej.

Są też inne problemy. Na przykład, jeśli chodzi o potrzeby inwestycyjne w łańcuchu dostaw, brakuje środków na nowe moce produkcyjne. Ponadto brakuje harmonizacji, co zniechęca do inwestycji prywatnych, reaktory badawcze starzeją się, a niektóre radioizotopy są obecnie dostępne tylko z USA lub Rosji.

Wszystko to stanowi główne wyzwanie dla medycyny nuklearnej. Jednak pozostajemy zaangażowani w poprawę dostępu do innowacyjnej diagnostyki i terapii onkologicznych. Dążymy do tego, aby te procedury medyczne były szerzej dostępne. Dlatego chcemy jasno powiedzieć, że nasze technologie i leki mogą ratować życie.

W tych niezwykłych czasach pacjenci oczekujący na zmieniające życie zabiegi medyczne nie powinni cierpieć. Ponieważ medycyna nuklearna wciąż wprowadza innowacje, aby zaspokoić potrzeby pacjentów, wiemy, że wielu graczy w tym sektorze może z nami współpracować, aby promować wiele korzyści płynących z medycyny nuklearnej”.

Źródło: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Viewpoint-Nuclear-medicine-is-crucial-for-fighting

3. ROSATOM UMACNIA SWOJĄ ROLĘ W ROZWOJU ARKTYKI

Rosyjski państwowy koncern jądrowy Rosatom i GDK Baimskaya, spółka zależna kazachskiej Grupy Kaz Minerals, podpisały 23 lipca porozumienie na dostawę energii elektrycznej dla projektu wydobywczo-przetwórczego Baimsky (Baimsky GOK), który znajduje się w rosyjskim Okręgu Autonomicznym Czukotki.

Porozumienie zostało podpisane przez zastępcę dyrektora generalnego Rosatomu i dyrektora Dyrekcji Północnej Drogi Morskiej (NSR) Wiaczesława Rukszę oraz prezesa zarządu GDK Baimskaja Olega Nowaczuka podczas „Dnia Arktycznego” Rosatomu, który odbył się w Petersburgu.

Strony ustaliły, że do kwietnia 2022 roku zawrą długoterminową umowę sprzedaży i zakupu energii elektrycznej typu „bierz lub płać”.

Rosatom zaproponował wykorzystanie do dostarczania energii elektrycznej do Baimsky GOK zoptymalizowanych pływających elektrowni jądrowych (FNPP) o mocy 106 MWe zbudowanych w oparciu o dwa reaktory RITM-200M o mocy 55 MWe, których wersja jest obecnie w eksploatacji i służy do napędu lodołamaczy arktycznych. Jednostki te znajdują się już w trakcie budowy w dziale inżynierii mechanicznej Rosatomu, Atomenergomash.

„Zamierzamy zbudować cztery jednostki (bloki) energetyczne: trzy główne i jedną rezerwową, która będzie wykorzystywana podczas naprawy lub przeładunku paliwa w jednej z głównych jednostek” – powiedział Ruksha. Zauważył, że pierwsze dwie elektrownie mają zostać dostarczone do miejsca pracy w obszarze wodnym przylądka Nagleynyn w Zatoce Chaunskaya i podłączone do linii energetycznych 110 kV prowadzących przez EJ Bilibino do Baimsky GOK pod koniec 2026 r.; trzecia jednostka zostanie podłączona pod koniec 2027 roku zwiększając moc do ok. 330 MWe. Stara elektrownia jądrowa Bilibino, o mocy 33 MWe, ma zostać do tego czasu wycofana z eksploatacji.

Ważną częścią porozumienia jest zamiar pomocy stron w zmianie obecnego rosyjskiego ustawodawstwa dotyczącego elektroenergetyki, aby umożliwić bardziej efektywne inwestowanie w Arktyce. Strony utrzymują, że zmiana jest konieczna, aby stworzyć efektywne mechanizmy spłaty inwestorów, którzy rozwijają długoterminowe projekty w Arktyce. „Zawarcie długoterminowej umowy kupna i sprzedaży energii elektrycznej pomiędzy ROSATOM i GDK Baimskaya stanie się najważniejszym wydarzeniem w szeroko zakrojonym programie rozwoju rosyjskiej Arktyki” – powiedział Nowaczuk podczas ceremonii podpisywania umowy.

Umowa ta została zawarta w ramach kompleksowej mapy drogowej realizacji projektów inwestycyjnych dotyczących rozwoju strefy metalogenicznej Baimsky. Plan ten został zatwierdzony przez wicepremiera i wysłannika prezydenta Rosji w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym Jurija Trutniewa 7 czerwca 2021 roku.

GDK Baimskaya zajmuje się eksploatacją dużego złoża miedzi Peschanka, które znajduje się na koncesjonowanym obszarze Baimskaya Rosyjskiego Okręgu Autonomicznego Czukotki. Jest to jeden z najważniejszych na świecie niezagospodarowanych aktywów miedziowych z potencjałem przekształcenia się w wielkoskalową, tanią, odkrywkową kopalnię miedzi. Szacuje się, że złoże zawiera 9,9 mln ton miedzi o średniej zawartości 0,39% oraz 16,6 mln uncji złota o średniej zawartości 0,21 g/t. Oba szacunki zostały zarejestrowane zgodnie z kodem JORC. Budżet projektu szacowany jest na 8 miliardów dolarów. Plany zakładają uruchomienie kopalni w 2017 roku i oczekuje się, że w ciągu pierwszych kilku lat będzie ona produkować 320 000 t/rok miedzi oraz złota i innych minerałów, zapewniając jedną trzecią przychodów. Koncentrat miedzi będzie wysyłany do klientów z portu Pewek, 700 km na północ od projektu Baimskaya.

Pevek to miejsce, w którym zacumowana jest pierwsza w Rosji komercyjna pływająca elektrownia jądrowa, Akademik Łomonosow, która dostarcza energię do odległego miasta portowego. 21 000-tonowy statek posiada dwa bloki reaktora KLT-40S o mocy elektrycznej 35 MW każdy, wystarczającej dla miasta liczącego około 200 000 mieszkańców. We wrześniu 2019 r. Akademik Łomonosow dotarł do specjalnie skonstruowanego nabrzeża w Peveku po 18-dniowej, 9000 km podróży ze swojej pierwotnej bazy w Murmańsku, gdzie do reaktorów załadowano paliwo.

Inne umowy arktyczne

Rosatom podpisał kilka innych umów podczas Dnia Arktycznego. Rosatom i Aeon Infrastructure Corporation planują stworzyć strategiczne partnerstwo w dziedzinie żeglugi arktycznej. Atomenergoprom, spółka zależna Rosatomu, zawarła z Aeon umowę przedwstępną na realizację wspólnych projektów żeglugi arktycznej, w tym budowę statków do dostarczania zarówno drobnicy, jak i produktów ze złoża węgla Syradasay na Półwyspie Tajmyr.

Rosatom podpisał również umowę o współpracy z Centrum Badań Morskich Uniwersytetu Moskiewskiego w Sankt Petersburgu, aby umożliwić realizację projektów pilotażowych w zakresie kompleksowych badań i monitorowania bezpieczeństwa środowiska na powierzchni i pod wodą na obszarze wodnym rosyjskiego regionu arktycznego.

„Musimy spojrzeć na żeglugę przybrzeżną i tranzytową w Arktyce oraz na infrastrukturę portową NSR, zarówno na etapie budowy, jak i eksploatacji, przez pryzmat bezpieczeństwa ekologicznego. Każde nasze działanie w Arktyce powinno prewencyjnie przejść poważną ocenę oddziaływania na środowisko – powiedział dyrektor generalny Rosatomu Aleksiej Lichaczow.

Dyrektor generalny Centrum Badań Morskich Uniwersytetu Moskiewskiego Dmitrij Korost powiedział: „W nadchodzącym roku zostanie utworzona grupa międzynarodowych ekspertów, która rozpocznie opracowywanie zestawu środków monitorowania i ochrony środowiska w oparciu o najlepsze światowe praktyki, a także wdrażanie skutecznego mechanizmu oceny danych ze źródeł międzynarodowych, federalnych, regionalnych i lokalnych na temat oddziaływania NSR na środowisko oraz podejmowanych działań na rzecz ochrony [arktyki]”.

Rosatom podpisał umowę z firmą logistyczną DP World z ZEA o wspólnym rozwoju pilotażowego ruchu kontenerowego między Europą Północno-Zachodnią i Azją Wschodnią z wykorzystaniem szkieletowej infrastruktury transportowej w Arktyce. Rosyjski rząd wyznaczył Rosatom jako jedynego operatora infrastruktury NSR zgodnie z planem rozwoju infrastruktury NSR do 2035 r. Rosatomflot zapewnia wsparcie arktycznych lodołamaczy jądrowych wzdłuż trasy NSR.

Rosatom rozwija nowy obszar działalności logistycznej i tranzytu euroazjatyckiego w oparciu o branżowego integratora logistyki – Rusatom Cargo. Po podpisaniu umowy z DP World firmy uważają, że ich współpraca pozwoli rynkowi pilotować dodatkową trasę transportu towarów, co zwiększy stabilność euroazjatyckiej wymiany towarowej i handlu światowego. W celu wsparcia tej współpracy Rosatom i DPWorld podpisały również porozumienie o utworzeniu wspólnego przedsiębiorstwa na rzecz realizacji pilotażowego projektu tranzytowego przez NSR. Umowa została podpisana pomiędzy Rusatom Cargo a DPWorld Russia FZSO.

Według federalnej instytucji budżetowej Administracja Północnej Drogi Morskiej (ANSR) przewozy ładunków szlakiem NSR wzrosły w tym roku o 2,59%, a intensywność żeglugi o 25,73% w porównaniu z analogicznym okresem w 2020 roku. Według stanu na 22 lipca tego roku ANSR wydała zezwolenia na żeglugę przez NSR dla 640 statków (509 w 2020 r.), w tym 87 statków pod obcą banderą (77 w 2020 r.).

Źródło: https://www.neimagazine.com/news/newsrosatom-consolidates-its-role-in-development-of-the-arctic-8931073

4. GRENLANDIA PLANUJE PONOWNIE WPROWADZIĆ ZAKAZ WYDOBYCIA URANU

Lokalne media poinformowały 12 lipca, że nowy rząd Grenlandii (Naalakkersuisut) przygotowuje się do ponownego wprowadzenia zakazu wydobycia uranu, przywracając i wzmacniając zakaz, który zgromadzenie narodowe uchyliło w 2013 r.

2 lipca rozpoczął się miesięczny okres konsultacji społecznych nad projektem ustawy zakazującej wydobycia uranu, a także prowadzenia studiów wykonalności i działań poszukiwawczych, które muszą zostać zakończone, zanim projekt wydobywczy będzie mógł zostać rozpatrzony w celu uzyskania koncesji na rozpoczęcie działalności.

Nowy rząd ma nadzieję na przywrócenie tak zwanej polityki zerowej tolerancji, aby zapewnić, że „Grenlandia ani nie produkuje, ani nie eksportuje uranu”. Kiedy pierwotny zakaz został zniesiony, australijska firma Greenland Minerals (GML) rozpoczęła starania o utworzenie kopalni metali ziem rzadkich w Kuannersuit (znanej również jako Kvanefjeld) w południowej Grenlandii, która jest obecnie na końcowym etapie procesu zatwierdzania. Jednak kopalnia znajduje się na obszarze o wysokiej zawartości uranu, a mieszkańcy pobliskiego Narsaq obawiają się, że jej działalność uwolniłaby radioaktywny pył, który osiadłby w mieście.

„Istnieje powszechny opór wobec projektów wydobywczych z udziałem uranu” – powiedział rząd w swojej propozycji. „Mieszkańcy Grenlandii również wyrazili swoje poparcie dla górnictwa – o ile nie wiąże się to z uranem i związanym z nim ryzykiem”. Podobne oświadczenia złożone przez rząd wkrótce po dojściu do władzy w kwietniu skłoniły francuską firmę Orano do ogłoszenia zakończenia grenlandzkiego programu poszukiwawczego. Jednak Greenland Minerals oczekuje, że władze będą respektować obecny proces zatwierdzania jego projektu.

W maju, wkrótce po objęciu urzędu, minister górnictwa Naaja Nathanielsen starała się rozwiać obawy, że sprzeciw wobec wydobycia uranu nie rozszerzy się na inne projekty i Greenland Minerals otrzyma sprawiedliwy przegląd podczas procesu zatwierdzania projektu Kuannersuit. Jednocześnie wyjaśniła, że Naalakkersuisut będzie pracował nad znalezieniem legalnych sposobów, aby zapewnić, że wydobycie uranu nigdy nie będzie miało miejsca. „Z zadowoleniem przyjmujemy wiele obiecujących projektów wydobywczych w całym kraju, które nie obejmują pierwiastków promieniotwórczych” – zauważyła.

5 lipca Ministerstwo Zasobów Mineralnych Grenlandii opublikowało projekt ustawy zakazującej wydobycia i poszukiwania uranu oraz ograniczającej ilość uranu obecnego jako produktu ubocznego w jakichkolwiek operacjach wydobywczych do 100 części na milion, co uniemożliwiłoby kontynuowanie operacji Kvanefjeld. Projekt jest dostępny do konsultacji społecznych do 13 września.

Projekt, rozwijany przez Greenland Minerals z chińskim partnerem Shenghe Resources, ma na celu eksploatację jednego z największych na świecie złóż metali ziem rzadkich i uranu w pobliżu małego miasteczka Narsaq. Firma Greenland Minerals pracuje nad rozwojem kopalni Kvanefjeld od czasu uzyskania koncesji na poszukiwanie w tym obszarze w 2007 r. i osiągnęła znaczący postęp w grudniu ubiegłego roku, kiedy jej ocena oddziaływania na środowisko dla projektu została ostatecznie zaakceptowana do konsultacji publicznych.

Jednak rozwój kopalni spowodował rozpad koalicji rządzącej Grenlandii, co doprowadziło do przedterminowych wyborów, które skutecznie posłużyły za referendum w tej sprawie. Duńskojęzyczna gazeta Sermitsiaq określiła ich wynik jako „decyzję o przyznaniu Greenland Minerals czerwonej kartki”, 37% wyborców poparło proniepodległościową, zieloną partię Inuit Ataqatigiit (Wspólnota dla Ludu), która przyjęła wyraźną politykę zatrzymania kopalni i przywrócenia zakazu wydobycia uranu na Grenlandii.

Grenlandia posiada autonomię w Królestwie Danii od 1979 r., ale większą kontrolę polityczną, w tym nad swoimi bogatymi zasobami mineralnymi, uzyskała dopiero w 2009 r. po referendum w sprawie samorządności. Przy ograniczonych możliwościach gospodarczych na w dużej mierze pokrytej lodem wyspie i zmniejszającej się liczbie ludności, kierownictwo Grenlandii w ostatnich latach chętnie badało potencjał górniczy.

Tymczasem 56 000 mieszkańców Grenlandii, z których około 90% to Eskimosi, cieszy się w dużej mierze nieskazitelnym środowiskiem naturalnym, w którym łowiectwo i rybołówstwo są kluczowymi formami tradycyjnej kultury, a rosnące wpływy Zachodu są postrzegane jako przyczyna problemów społecznych, w tym bardzo wysokiego poziomu samobójstw. Przeciwnicy kopalni Kvanefjeld kwestionują obiecywane korzyści i wskazują na możliwość skażenia lokalnego środowiska poprzez pył i wycieki.

Chociaż reakcje na projekt były początkowo mieszane, Mongabay poinformował, że wyniki jednego badania sugerowały, iż niezadowolenie z procesu konsultacji Greenland Minerals i brak przejrzystości zwiększyły sprzeciw wobec kopalni. Również ekspertyza opublikowana przez grenlandzkie i duńskie organizacje pozarządowe w 2017 r. wykazała, że Kvanefjeld, pierwsza odkrywkowa kopalnia uranu zlokalizowana na szczycie arktycznej góry, nie byłaby zrównoważona ekologicznie i zagrażałaby zdrowiu lokalnej ludności.

W marcu 2021 r. sondaż zlecony przez agencję rządową Innovation South Greenland wykazał, że podczas gdy 52% ankietowanych w całej Grenlandii opowiada się za górnictwem, 71% jest przeciwnych kopalni Kvanefjeld. Sprzeciw w południowej Grenlandii, gdzie zlokalizowany jest projekt, wyniósł 86%. Kopalnia była kluczową kwestią w kwietniowych wyborach i zwycięstwie Inuit Ataqatigiit (IA), zastępujących długo rządzącą partię Siumut, która wstępnie zatwierdziła Kvanefjeld.

Jednak Greenland Minerals zasugerował podjęcie kroków prawnych przeciwko nowemu rządowi, jeśli jego projekt zostanie zatrzymany. Na dorocznym walnym zgromadzeniu firmy (AGM) w Perth w Australii w maju dyrektor zarządzający John Mair zasugerował, że międzynarodowe organizacje pozarządowe i lokalne media są odpowiedzialne za upolitycznienie uranu i skierowanie opinii publicznej przeciwko kopalni. Powiedział akcjonariuszom, że firma „zaangażuje” nowy rząd, „aby zrozumieć, jakie są konkretne kwestie z ich perspektywy”.

Duński działacz organizacji Friends of the Earth (NOAH) Niels Henrik Hooge, który od ponad dekady śledzi rozwój Kvanefjeld, powiedział Mongabay, że Greenland Minerals ma ogromny wpływ na politykę Grenlandii. „Z pewnością firma była czynnikiem bardzo dzielącym”, powiedział. Według Hooge, brak podpisania przez Grenlandię międzynarodowych porozumień o przejrzystości i przeciwdziałaniu korupcji umożliwił „problematyczne” nominacje do zarządu GML byłego premiera Grenlandii Larsa-Emila Johansena i byłych szefów Urzędu ds. Zasobów Mineralnych Hansa Kristiana Schønwandta i Jørna Skova Nielsena. Nielsen, który był uważany za najwyższego rangą urzędnika państwowego Grenlandii, objął stanowisko dyrektora generalnego grenlandzkiej spółki zależnej w lipcu 2020 r., zaledwie miesiąc po odejściu ze swojej dziesięcioletniej funkcji w rządzie i został nagrodzony dużym pakietem akcji.

Źrodło: https://www.neimagazine.com/news/newsgreenland-plans-to-reimpose-ban-on-uranium-mining-8919307

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, WNA, NEInt