Dwa różne wyroki spadkowe dotyczące tego samego spadkodawcy – Prokurator Generalny skierował do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną
30.12.2021
Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro skierował do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną od prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Biłgoraju z dnia 6 września 2010 roku dotyczącego stwierdzenia nabycia spadku. Orzeczenie to zapadło chociaż jedenaście lat wcześniej ten sam sąd wydał prawomocne postanowienie w tej samej sprawie.
Dwa odmienne orzeczenia w tej samej sprawie
W Sądzie Rejonowym w Biłgoraju, z wniosku żony spadkodawcy zmarłego w dniu 31 lipca 1998 roku, toczyło się postępowanie spadkowe. Wnioskodawczyni oraz dwoje dzieci zmarłego wskazali pozostawiony przez spadkodawcę testament. Zgodnie z jego treścią do całego spadku został powołany syn zmarłego, co zostało potwierdzone postanowieniem sądu z dnia 17 grudnia 1999 roku o stwierdzeniu nabycia spadku przez ww. w całości.
Kilkanaście lat później również przed Sądem Rejonowym w Biłgoraju zawisło kolejne postępowanie po tym samym zmarłym, po raz kolejny z wniosku jego żony. Postanowieniem z dnia 6 września 2010 roku spadek po zmarłym przyznano żonie oraz dwójce dzieci po 1/3 części każdy.
Sąd Najwyższy zajmie się sprawą
Działając z upoważnienia Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand wniósł skargę nadzwyczajną od postanowienia Sądu Rejonowego w Biłgoraju z dnia 6 września 2010 roku. Wskazał, że orzekając ponownie w tej samej sprawie sąd naruszył konstytucyjne zasady ochrony zaufania obywateli do państwa, zasady bezpieczeństwa prawnego, prawa do odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej, konstytucyjnego prawa dziedziczenia, a także rażąco naruszył przepisy kodeksu postępowania cywilnego.
W skardze podniesiono, że sąd powinien był podjąć z urzędu działania nie tylko umożliwiające ustalenie faktycznego kręgu spadkobierców i zakresu majątku spadkowego, ale również ustalenia czy nie doszło do wcześniejszego spadkobrania, a tym samym wyeliminowania sytuacji wydania kolejnego orzeczenia w tej samej sprawie. Przepisy dotyczące spraw spadkowych nie pozwalają bowiem sądowi aby poprzestał jedynie na materiale zaoferowanym przez zainteresowanych. Jeżeli to czyni, naraża się na zarzut obrazy przepisów postępowania cywilnego w sytuacji, gdy późniejsze ustalenia wskażą na nieprawidłowości w tym zakresie.
Podkreślono, że w sprawie objętej skargą, następstwem zaniedbań sądu w zakresie ustalenia z urzędu wszystkich okoliczności określonych w przepisach było wydanie kolejnego, nadto odmiennego od pierwotnego, prawomocnego rozstrzygnięcia, co jest sytuacją niedopuszczalną i naruszającą obowiązujące, podstawowe regulacje prawne. Orzeczenie to zostało wydane w warunkach nieważności postępowania, wobec zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej tj. powagi rzeczy osądzonej.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie postanowienia i odrzucenie wniosku z dnia 11 sierpnia 2010 roku oraz umorzenie postępowania w sprawie.
Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa