Informacja o zarzutach dla obywateli Białorusi w związku z przejęciem kontroli nad polskim samolotem i przymusowym lądowaniem w Mińsku
06.09.2024
W toku śledztwa prowadzonego przez mazowiecki pion PZ PK prokurator uzyskał dowody pozwalające na przedstawienie trzem obywatelom Białorusi zarzutów związanych z przejęciem w dniu 23 maja 2021 kontroli nad polskim samolotem lecącym z Aten do Wilna i zmuszeniem pilotów do awaryjnego lądowania na lotnisku w Mińsku. Skutkowało to bezprawnym pozbawieniem wolności 132 osób i zatrzymaniem białoruskiego opozycjonisty Ramana Pratasiewicza.
Mazowiecki Wydział Zamiejscowy Departamentu do Spraw Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej nadzoruje śledztwo w sprawie podstępnego przejęcia w dniu 23 maja 2021 roku na terytorium w Białorusi kontroli nad polskim samolotem (lot nr FR4978 z Aten do Wilna), tj. o czyn z art. 166 § 1 i 2 kk i inne.
Śledztwo w niniejszej sprawie zostało wszczęte w dniu 24 maja 2021 roku.
W sprawie powołano międzynarodowy polsko-litewski zespół śledczy (JIT), którego działania koordynują prokuratorzy z Eurojust z siedzibą w Hadze.
Śledztwo
W toku śledztwa zabezpieczono nagrania rozmów z kokpitu samolotu, w tym rejestrator rozmów oraz dane techniczne z przebiegu lotu z tzw. „czarnej skrzynki”. Ponadto pozyskano raporty członków załogi dotyczące przebiegu lotu. Ustalono listę pasażerów i członków załogi, przesłuchano świadków, zabezpieczono nagrania i zdjęcia, w tym wykonane przez pasażerów, uzyskano dowody na podstawie Europejskich Nakazów Dochodzeniowych.
Tak zgromadzony materiał dowodowy pozwolił ustalić, iż przejęcie kontroli nad samolotem polegało na przekazaniu przez sprawców nieprawdziwej informacji o rzekomym ładunku wybuchowym, a następnie zmuszeniu pilotów samolotu do awaryjnego lądowania na lotnisku w Mińsku, doprowadzając tym samym do bezprawnego pozbawienia wolności załogi i pasażerów samolotu.
Materiał dowodowy wprost wskazuje, iż rzeczywistym celem działania sprawców była chęć zatrzymania w Mińsku białoruskiego opozycjonisty Ramana Pratasiewicza (co rzeczywiście nastąpiło).
Zarzuty
Na podstawie tak zgromadzonego materiału dowodowego prokurator sporządził postanowienia o przedstawieniu zarzutów wobec trzech obywateli Białorusi: Leonida C. (były dyrektor białoruskiej agencji żeglugi powietrznej), Yevgenii T. (szefa zmiany kontroli lotów w Mińsku) oraz Andrey'a A. M. (naczelnika KGB).
Zarzuty dotyczą przejęcia kontroli nad samolotem linii lotniczych Ryanair relacji Ateny-Wilno nr lotu FR4978 poprzez użycie podstępu polegającego na przekazaniu załodze samolotu nieprawdziwej informacji o rzekomym ładunku wybuchowym znajdującym się na pokładzie samolotu i groźbie eksplozji nad terytorium Litwy. Skutkowało to bezprawnym pozbawieniem wolności 132 osób znajdujących się w samolocie, w tym obywateli Rzeczypospolitej Polskiej (kwalifikacja z art. 166 § 1 kk i z art. 189 § 1 kk).
Poszukiwania
Podejrzani nie przebywają na terenie Polski, tak więc prokurator nie mógł im ogłosić postanowień o przedstawieniu zarzutów. Wobec powyższego prokurator skierował do sądu wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania w celu uruchomienia procedury poszukiwań krajowych i międzynarodowych.
W dniu 4 września 2024 r. sąd uwzględnił wniosek prokuratora i zastosował wobec ww. podejrzanych środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy od dnia zatrzymania. W dniu wczorajszym (5 września) prokurator wszczął poszukiwania podejrzanych listami gończymi. W najbliższych dniach prokurator wystąpi do sądu z wnioskiem o wydanie europejskich nakazów aresztowania oraz zawnioskuje do Interpolu o wszczęcie poszukiwań czerwoną notą.
Niniejsze śledztwo prokurator prowadzi wspólnie z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Prok. Przemysław Nowak
Rzecznik Prasowy
Prokuratury Krajowej