Prokuratura Krajowa

Orzeczenie sądu I instancji

Łukasz B. został oskarżony o zbrodnię zabójstwa dziennikarza Krzysztofa Leskiego, do której doszło w nocy z 31 grudnia 2019 roku na 1 stycznia 2020 roku. Ponadto prokurator zarzucił mu dokonanie kradzieży przedmiotów należących do zmarłego, w tym pieniędzy w kwocie ponad tysiąca złotych.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie mężczyzna został uznany za winnego i skazany odpowiednio na kary 25 i 2 lat pozbawienia wolności za poszczególne czyny oraz kary łącznej w wymiarze 25 lat pozbawienia wolności. Co do wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności zostało zgłoszone zdanie odrębne wskazujące na brak podstaw do wymierzenia sprawcy innej kary, aniżeli kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Wyrok został zaskarżony apelacją prokuratora oraz obrońcy oskarżonego. Po ich rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2021 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał w mocy wyrok w zaskarżonej części. Również i w tym przypadku zostało złożone zdanie odrębne wskazujące, iż wobec rażącej łagodności kary orzeczonej przez sąd I instancji, apelacja prokuratora była słuszna.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą

Prokurator Generalny nie zgodził się orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie i złożył w tej sprawie kasację do Sądu Najwyższego, zaskarżając wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze za zbrodnię zabójstwa oraz w zakresie kary łącznej, zarzucając ich rażącą niewspółmierność.

Bardzo wysoki stopień zawinienia

Jak wskazano w kasacji okoliczności sprawy, w tym związane z samą zbrodnią dowodzą bardzo wysokiego stopnia zawinienia oskarżonego, który nie zawahał się użyć niebezpiecznego narzędzia zadając śmierć bezbronnej ofierze, mając za nic jego zdrowie i życie. Uczynił to bez żadnego, najmniejszego powodu. Podniesiono, że zachowanie Łukasza B. szczególnie bulwersuje w świetle tego, że dziennikarz udzielił mu schronienia we własnym domu, ze wszech miar usiłując mu pomóc.

Podkreślono że każda zbrodnia zabójstwa jest w bardzo dużym stopniu społecznie szkodliwa, jednocześnie zaznaczając, że w tym przypadku atak na najcenniejsze dobro, jakim jest życie ludzkie nastąpił wobec osoby bezbronnej, niezdolnej do podjęcia jakiejkolwiek obrony, która w żaden sposób nie zagrażała sprawcy, a wręcz przeciwnie udzieliła pomocy i wsparcia. Jak podniesiono w kasacji wskazuje to nie tylko na głęboką demoralizację sprawcy, ale także na jego nieprzewidywalność, brutalność, całkowitą niepodatność na resocjalizację oraz stwarzane przez niego realne zagrożenia dla społeczeństwa.

Kara niespełniająca swoich celów

W kasacji podniesiono, że sąd odwoławczy utrzymując w mocy wyrok sądu I instancji usankcjonował wymierzenie oskarżonemu kary, która wbrew poczynionym przezeń wywodom jest w świetle kodeksowych dyrektyw wymiaru kary rażąco łagodna, nie spełnia wymogów prewencji indywidualnej, jak również przeczy względom na społeczne oddziaływanie kary. Zwrócono uwagę na to, że sąd okręgowy nie dokonał ani skrupulatnej oceny zachowania oskarżonego z perspektywy wszystkich dyrektyw sądowego wymiaru kary ani wszechstronnej analizy jego osobowości, umniejszając tym samym w sposób nieuzasadniony znaczenie wielu przesłanek, związanych z samym czynem, a w szczególności z osobą sprawcy. Natomiast to one wskazywały, że kara 25 lat pozbawienia wolności, choć wyjątkowa, nie stanowi prawidłowej reakcji karnej na popełniony czyn i uzasadniały celowość wymierzenia mu kary eliminacyjnej dożywotniego pozbawienia wolności.

„Odczucia oskarżonego” ponad dyrektywami wymiaru kary

W kasacji podkreślono również, że wątpliwości budzi dokonana przez sąd ocena niesłuszności orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności poprzez pryzmat odczucia oskarżonego, według którego taka kara byłaby dla niego nieludzka, albowiem istnieją bardziej zdegenerowani i seryjni zabójcy, którzy zabili wielokrotnie albo bardziej brutalnie „pastwili się” nad ofiarą. Zaznaczono, że dla wymiaru kary odczucia sprawcy mają irrelewantne znaczenie, gdyż sąd w tym względzie kieruje się kodeksowymi dyrektywami, dokonując ich oceny. Podkreślono, że każda sprawa dotycząca zabójstwa powinna być rozpatrywania indywidualnie, a zatem nietrafne jest odwoływanie się do „innych sprawców” przy rozstrzyganiu o wysokości kary.

„Młody wiek”

W kasacji zaznaczono, iż nie sposób przyjąć za okoliczność łagodzącą, jak to wskazał sąd, młodego wieku sprawcy. Mężczyzna w dacie czynu miał bowiem 33 lata, a uwzględniając jego dotychczasową linię życiową i podejmowane z własnej woli wybory, ewidentnym jest, iż dokonanie zabójstwa bezbronnego człowieka nie mogło wynikać z niedojrzałości charakteryzującej „młody wiek”.

Brak wnikliwej oceny opinii biegłych

Podkreślono również, że sąd nie dokonał wnikliwej analizy wydanych do sprawy opinii dotyczących osoby oskarżonego w aspekcie potrzeby trwałego wyeliminowania go ze społeczeństwa z uwagi na realne zagrożenie, jakie niesie jego pobyt na wolności. Z opinii wynika bowiem, że sprawca przejawia małe poczucie odpowiedzialności społecznej, lekceważenie ogólnie przyjętych norm społecznych, wyraźny brak gotowości do brania na siebie odpowiedzialności, obowiązków i ponoszenia konsekwencji własnych działań. Najczęściej odpowiedzialność za własne niepowodzenia deleguje na zewnątrz, tj. na inne osoby lub okoliczności, będąc przy tym wyraźnie bezrefleksyjnym i odpornym na płynące z otoczenia informacje zwrotne. Przejawia niską tolerancję na frustrację, co może prowadzić do zachowań wrogich, w tym agresji czynnej czy działań nieprzemyślanych, gwałtownych impulsywnych, szczególnie znajdując się pod wpływem alkoholu.

Zaznaczono, że biegli wskazali, iż oskarżonemu nie zależy na konstruktywnej zmianie, a analiza jego linii życiowej tylko tę tezę potwierdza. Przejawia on bowiem brak jakiekolwiek motywacji do funkcjonalnego działania i zmiany trybu życia. Tym bardziej  niezasadne jest poczytywanie przez sąd ww. dysfunkcji jako okoliczności łagodzących.

Uprzednia karalność

W kasacji za wadliwe uznano również nie nadawanie nadmiernego znaczenia uprzedniej karalności oskarżonego przez sąd odwoławczy. Wskazano, że uprzednia czterokrotna karalność m.in. za umyślne przestępstwa przeciwko mieniu dowodzi rażącego lekceważenia przez oskarżonego norm i zasad. Podkreślono, że dawane mu szanse powrotu do społeczeństwa nie doprowadziły do zajęcia przez  niego pożądanych postaw i życia zgodnego z porządkiem prawnym. Ani razu nie wykorzystał on szansy na resocjalizację w warunkach orzekanych uprzednio wolnościowych kar, ograniczenia wolności, czy też warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. Wskazuje to niewątpliwie nie tylko na niepowodzenie resocjalizacji, ale i na eskalację podejmowanych przez oskarżonego bezprawnych zachowań.

Negatywna prognoza resocjalizacyjna

W kasacji podkreślono, że oskarżony jest osobą zdemoralizowaną, niepoddającą się jakimkolwiek działaniom resocjalizacyjnym, a stopień jego zdemoralizowania, który postępował i pogłębiał się z upływem lat, jest wyjątkowo wysoki. Podkreślono, że z uwagi na negatywną prognozę co do możliwości zresocjalizowania oskarżonego, wyłącznie kara dożywotniego pozbawienia wolności jest zdolna zabezpieczyć społeczeństwo przed jego przyszłą agresją, której ryzyka w świetle ustalonych okoliczności nie można uznać za jedynie hipotetyczne.

Z tych względów Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa