Prokuratura Krajowa

Rozstrzygnięcia Sądów niższych instancji

Prawomocnym postanowieniem z 22 sierpnia 2019 r. Sąd Rejonowy w Łasku odtworzył akta sprawy Sądu Powiatowego w Łasku dotyczące Leszka A. oraz Józefa K.
Z odtworzonych akt wynika, że wyrokiem Sądu Powiatowego w Łasku z 23 grudnia 1971 roku Leszek A. oraz Józef K. zostali uznani za winnych tego, że w okresie od 1968 roku do czerwca 1971 roku, brali udział w związku pod nazwą „Świadkowie Jehowy” którego istnienie i ustrój oraz cel pozostawały tajemnicą wobec władzy państwowej, to jest przestępstwo z art. 278 par. 1 kodeksu karnego z 1969 roku. Sąd skazał Leszka A. na karę roku pozbawienia wolności, natomiast Józefa K. na 8 miesięcy pozbawienia wolności.
Rewizję od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonych, zarzucając Sądowi naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 278 par. 1 kk poprzez jego błędne zastosowanie oraz rażącą niewspółmierność kary.
Sąd Wojewódzki w Łodzi 4 maja 1972 roku zaskarżony wyrok wobec Józefa K. zmienił poprzez zawieszenie kary wobec Józefa K. na trzy lata próby i wymierzył mu grzywnę. W pozostałem zakresie Sąd utrzymał wyrok w mocy.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą

Z rozstrzygnięciem ówczesnego Sądu Wojewódzkiego w Łodzi nie zgodził się Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro. Działając z jego upoważnienia kasację na korzyść skazanych do Sądu Najwyższego złożył prokurator Robert Hernand – Zastępca Prokuratora Generalnego.
W ocenie prokuratury orzeczone przez Sąd kary pozbawiania wolności zostały wydane z rażącym i mającym istotny wpływ na treść orzeczenia naruszeniem przepisów prawa karnego materialnego. Doszło do obrazy prawa karnego materialnego w postaci art. 278 par. 1 kodeksu karnego z 1969 roku, a w konsekwencji błędnego przypisania oskarżonym popełnienia przestępstw.

Grupa wyznaniowa nie stanowiła związku  

W kasacji Zastępca Prokuratora Generalnego wskazał, że grupa wyznaniowa Świadkowie Jehowy nie stanowiła związku, którego istnienie, ustrój lub cel miały pozostać tajemnicą wobec organów państwowych. Elementy te były jawne tak w okresie legalnego funkcjonowania wyznania w Polsce, jak i po odmowie jego rejestracji w 1950 r. jako związku religijnego. Członkowie wspólnoty podejmowali liczne i jawne próby uregulowania sytuacji prawnej wyznania Świadków Jehowy w celu uzyskania ponownej możliwości swobodnego wyznawania tej religii przedkładając statut związku religijnego oraz wyjaśniając jego ustrój i cel w pismach kierowanych do organów państwowych.

Ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego

Zastępca Prokuratora Generalnego zwrócił uwagę na ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego zgodnie z którym udział w grupie wyznaniowej Świadków Jehowy nie może być uznany za udział w „związku” w rozumieniu art. 278 par. 1 kodeksu karnego z 1969 r. (wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2018 r., sygn. akt V KK 106/18). Odmowa uznania przez władze państwowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej związków religijnych była nie do pogodzenia z gwarancją zawartą w art. 70 Konstytucji PRL, oraz deklaracją sformułowaną w art. 1 dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o ochronie wolności sumienia i wyznania.
W ocenie prokuratury skoro udział w grupie wyznaniowej Świadków Jehowy nie wypełnia znamion występku z art. 278 par. 1 kodeksu karnego z 1969 r.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz utrzymanego nim wyroku Sądu Powiatowego w Łasku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów.

Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa