Prokuratura Krajowa

Rozstrzygnięcia Sądów niższych instancji

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, który zajmował się tą sprawą w I instancji, wyrokiem z 16 marca 2017 roku uznał Martę S. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu. Sąd wymierzył jej karę 15 lat pozbawienia wolności.

Rozpoznając apelację obrońcy oskarżonej Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 9 sierpnia 2017 roku do 10 lat pozbawienia wolności obniżył karę orzeczoną oskarżonej Marcie S.

W uzasadnieniu wyroku Sąd odwoławczy stwierdził, że powodem obniżenia wymiaru kary pozbawienia wolności była uprzednia niekaralność i wiek oskarżonej, dysfunkcyjna rodzina, brak wykształcenia i zawodu, brak środków do życia, nie posiadanie wsparcia w rodzinie oraz pozytywnych wzorców zachowania. Sąd ten, oceniając działanie oskarżonej jako naganne, stwierdził jednocześnie, że nie było ono wyjątkowo okrutne, ani też wyjątkowo brutalne.

Sąd Najwyższy zajmie się sprawą

Prokurator Generalny nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu. Działając z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego prokurator Robert Hernand – Zastępca Prokuratora Generalnego do Sądu Najwyższego złożył kasację w tej sprawie. W ocenie prokuratury orzeczona przez sąd kara 10 lat pozbawienia wolności jest rażąco łagodna i rażąco niewspółmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. Nie uwzględnia ona jednocześnie celów zapobiegawczych i wychowawczych kary.

W swojej kasacji Zastępca Prokuratora Generalnego wskazał, że Sąd II instancji, uzasadniając zasadność obniżenia kary wymierzonej oskarżonej, błędnie podkreślił, że jej działanie nie było wyjątkowo okrutne, ani też wyjątkowo brutalne. Prokurator zauważył, że ofiarą działania oskarżonej było dziecko nowonarodzone, a więc osoba nieporadna, która w żaden sposób nie mogła bronić się przed działaniem podjętym przez oskarżoną. W przypadku zabójstwa noworodka pojęcia okrucieństwa i brutalności mają niewątpliwie inny wymiar, niż w przypadku przypisania sprawcy zabójstwa osoby mogącej podjąć w stosunku do jego zachowania jakiekolwiek działania obronne. W ocenie prokuratury zgodzić należy się ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 10 sierpnia 2017 roku (sygn. akt II AKa 243/17), zgodnie z którym „zabójstwo noworodka przez matkę musi budzić wzgardę i w konsekwencji spotkać się ze zdecydowaną reakcją. Wymierzona kara winna nie tylko wywołać u oskarżonej zastanowienie i refleksję, ale powinna czynić to także w stosunku do innych”. W tym samym wyroku Sąd Apelacyjny w Katowicach podkreślił, że „wymierzenie kary zbyt łagodnej może zostać odebrane przez oskarżonego oraz przez środowisko, w którym funkcjonuje, jako wyraz pobłażliwości dla przestępstwa godnego najwyższego potępienia jakim jest zabójstwo, a to z pewnością sprzeciwiałoby się osiągnięciu celu wychowawczego. Względy na społeczne oddziaływanie kary oznaczają potrzebę wymierzenia takich kar, które odpowiadają społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dają gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości, tworzą atmosferę zaufania do obowiązującego systemu prawnego i potępienia dla ludzi, którzy łamią prawo”.

Ponadto w ocenie Zastępcy Prokuratora Generalnego pozostawanie przez oskarżoną w dysfunkcyjnej rodzinie, brak wykształcenia i zawodu, brak środków do życia, brak wsparcia w rodzinie i brak pozytywnych wzorców, nie może mieć decydującego znaczenia dla ustalenia wymiaru kary, jak błędnie uczynił Sąd odwoławczy. W ocenie prokuratury jako niezasadne należy także uznać odwołanie się Sądu odwoławczego do wieku oskarżonej, która w chwili popełnienia przestępstwa miała 34 lata. W swojej kasacji Zastępca Prokuratora Generalnego podkreślił, że oskarżona była osobą dojrzałą, o poziomie sprawności intelektualnej pozwalającym na prawidłowe rozumienie norm społecznych oraz skutków prawnych ich przekraczania, na co wskazała powołana w sprawie biegła.

Nie można również przeceniać uprzedniej niekaralności oskarżonej. Wprawdzie brak uprzedniej karalności sądowej oskarżonego stanowi zawsze, niezależnie od rodzaju popełnionego przestępstwa, okoliczność łagodzącą w odniesieniu do sfery wymiaru kary, gdyż świadczy pozytywnie o dotychczasowym jego sposobie życia, to jednak zgodzić wypada się w tej kwestii ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 9 maja 2001 roku. W wyroku tym sąd wskazał, że „nie sposób poczytywać na korzyść sprawcy zabójstwa faktu, że dotychczas nie był on karany. Notoryjność sądowa wykazuje, iż sprawcy zabójstw odpowiadają przed sądem – z reguły – po raz pierwszy”.

W swojej kasacji Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand wskazał, że zestawienie okoliczności obciążających i łagodzących prowadzi w przedmiotowej sprawie do wniosku, że Sąd Apelacyjny we Wrocławiu niewłaściwie ocenił stopień społecznej szkodliwości czynu. Wnikliwa i wszechstronna ocena tych okoliczności winna prowadzić do przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej Marcie S. był szczególnie wysoki. Wymierzona Marcie S. kara 10 lat pozbawienia wolności za popełnienie przypisanej jej zbrodni zabójstwa noworodka jest karą rażąco łagodną i rażąco niewspółmierną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, nie uwzględniającą celów zapobiegawczych i wychowawczych.

Dlatego też prokuratura wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu w zakresie orzeczenia o karze i przekazanie sprawy w tej części temu sądowi celem ponownego rozpoznania.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa