Prokuratura Krajowa

Postępowanie z weksla

Zaskarżony nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z weksla wydał 13 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze. Orzeczenie to jest prawomocne. Postępowanie zostało wszczęte z powództwa spółki z siedzibą w Bielsku-Białej udzielającej pożyczek. Podmiot ten domagał się od pozwanego mężczyzny zapłaty kwoty ponad 16,2 tys. zł wraz z odsetkami z tytułu niespłaconej pożyczki. Kwota zaciągniętej pożyczki wynosiła 8 tys. złotych. W pozwie spółka wskazała, że należności dochodzi w oparciu o weksel. Nie znalazły się w nim odniesienia do umowy o kredyt konsumencki.

Wniosek o doręczenie przedmiotowego nakazu zapłaty wraz z pozwem oraz załącznikami, uchylenie postanowieniem zarządzenia o stwierdzeniu prawomocności nakazu, uchylenie postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności oraz zasądzenie kosztów postępowania klauzulowego skierował do sądu profesjonalny pełnomocnik mężczyzny. Został on jednak oddalony postanowieniem z 28 lutego 2020 r.

Niepełne rozpoznanie sprawy

Od sądowego nakazu zapłaty Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro skierował do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną. Zarzucił w niej, że Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze naruszył art. 76 Konstytucji RP, zgodnie z którym władze publiczne winny chronić konsumentów przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. W ocenie Prokuratura Generalnego przedmiotowy wyrok dotyczył należności dochodzonej w oparciu o weksel, który wystawiony został w oparciu umowę konsumencką zawierająca klauzule niedozwolone ustanawiające  zobowiązania pożyczkobiorcy jako konsumenta w sposób radykalnie nieadekwatny do wzajemnych świadczeń pożyczkodawcy .

Sąd rozpoznawał sprawę wyłącznie na podstawie kodeksu postępowania cywilnego, w zakresie treści samego weksla. Jednak jak wskazał Prokurator Generalny, sąd winien brać pod uwagę również inne obowiązujące przepisy, tj. art. 76 konstytucji oraz obowiązującej dyrektywy EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Skarżący podkreślił, że sąd jest zobowiązany z urzędu każdorazowo zweryfikować, czy weksel stanowił zabezpieczenie umowy konsumenckiej; to zaś wymaga znajomości podstawy wydania weksla.

Nienależne wynagrodzenie

W niniejszej sprawie takie kompleksowe rozpoznanie zapisów umowy winno prowadzić do wniosku, że pożyczkodawca przez wprowadzenie do niej postanowień dotyczących prowizji i opłaty przygotowawczej przewidział dla siebie wynagrodzenie, jakiego nie mógłby osiągnąć przez zastosowanie samej tylko instytucji odsetek kapitałowych. Postanowienia umowne, które zastrzegały taką wysokość świadczeń powinny zostać potraktowane jako zmierzające do obejścia prawa i uznane za nieważne na podstawie art. 58 § 1 k.c. Skarżący podkreślił, że w sprawie tej zasada proporcjonalności nakazuje uznać, że wartością nadrzędną nad stabilnością orzeczenia sądowego winna być ochrona konsumenta w obrocie, w którym drugą stroną jest przedsiębiorca.

Prokurator Generalny wniósł o uchylenie zaskarżonego nakazu zapłaty i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze.

O podobnej sprawie pisaliśmy: https://www.gov.pl/web/prokuratura-krajowa/skarga-nadzwyczajna-od-nakazu-zaplaty-z-weksla2

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa