Prokuratura Krajowa

Wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury już od wielu lat mają ograniczone podmiotowo i przedmiotowo kompetencje w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych.

Jednocześnie w wyniku reformy w obszarze wojskowości, w tym wprowadzeniu modelu armii zawodowej, nastąpił zasadniczy spadek spraw, do których prowadzenia właściwe są wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury.

Tym samym wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury notowały w ostatnich latach stosunkowo niewielki, w porównaniu z powszechnymi jednostkami organizacyjnymi, wpływ spraw karnych.

Jako przykład można podać dane z lat 2010 i 2011, które w latach późniejszych niewiele się zmieniły.

31 grudnia 2010 r. w wojskowych jednostkach organizacyjnych było zatrudnionych 157. prokuratorów, a na dzień 31 grudnia 2011 r. 154. prokuratorów. Wskazana liczba prokuratorów w 2011 r. prowadziła 2096 spraw karnych o przestępstwa, z czego 609 zakończyło się odmowami wszczęcia postępowania przygotowawczego, 567 spraw zakończono umorzeniem postępowania, w 254 sprawach skierowano wniosek o warunkowe umorzenie postępowania przygotowawczego i w 378 sprawach skierowano akt oskarżenia. Powyższe dane pozwalają na stwierdzenie, że nawet przy uwzględnieniu postępowań przygotowawczych kończonych w formie odmowy wszczęcia postępowania przygotowawczego, na prokuratora wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury (a więc przy uwzględnieniu wszystkich prokuratorów zatrudnionych w tych strukturach, niezależnie od szczebla prokuratury) wypadało średnio statystycznie 13,6 sprawy rocznie, a więc nieco więcej niż jedna sprawa miesięcznie.

W tym samym okresie statystycznym tylko na prokuratora powszechnej jednostki organizacyjnej prokuratury szczebla rejonowego przypadało 265,8 sprawy rocznie. Dla rzetelnego zobrazowania sytuacji należy wskazać, że w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury prowadzono jeszcze 855 spraw o wykroczenia.

Według ustawy Prawo o prokuraturze wojskowa prokuratura stała częścią prokuratury powszechnej, z zachowaniem pewnych odrębności. Dotyczą one m.in. utworzenia stanowiska Zastępcy Prokuratora Generalnego do Spraw Wojskowych (kandydaturę na to stanowisko Prokurator Generalny uzgadnia z Ministrem Obrony Narodowej), utworzenia Departamentu do Spraw Wojskowych na poziomie Prokuratury Krajowej oraz na szczeblu prokuratur okręgowych i rejonowych – odpowiednio wydziałów i działów do spraw wojskowych. W tych komórkach organizacyjnych prokuratorami będą mogli być zarówno prokuratorzy cywilni, jak i żołnierze zawodowi lub oficerowie rezerwy, którzy wykonywać będą zadania na misjach zagranicznych sił zbrojnych lub czasie zagrożenia wojennego.

Przyjęto zasadę, że do „wojskowych” komórek organizacyjnych powoływani będą w pierwszej kolejności prokuratorzy będący żołnierzami zawodowymi lub oficerami rezerwy. Prokuratorzy-żołnierze zawodowi w zakresie czynnej służby wojskowej będą podlegali Ministrowi Obrony Narodowej.

Należy także zwrócić uwagę, że prokuratorzy do spraw wojskowych będą wykonywali również zadania w sprawach nienależących do właściwości sądów wojskowych.

W prokuraturach okręgowych, w których zostaną utworzone wydziały do spraw wojskowych, prowadzone będą też postępowania przygotowawcze, także w sprawach podlegających orzecznictwu wojskowych sądów okręgowych oraz wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego w tych sprawach przed sądem, sprawowany będzie nadzór instancyjny i służbowy nad postępowaniami prowadzonymi w prokuraturach rejonowych, jak również prowadzone będą wizytacje prokuratur rejonowych.

Natomiast zadaniem prokuratur rejonowych, w których stworzone zostaną działy do spraw wojskowych, będzie m.in. prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach podlegających orzecznictwu wojskowych sądów garnizonowych, a także wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego w tych sprawach przed sądem.

Biuro Prezydialne
Prokuratura Krajowa