Orzecznictwo ETPCz
Najistotniejsze wyroki ETPCz w sprawach polskich wiążących się z działalnością prokuratury
Art. 2 – prawo do życia
- Dzieciak, skarga nr 77766/01, 9 grudnia 2008 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność śmierci osoby tymczasowo aresztowanej na skutek braku odpowiedniej opieki lekarskiej).
- Mojsiejew, skarga nr 11818/02, 24 marca 2009 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność zgonu w izbie wytrzeźwień).
- Byrzykowski, skarga nr 11562/99, 27 czerwca 2006 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność śmierci w szpitalu na skutek komplikacji okołoporodowych).
- Wasilewska i Kałucka, skarga nr 28975/04 i 33406/04, 23 lutego 2010 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność śmierci w wyniku strzałów oddanych przez policję w trakcie próby zatrzymania).
- Jasińska, skarga nr 28326/05, 1 czerwca 2010 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność samobójstwa więźnia).
- Weber i inni, skarga nr 23039/02, 27 kwietnia 2010 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność zgonu z nieznanej przyczyny).
- Przemyk, skarga 22426/11, 17 września 2013 (nieprzeprowadzenie skutecznego postępowania karnego na okoliczność pobicia przez policję ze skutkiem śmiertelnym).
- Olszewscy, skarga nr 99/12, 3 listopada 2015 (nieprzeprowadzenie skutecznego postępowania karnego na okoliczność zgonu syna skarżących)
- Nowak, skarga nr 57916/16, 16 lutego 2023 (nieudzielenie pomocy ofierze wypadku drogowego i brak skutecznego śledztwa w sprawie błędu w sztuce lekarskiej)
Art. 3 – zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania
- Wenerski, skarga nr 44369/02, 20 stycznia 2009 (niezapewnienie odpowiedniej opieki medycznej osobie pozbawionej wolności).
- Andrzej Wierzbicki, skarga nr 48/03, 19 stycznia 2010 (niezapewnienie odpowiedniej opieki medycznej osobie pozbawionej wolności).
- Wiktorko, skarga nr 14612/02, 31 marca 2009 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność poniżającego traktowania w izbie wytrzeźwień).
- Pieniak, skarga nr 19616/04, 24 lutego 2009 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Lewandowski i Lewandowska, skarga nr 15562/02, 13 stycznia 2009 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Dzwonkowski, skarga nr 46702/99, 12 kwietnia 2007 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Mrozowski, skarga nr 9258/04, 12 maja 2009 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Rachwalski i Ferenc, skarga nr 47709/99, 28 lipca 2009 (nieuzasadnione użycie siły przez policję).
- Polanowski, skarga 16381/05, 27 kwietnia 2010 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Karbowniczek, skarga 22339/08, 27 września 20111 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność pobicia przez policję osoby zatrzymanej).
- Al Nashiri, skarga 28761/11, 24 lipca 2014 (nieprzeprowadzenie skutecznego śledztwa na okoliczność stosowania tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania).
- M.C., skarga nr 23692/09, 3 marca 2015 (nieprzeprowadzenie skutecznego postępowania karnego w sprawie znęcania się nad współosadzonym).
- Kuchta i Mętel przeciwko Polsce, skarga nr 76813/16, wyrok z 2 września 2021 r. (brak przeprowadzenia skutecznego śledztwa w sprawie zarzutu pobicia skarżących przez funkcjonariuszy Policji podczas czynności zatrzymania).
- Skorupa przeciwko Polsce, skarga nr 44153/15 wyrok z 16.06.2022 r. (naruszenie art. 3 w związku z nieludzkim lub poniżającym traktowaniem skarżącego przez funkcjonariuszy Policji i pracowników izby wytrzeźwień oraz brak przeprowadzenia skutecznego śledztwa)
- Liu przeciwko Polsce , skarga nr 37610/18, wyrok z dnia 6 października 2022 r. (w przypadku ekstradycji skarżącego do Chin doszłoby do naruszenia art. 3 Konwencji w związku z narażeniem skarżącego na rzeczywiste ryzyko złego traktowania oraz naruszenie art. 5 Konwencji w związku z długością stosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu ekstradycyjnym)
Art. 5 – prawo do wolności
- Gębura, skarga nr 63131/00, 6 marca 2007 (art. 5§1, zwłoka w zwolnieniu skazanego z zakładu karnego).
- Mamełka, skarga nr 16761/07, 17 kwietnia 2012 (art. 5§1, zwłoka w zwolnieniu skazanego z zakładu karnego).
- Trzaska, skarga nr 25792/94, 11 lipca 2000 (art. 5§3, nadmierna długość tymczasowego aresztowania).
- Celejewski, skarga nr 17584/04, 4 maja 2006 (art. 5§3, nadmierna długość tymczasowego aresztowania w sprawie dotyczącej przestępczości zorganizowanej, brak wystarczających podstaw długości aresztowania).
- Kauczor, skarga nr 45219/06, 3 lutego 2009 (art. 5§3, nadmierna długość tymczasowego aresztowania jako problem systemowy).
- Rybacki, skarga nr 52479/99, 13 stycznia 2009 (art. 5§3, nadmierna długość tymczasowego aresztowania w sprawie dotyczącej przestępczości zorganizowanej, brak należytej staranności organów prowadzących postępowanie).
- Kumenda, skarga nr 2369/09, 8 czerwca 2010 (art. 5§3, nadmierna długość tymczasowego aresztowania w sprawie dotyczącej przemocy domowej, brak wystarczających podstaw długości aresztowania).
- Chruściński, skarga nr 22755/04, 6 listopada 2007 (art. 5§4, brak dostępu podejrzanego do akt postępowania przygotowawczego).
- Włoch, skarga 33475/08, 10 maja 2011 ((art. 5§ 5, prawo do odszkodowania za niesłuszne aresztowanie).
- K.P. przeciwko Polsce, skarga nr 52641/16), wyrok z dnia 26 października 2023 r. (naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji, pomimo odnotowania przez Trybunał dużego stopnia skomplikowania sprawy oraz konieczności zapewnienia prawidłowego toku postępowania, w szczególności z uwagi na objętość materiału dowodowego i liczbę pokrzywdzonych, Trybunał ocenił czas tymczasowego aresztowania skarżącej jako nadmierny)
Art. 6 – prawo do rzetelnego procesu
- Kudła, skarga nr 30210/96, 26 października 2000 (art. 6§1, przewlekłość postępowania karnego).
- Garlicki, skarga nr 36921/07, 14 czerwca 2011 (art. 6§2, naruszenie zasady domniemania niewinności w związku z publiczną wypowiedzią przedstawiciela władz państwowych).
- Rybacki, skarga nr 52479/99, 13 stycznia 2009 (art. 6 § 1 w zw. z art. 6 § 3 (c), ograniczenia w kontaktach z obrońcą w czasie śledztwa).
- Adamkiewicz, skarga nr 54729/00, 2 marca 2010 (art. 6 § 3 (c), ograniczenia w kontaktach z obrońcą, niezapewnienie obecności obrońcy we wstępnej fazie postępowania, ograniczenia w dostępie do akt postępowania).
- Płonka, skarga nr 20310/02, 31 marca 2009 (art. 6 § 1 w zw. z art. 6 § 3, niezapewnienie podejrzanej obecności obrońcy przy pierwszym przesłuchaniu w postępowaniu przygotowawczym i wykorzystanie złożonych w takich warunkach wyjaśnień jako podstawy skazania).
- Adamkiewicz, skarga nr 54729/00, 2 marca 2010 (art. 6 § 3 (c),
- W.S., skarga nr 21508/02, 19 czerwca 2007 (art. 6 § 1 w zw. z art. 6 § 3 (d), brak przesłuchania w procesie karnym ofiary przestępstwa seksualnego i brak po stronie oskarżonego możliwości zadania jej pytań).
- Demski, skarga nr 22695/03, 4 listopada 2008 (art. 6 § 1 w zw. z art. 6 § 3 (d), brak po stronie oskarżonego możliwości zadania pytań ofierze przestępstwa seksualnego).
- Stankiewicz, skarga nr 46917/99, 6 kwietnia 2006 (art. 6 § 1, odmowa zasądzenia na rzecz skarżących kosztów procesu poniesionych przez nich w związku z postępowaniem zakończonym oddaleniem powództwa wniesionego przeciwko nim przez prokuratora działającego na rzecz Skarbu Państwa).
- Lalik przeciwko Polsce (skarga nr 47834/19), wyrok z dnia 11 maja 2023 r., naruszenie art. 6 ust. 3 lit. c) Konwencji w związku ze skazaniem skarżącego za zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem w oparciu w dużej mierze o jego nieformalne wyjaśnienia (notatka policyjna z rozpytania) oraz brak poinformowania skarżącego o przysługujących mu prawach, w tym o prawie do skorzystania z pomocy adwokata i prawie do odmowy składania wyjaśnień od momentu zatrzymania
Art. 8 – prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
- Klamecki nr 2, skarga nr 31583/96, 3 kwietnia 2003 (cenzura korespondencji osoby tymczasowo aresztowanej i zakaz widzeń z żoną).
- Matwiejczuk, skarga nr 37641/97, 2 grudnia 2003 (cenzura korespondencji osoby tymczasowo aresztowanej).
- Różański, skarga nr 55339/00, 18 maja 2006 (dyskrecjonalność działania prokuratora w sprawie dotyczącej ustalenia pochodzenia dziecka).
- Solska i Rybicka, skarga nr 30491/17 i 31083/17, 20 września 2018 (postanowienie prokuratora o zarządzeniu wyjęcia zwłok z grobu).
Art. 10 – prawo do wolności wyrażania opinii
1. Rabczewska, skarga nr 8257/13, wyrok z dnia 15 września 2022 r. (naruszenie art. 10 Konwencji w związku z brakiem dokonania przez sądy krajowe kompleksowej oceny szerszego kontekstu wypowiedzi skarżącej i starannego zrównoważenia jej prawa do wolności wypowiedzi z prawami innych osób do ochrony ich uczuć religijnych i pokoju religijnego zachowane w społeczeństwie)
Art. 46 – moc obowiązująca oraz wykonanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
- Kauczor, skarga nr 45219/06, 3 lutego 2009 (obowiązek podjęcia działań mających na celu rozwiązanie problemu systemowego nadmiernej długości tymczasowego aresztowania).
Protokół nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
art. 1 (prawo do ochrony własności)
- Łysak p. Polsce, skarga nr 1631/16, wyrok z 7 października2021 r. (długotrwałe zatrzymanie przedmiotów należących do skarżącego jako dowodów rzeczowych w postępowaniu przygotowawczym)
- Stołkowski p. Polsce, skarga nr 58795/15, wyrok z 21 grudnia 2021 r. (zajęcie w postępowaniu karnym pojazdu należącego do skarżącego; odebranie mienia bez zapewnienia zapłaty kwoty rozsądnie powiązanej z wartością tego mienia)
Tłumaczenia wymienionych wyroków ETPCz znajdują się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości (link)