Prokuratura Krajowa

Pracami Zespołu pokieruje dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias ekspertka w zakresie prawa antydyskryminacyjnego specjalizująca się m. in. w prawnych aspektach przeciwdziałania antysemityzmowi, ksenofobii oraz dyskryminacji na tle rasowym i religijnym, systemie ochrony  praw człowieka ONZ oraz w ochronie i prawnych granicach wolności wypowiedzi. Zespół ma charakter interdyscyplinarny.

Do jego głównych zadań należą:

1. analiza sposobów reagowania na przestępstwa motywowane uprzedzeniami przez właściwe organy państwa, w tym jednostki organizacyjne prokuratury,
2. wskazanie podstawowych obszarów braku właściwej reakcji, zwłaszcza w aspekcie obowiązującego sytemu prawnego, wraz z projektami zmian legislacyjnych,
3. przeprowadzenie analizy orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych  związanego ze stosowaniem przepisów, dotyczących przeciwdziałania mowie nienawiści i przestępstwom motywowanym uprzedzeniami.
4. prowadzenie konsultacji z sędziami, prokuratorami i przedstawicielami innych zawodów prawniczych oraz organizacji społecznych w celu ustalenia najistotniejszych problemów związanych z doborem właściwych narzędzi przeciwdziałania mowie nienawiści i przestępstwom motywowanym uprzedzeniami.
5. inicjowanie badań zmierzających do diagnozowania zjawisk sprzyjających rozpowszechnianiu mowy nienawiści i przestępstw motywowanych uprzedzeniami.

Zespół opracuje nowe wytyczne i polecenia, które mają zapewnić właściwą reakcję organów władzy państwowej w związku z przestępstwami tego rodzaju, ze szczególnym uwzględnieniem problemu mowy nienawiści obecnej w Internecie. 

Przygotuje także zbiór dobrych praktyk i rekomendacji co do metod przeciwdziałania takim zachowaniom.

Ponadto, we współpracy z Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury przygotuje materiały szkoleniowe dla sędziów i prokuratorów dotyczące tego zagadnienia.
Postępowania przygotowawcze prowadzone w sprawach o przestępstwa z nienawiści pozostają w stałym zainteresowaniu Prokuratury Krajowej. 

Zgodnie z wytycznymi Prokuratora Generalnego, Prokuratorzy Okręgowi wyznaczają jedną lub dwie prokuratury rejonowe, w których następnie wyznacza się po dwóch prokuratorów do prowadzenia postępowań w sprawach o przestępstwa z nienawiści. Ponadto w prokuraturach okręgowych, regionalnych oraz w Departamencie Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej prowadzony jest stały monitoring  spraw, co pozwala na gromadzenie i analizę materiałów z jednostek podległych, w tym danych dotyczących form, kierunków i dynamiki tego rodzaju przestępczości oraz sposobu działania sprawców.

W dniu 13 czerwca 2024 r. w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 50 rocznicy śmierci Jana Żabińskiego (działacza na rzecz walki z antysemityzmem), w której wzięli  udział m. in. przedstawiciele: Fundacji Żabińskich, Fundacji Ogród Sprawiedliwych, Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Prokuratora Generalnego reprezentował Zastępca Prokuratora Krajowego Marek Jamrogowicz, który poinformował obecnych uczestników o powołaniu przez Prokuratora Generalnego Zespołu do spraw przeciwdziałania mowie nienawiści i przestępstwom motywowanym uprzedzeniami, a także przedstawił założenia i cele jego działalności. 

Prok. Anna Adamiak
Rzecznik Prasowy
Prokuratora Generalnego