Prokuratura Krajowa

Działania podjęto w 216 postępowaniach

Od lipca ubiegłego roku do końca sierpnia 2017 roku prokuratorzy podjęli aktywne działania w 216 takich sprawach.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Białymstoku prokuratorzy podjęli działania w 14 postępowaniach. W dwóch przypadkach prokuratorzy skierowali pozwy o stwierdzenie nieważności umowy pożyczki lub darowizny oraz umowy przeniesienia na zabezpieczenie własności nieruchomości. W pozostałych przypadkach prokuratorzy zgłosili swój udział w sprawach.

Dwa pozwy zostały również skierowane przez prokuratury z właściwości Prokuratury Regionalnej w Krakowie. W sumie małopolscy prokuratorzy podjęli działania w 7 sprawach.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Gdańsku prokuratorzy podjęli działania w 26 postępowaniach dotyczących m.in. stwierdzenia nieważności czynności prawnej skutkującej przeniesieniem własności lub obciążeniem nieruchomości wskutek zawartych w formie aktów notarialnych umów pożyczek, przewłaszczenia na zabezpieczenie, itp. Osiem tych postępowań zostało zainicjowanych przez prokuratora poprzez skierowanie pozwu do Sądu.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Lublinie prokuratorzy podjęli działania w 29 takich postępowaniach. W 9 przypadkach prokuratorzy podjęli decyzję o skierowaniu pozwów do Sądu, w jednym prokurator złożył skargę o wznowienie postępowania sądowego w sprawie eksmisji, a w 10 prowadzone są czynności wyjaśniające mające na celu ustalenie zasadności wytoczenia powództwa, bądź zgłoszenia udziału w postępowaniu sądowym. Prokuratorzy zgłosili również swój udział do postępowań, które toczą się przed sądami.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Katowicach prokuratorzy podjęli działania w 54 takich sprawach. Dziewiętnaście tych postępowań zostało zainicjowanych przez prokuratora poprzez skierowanie pozwu do Sądu. Udział w prowadzonym już postępowaniu został zgłoszony w 12 przypadkach. Prokuratorzy złożyli także 13 wniosków o wpis zabezpieczenia w Dziale III Księgi Wieczystej o zakazie zbywania i obciążania nieruchomości. W pozostałych postępowaniach prowadzone są czynności sprawdzające i wyjaśniające.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Łodzi prokuratorzy podjęli działania w 18 postępowaniach dotyczących m.in. stwierdzenia nieważności czynności prawnej skutkującej przeniesieniem własności lub obciążeniem nieruchomości wskutek zawartych w formie aktów notarialnych umów pożyczek, przewłaszczenia na zabezpieczenie, itp. Udział został zgłoszony w 7 sprawach, a pozostałe sprawy nadal są prowadzone.

Natomiast wielkopolscy prokuratorzy skierowali do sądów 10 pozwów, a w 8 przypadkach zgłosili swój udział w postępowaniach, które już toczyły się przed sądami. W sumie w prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Poznaniu prokuratorzy podjęli działania w 34 sprawach.

W Warszawie aktywne działania zostały podjęte w 18 takich sprawach. W 4 postępowaniach prokuratorzy skierowali pozwy, w 6 przystąpili do prowadzonych już spraw, a w pozostałych przypadkach postępowania nadal są prowadzone.

W prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu prokuratorzy podjęli działania w 6 postępowaniach dotyczących m.in. stwierdzenia nieważności czynności prawnej skutkującej przeniesieniem własności lub obciążeniem nieruchomości wskutek zawartych w formie aktów notarialnych umów pożyczek, przewłaszczenia na zabezpieczenie, itp. Pozwy zostały złożone w 5 sprawach, a w jednej prokurator zgłosił swój udział.

Natomiast w prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Rzeszowie działania zostały podjęte w 3 postępowaniach, a w prokuraturach właściwości Prokuratury Regionalnej w Szczecinie w 7. Zachodniopomorscy prokuratorzy skierowali do sądów 2 pozwy, a w pozostałych przypadkach zgłosili swój udział do postępowań, które już toczyły się przed sądami.

Powództwa wytaczane przed zakończeniem śledztw

W piśmie skierowanym do wszystkich prokuratorów regionalnych Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand polecił, by w tego typu sprawach powództwa były wytaczane jeszcze przed zakończeniem postępowania przygotowawczego. Powinny one zawierać wnioski o zabezpieczenie roszczenia poprzez np. wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej. Jest to szczególnie ważne z uwagi na fakt, że często w tego typu sprawach dochodzi do dalszego obrotu nieruchomością. Ma to również znaczenie z uwagi na wpływ publicznej wiary ksiąg wieczystych na możliwość podważenia transakcji.

W postępowaniach wyjaśniających oraz w trakcie procesu prokuratorzy mają uwzględniać materiał dowodowy zebrany w toku postępowania przygotowawczego, w tym m.in. zeznania osoby pokrzywdzonej. W trakcie jej przesłuchania prokuratorzy powinni ustalać nie tyko okoliczności faktyczne sprawy, ale także związane z sytuacją życiową i zdrowotną pokrzywdzonego. Wiek pokrzywdzonego i związane z tym ewentualne obniżenie sprawności intelektualnej, zmiany demencyjne, ewentualne choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, choroba Alzheimera lub inne zaburzenia psychiczne, czy korzystanie ze świadczeń z pomocy społecznej, mogą mieć bowiem wpływ na wadliwą ocenę okoliczności skłaniających do zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości. Prokuratorzy mają też zwracać uwagę na przyjmowane leki, inne choroby oraz ewentualne wady wzroku.

Wszystkie te okoliczności mają być analizowane szczególnie pod kątem wad oświadczenia woli (art. 82 kodeksu cywilnego i następne).

Sytuacja finansowa pozwanego ma znaczenie

Zbieranie materiału dowodowego przez prokuratorów nie ogranicza się do przesłuchania pokrzywdzonego. W postępowaniu wyjaśniającym oraz w razie wniesienia powództwa brane są też pod uwagę zeznania opiekuna faktycznego lub prawnego osoby pokrzywdzonej, jej małżonka lub osoby pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym.

W toku prowadzonych postępowań prokuratorzy powinni też szczegółowo analizować dostępne dokumenty, jak choćby księgi wieczyste. Pozyskiwane są także informacje od notariuszy co do wykonania obowiązku wynikającego z przepisów ustawy z 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 299 ze zm.).

Dla wyjaśnienia okoliczności sprawy nie bez znaczenia są również możliwości finansowe wykonania umowy przez osobę, która przejęła lub nabyła nieruchomość. Właściwej ocenie realnych możliwości pozwanego powinna służyć analiza zeznań podatkowych za ostatnie 5 lat, wielokrotność i powtarzalność podobnych transakcji, szczególnie w różnych miejscach kraju oraz historia rachunków bankowych. Prokuratorzy uwzględniają również skuteczność postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko pozwanemu. Służyć ma temu m.in. analiza informacji uzyskanych od komorników. Zbierane są także dane z rejestrów i ewidencji. Mogą one bowiem wskazywać np. na niespłacone zobowiązania. Prokuratorzy badają także, czy dana osoba prowadzi działalność gospodarczą i jakiego rodzaju.

Jeśli te wszystkie dane i informacje nie zostaną zebrane w toku postępowania przygotowawczego, to prokuratorzy mają podejmować odpowiednią inicjatywę dowodową w postępowaniu przed sądem cywilnym.

Wytyczne Prokuratora Generalnego

W zeszłym roku (22 sierpnia 2016 roku) Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro wydał wytyczne w sprawie zasad prowadzenia postępowań przygotowawczych o przestępstwa udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim oraz o przestępstwa oszustwa skutkujące utratą przez pokrzywdzonych prawa własności nieruchomości.

Zgodnie z wytycznymi postępowania powinny być prowadzone w kierunku przestępstwa tzw. lichwy (art. 304 kodeksu karnego), a także oszustwa (art. 286 par. 1 kodeksu karnego). W obu przypadkach sprawami powinni zajmować się prokuratorzy z właściwej prokuratury okręgowej pod nadzorem prokuratury regionalnej.

http://prokuratura-krajowa.test/aktualnosci-prokuratury-krajowej/wytyczne-prokuratora-generalnego-w-sprawie-zasad-prowadzenia-postepowan-dotyczacych-udzielania-lichwiarskich-pozyczek.html

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa