Prokuratura Krajowa

Podstawy do wywiedzenia powództwa cywilnego

Poza ustaleniem czy doszło do popełnienia przestępstwa z art. 182 par. 1 i 3 kodeksu karnego lub innego, gdańscy prokuratorzy ustalają również podstawy do wywiedzenia powództwa cywilnego w tej sprawie. Na konieczność podjęcia takich działań zwrócił uwagę Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro.

W tej sprawie wysoce prawdopodobnym jest zaistnienie co najmniej stanu zagrożenia lub nawet naruszenia środowiska jako dobra wspólnego. Powinno to skutkować zakazaniem dalszego naruszania środowiska i co z tym związane, nakazaniem podjęcia przez spółkę środków zapobiegawczych celem uchronienia ekosystemu od zniszczeń – wskazał Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro.

Na skutek podjętych działań możliwe jest także uruchomienie roszczenia prewencyjnego. Poczynione dotychczas ustalenia wskazują na to, że środowisko jako dobro wspólne było zagrożone bezpośrednio wskutek oddziaływania w postaci „awaryjnego zrzutu ścieków”. Możliwe będzie zatem wywiedzenie powództwa o zaniechanie dalszego naruszenia oraz o zobowiązanie spółki do podjęcia środków zapobiegawczych.

Co mówią obowiązujące przepisy

Podstawą podjęcia działań przez prokuratora jest art. 7 i 55 kodeksu postępowania cywilnego, art. 323 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r., poz. 799 ze zm.) oraz art. 435 par. 1 kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 7 kodeksu postępowania cywilnego prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. Art. 55 kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że prokurator, wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją wskazać w pozwie.

Natomiast zgodnie z art. 435 par. 1 kodeksu cywilnego prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Jeżeli zagrożenie lub naruszenie dotyczy środowiska jako dobra wspólnego, z roszczeniem może wystąpić Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna. Przesądza o tym art. 323 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska.

Działania w zakresie administracyjnoprawnym

W sprawie tzw. „awaryjnego zrzutu ścieków” do Motławy gdańscy prokuratorzy analizują również podstawy do podjęcia działań w zakresie administracyjnoprawnym.

Zgodnie z art. 362 ust. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, organ ochrony środowiska może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia lub przywrócenia środowiska do stanu właściwego. Organ ochrony środowiska w swojej decyzji może określić zakres ograniczenia oddziaływania na środowisko lub stan, do jakiego ma ono zostać przywrócone lub konieczne do podjęcia czynności. Organ może także określić termin wykonania nałożonych na dany podmiot obowiązków.

Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa