Skarga nadzwyczajna Prokuratora Generalnego od nakazu zapłaty wydanego z rażącym naruszeniem prawa
03.04.2023
Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro skierował skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym z rażącym naruszeniem prawa. Sąd Okręgowy w Elblągu mimo ewidentnych wątpliwości co do sposobu wyliczenia żądanej pozwem kwoty, nakazał pozwanej w październiku 2008 roku zapłatę ponad 152 tysięcy złotych, wynikających z umowy kredytowej na ratalny zakup samochodu, zawartej w lipcu 1997 roku.
Sprawa dotyczy kredytu bankowego udzielonego w 1997 roku w kwocie 50 153,13 zł na ratalny zakup samochodu osobowego. Pojazd był użytkowany przez męża pozwanej i zakupiony na jego potrzeby. W 1999 roku auto zostało skradzione przez nieustalonego sprawcę, zaś mąż pozwanej wkrótce potem wyjechał na stałe za granicę i zaprzestał spłacania kredytu. Do uregulowania pozostała jeszcze kwota 20 118,19 zł.
Z uwagi na nierealizowanie wpłat, bank wszczął egzekucję wobec pozwanej, po czym sprzedał wierzytelność firmie windykacyjnej, która we wrześniu 2008 roku skierowała powództwo do sądu, domagając się w nim zapłaty łącznie 152 334,58 zł.
Nakaz zapłaty i zajęta emerytura
Sąd Okręgowy w Elblągu 21 października 2008 roku w postępowaniu upominawczym uwzględnił żądanie pozwu w całości, nakazując pozwanej dokonanie zapłaty żądanej kwoty w terminie 14 dni od doręczenia orzeczenia, a dodatkowo obciążył ją kosztami procesu w kwocie przekraczającej 5,5 tyś zł.
Wobec braku skutecznego zaskarżenia orzeczenie powyższe uprawomocniło się z dniem 14 listopada 2008 roku, a następnie stało się postawą do wszczęcia przez komornika postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec pozwanej do chwili obecnej. Mąż pozwanej zmarł w kwietniu 2021 roku nie pozostawiając żadnego majątku, a egzekucja należności skierowana została do jedynego dochodu jakim pozwana dysponuje tj. jej świadczenia emerytalnego, które komornik zajął w 1/3 wysokości. Dotychczas wierzycielowi przekazana została kwota przekraczająca 66 tysięcy złotych. Tymczasem przy niespłaconym kredycie w wysokości 20 118,19 zł, łączna kwota obecnie egzekwowanego zadłużenia przekracza 330 000 zł
Sąd Najwyższy zajmie się sprawą
W ocenie Prokuratora Generalnego prawomocny nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Elblągu zapadł z naruszeniem prawa i jest sprzeczny z zasadą zaufania obywatela do państwa, a jedynym sposobem skorygowania prawomocnego orzeczenia, które narusza zasady sprawiedliwości społecznej, mającej na celu zapewnienie prawidłowego stosowania prawa jest w zaistniałych okolicznościach jedynie skarga nadzwyczajna.
Prokurator Generalny zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie określonych konstytucyjnie zasad: praworządności, sprawiedliwości proceduralnej, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, pewności i bezpieczeństwa prawnego, ochrony konsumenta jako strony strukturalnie słabszej w stosunkach prywatnoprawnych z przedsiębiorcą przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.
Skarżący podkreślił, że sąd orzekający nie zbadał potencjalnie nieuczciwego charakteru zapisów umowy na zakup ratalny samochodu, z której wynikało roszczenie, nie przeanalizował treści pozwu i załączonych do niego dokumentów, które budziły wątpliwości w szczególności w odniesieniu do wysokości dochodzonego roszczenia. Wskazana w pozwie wysokość należności głównej, jak i żądanych odsetek w kwocie znacznie przekraczającej wartość zaciągniętego zobowiązania, a jednocześnie wysokości dokonanych już spłat, winno skutkować odmową wydania nakazu zapłaty i skierowaniem sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych. Zaniechanie tego rodzaju to aprobata rażącego naruszenia interesów pozwanej, polegającego na wprowadzeniu daleko idącej dysproporcji praw i obowiązków na jej niekorzyść.
Dodatkowo skarżący zauważył, że dochodzone roszczenie w 2008 roku było już przedawnione, a uprawomocnienie się kwestionowanego obecnie nakazu zapłaty, spowodowało brak możliwości podniesienia przez pozwaną zarzutu przedawnienia dochodzonego roszczenia, bowiem w tamtym okresie Sąd nie badał z urzędu tej kwestii.
Wskazując więc na rażące naruszenie art. 499 pkt 2 k.p.c. Prokurator Generalny wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Elblągu. Jednocześnie skierował wniosek o wstrzymanie prowadzonego wobec pozwanej postępowania egzekucyjnego do czasu ukończenia postępowania ze skargi nadzwyczajnej z uwagi na grożącą jej niepowetowaną szkodę.
Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa