Prokuratura Krajowa

Skutki huraganu

Sprawa dotyczy odszkodowania za zniszczenie stodoły o powierzchni ponad 260 m2, do którego doszło w październiku 2020 r. z powodu huraganu. Przybyli na miejsce zdarzenia pracownicy Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Kolnie stwierdzili, że zniszczenia obiektu były na tyle duże, że nie nadawał się on do użytkowania. Firma ubezpieczeniowa wypłaciła rolnikowi niecałe 49 tys. zł, uwzględniając zużycie budynku w wysokości 56 proc.

Rolnik nie zgodził się z taką wyceną i skierował sprawę na ścieżkę sądową. Wskazywał, że budynek stodoły w stanie nowym został wyceniony na ponad 285 tys. zł, więc skoro ubezpieczyciel wycenił stopień jego zużycia na 56 proc., to należało przyjąć, że wartość stodoły w chwili jej zniszczenia wynosiła nieco ponad 125 tys. zł. Z uwagi na fakt, że zgodnie z umową ubezpieczeniową firma mogła wypłacić maksymalnie 105 tys. zł, właśnie takiej sumy domagał się rolnik, zgodnie z art. 13 ust. 3. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Niskie odszkodowanie

Sąd Rejonowy zasądził na rzecz rolnika kwotę ponad 13 tys. zł wraz z odsetkami za opóźnienie, a równocześnie obciążył go kosztami sądowymi w wysokości ponad 2,8 tys. zł. Sąd oparł się na wyliczeniach biegłego, który oszacował wartość szkody na nieco ponad 62 tys. zł. Zasadzona kwota była zatem różnicą między kwotą oszacowaną przez biegłego, a kwotą już wcześniej zapłaconą przez ubezpieczyciela.

Rolnik, który nie zgadzał się z wyrokiem, zaskarżył go do Sądu Okręgowego w Łomży. Wyrokiem listopada 2022 r. sąd ten oddalił apelację rolnika. Wskutek zaskarżenia ubezpieczyciela obciążył właściciela stodoły kosztami procesowymi poniesionymi przez przedsiębiorstwo. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia sądu I instancji. Stwierdził, że biegły prawidłowo ocenił, że sposób ustalenia szkody powinien uwzględniać fakt, że w budynku zachowały się fundamenty, które można było wykorzystać przy jego odbudowie, co zmniejszało jej koszty.

Ustalenia sądu sprzeczne z dowodami

Z wyrokiem Sądu Okręgowego w Łomży nie zgodził się Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro, który skierował w tej sprawie skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego. Zarzucił w niej, że w sprawie faktycznie zastosowano tzw. regułę proporcjonalności, choć umowa ubezpieczenia nie przewidywała takiego mechanizmu.

Błąd sądu polegał na tym, że nie dostrzegł, że prawidłowo oszacowana wartość budynku (wg oceny biegłego) wynosiła niecałe 129 tys. zł, a nie 105 tys. zł. W takiej sytuacji odszkodowanie winno wynosić niemal 86 tys. zł, co jest wartością nieprzekraczającą górnej granicy odszkodowania wynikającej z umowy. Kwota ta wynika z odjęcia od wartości nieruchomości (niecałe 129 tys. zł) kwoty 43 tys. zł, odpowiadającej wartości pozostałych fragmentów budowli, nadających się do odbudowy.

Wbrew linii orzeczniczej

Sąd jednak utożsamił sumę ubezpieczenia wynikają z umowy, z wartością ubezpieczonego budynku. Taka wykładnia przepisów dotycząca wyliczenia odszkodowania jest sprzeczna z obowiązującą linią orzeczniczą, zgodnie z którą szkodę stanowi różnica między stanem ubezpieczonego przedmiotu przed i po zdarzeniu rodzącym odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Błędy sądu skutkowały m.in. naruszeniem konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej, prawa do równego traktowania przez władze publiczne, a także prawa do rzetelnej procedury sądowej.

Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Łomży i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez ten sąd.

 

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa