Prokuratura Krajowa

Okoliczności sprawy

Mężczyzna został oskarżony o wielokrotne podejmowanie w okresie 5 lat wobec osoby małoletniej – poniżej 15 roku życia – innych czynności seksualnych oraz w okresie trzyletnim jej wielokrotnego zgwałcenia. Nadużył zaufania małoletniej pokrzywdzonej oraz bliskich członków jej rodziny, którzy pozostawiali ją pod jego opieką i przez okres pięciu lat przy każdej nadarzającej się sposobności doprowadzał pokrzywdzoną do różnych form wykorzystania seksualnego, a w tym wielokrotnie używając wobec niej przemocy fizycznej i grożąc wyrządzeniem krzywdy jej oraz jej bliskim zmusił do obcowania płciowego.

Orzeczenia sądów

Sąd Okręgowy we Wrocławiu uznając winę oskarżonego za czyny popełnione wielokrotnie, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w okresie od 2013 r do 2018 r, wymierzył mu karę 5 lat pozbawienia wolności i orzekł środek zabezpieczający w postaci umieszczenia oskarżonego w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym. Dodatkowo  orzekł o zakazie kontaktowania się wymienionego z pokrzywdzoną i zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 100 m przez okres 15 lat oraz podejmowania w tym czasie jakiejkolwiek działalności związanej z wychowaniem, edukacją, leczeniem czy opieką nad małoletnimi.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł prokurator zarzucając w szczególności rażącą niewspółmierność kary.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zmienił zaskarżony wyrok poprzez wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej czynu art. 200 §3 k.k., zaś w pozostałym zakresie utrzymał orzeczenie w mocy.

Sąd Najwyższy rozpoznał sprawę

Prokurator Generalny zakwestionował wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu w zakresie orzeczenia o karze uznając ją za zbyt łagodną, a przez to niesprawiedliwą.

W kasacji wskazano, że sąd dostrzegając wprawdzie wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu i bardzo znaczną szkodę w sferze rozwoju psychofizycznego małoletniej, skutkującą koniecznością korzystania do chwili obecnej z pomocy psychologicznej nie uwzględnił tych okoliczności obciążających oskarżonego w dostateczny sposób.

Podkreślono, że sąd odwoławczy orzekający w niniejszej sprawie nie nadał właściwej rangi prawidłowo ustalonym okolicznościom, a to w konsekwencji przełożyło się na rażąco łagodny wymiar kary za przypisaną oskarżonemu zbrodnię. Oceniając zachowanie oskarżonego sąd nadmiernego znaczenia nadał dotychczasowej jego niekaralności czy wyrażeniu przez niego zgody na odbycie terapii, dodatkowo określając, że stosowana wobec małoletniej pokrzywdzonej przemoc była nieznacznie nasilona.

Jak podniesiono w kasacji zachowania przestępcze oskarżony zainicjował, gdy pokrzywdzona miała zaledwie 8 lat i trwały przez okres kolejnych pięciu lat. Wywołały one u małoletniej wysoki poziom lęku, wstyd i poczucie winy z doznanych przeżyć.

Zaznaczono, że oskarżony zbrodni zgwałcenia oraz innych czynności seksualnych dopuszczał się wielokrotnie przez znaczny okres czasu. Działał w sposób przemyślany wykorzystując bądź samemu kreując sytuacje, w których mógł zaspokajać swoje popędy seksualne, a ofiarą uczynił małoletnią, która obdarzyła go zaufaniem i nad którą miał sprawować opiekę. To te okoliczności obciążające oskarżonego zdecydowanie przeważają nad wyeksponowanymi nadmiernie przez sąd okolicznościami łagodzącymi. Tym samym w kasacji zarzucono sądowi odwoławczemu, że w sposób nieuzasadniony umniejszył znaczenie przesłanek związanych z czynem i sposobem zachowania sprawcy, które przemawiały za wymierzeniem oskarżonemu zdecydowanie surowszej kary pozbawienia wolności.

W kasacji zauważono również, że sąd odwoławczy nie wziął pod uwagę dyrektywy prewencji generalnej, zgodnie z którą należy wymierzać takie kary, które w świadomości społecznej utwierdzają przekonanie o respektowaniu prawa, dają gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości, tworzą atmosferę zaufania ludzi do obowiązującego systemu prawnego i potępienia, a nie współczucia dla tych, którzy to prawo naruszają, zaś w odniesieniu do sprawców najcięższych zbrodni są odzwierciedleniem odpowiednio surowego traktowania.

Uwzględniając argumentację Prokuratora Generalnego zawartą w kasacji, Sąd Najwyższy uchylił wyrok w zaskarżonej części i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa