Prokuratura Krajowa

Okoliczności sprawy

Skarb Państwa – reprezentowany przez Delegaturę Ministra Skarbu Państwa w Katowicach wystąpił przeciwko gliwickiemu przedsiębiorstwu z pozwem o zapłatę. Roszczenie związane było z zawartą pomiędzy stronami umową najmu obiektu magazynowo – biurowego w Gliwicach i wynikało z zaległości w płatności ustalonego czynszu.

7 stycznia 2003 roku Sąd Okręgowy w Katowicach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanemu zapłacić powodowi kwotę 93 290,52 złotych z odsetkami ustawowymi, wynikającą z przedłożonych faktur.

Z uwagi na to, że przed złożeniem pozwu przedsiębiorstwo zapłaciło należność wynikającą z jednej z faktur objętych nakazem, został złożony i uwzględniony sprzeciw. Ostatecznie 5 czerwca 2003 roku Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od pozwanego kwotę 62 199,68 złotych.

Kolejny nakaz co do tej samej wierzytelności

Dwa lata później, Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w rozpoznaniu powództwa Skarbu Państwa – reprezentowanego przez Delegaturę Ministra Skarbu Państwa w Warszawie, zasądził od tego samego przedsiębiorstwa kwotę 20 615,82 złotych. Jak się okazało dotyczyła ona wierzytelności, objętej wcześniejszym nakazem zapłaty z dnia 5 czerwca 2003 roku. Dlatego też przedsiębiorstwo złożyło sprzeciw. Z uwagi na braki formalne zostało wezwane do ich uzupełnienia. Przedsiębiorstwo złożyło sprzeciw na formularzu urzędowym jednakże w jednym egzemplarzu, co nadal nie odpowiadało warunkom formalnym i wobec nieuzupełnienia braków formalnych postanowieniem z dnia 11 października 2005 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy -Śródmieścia odrzucił sprzeciw.

Postępowanie było niedopuszczalne

We wniesionej do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego skardze nadzwyczajnej Prokurator Generalny wskazał, że orzekając ponownie w tej samej sprawie sąd rażąco naruszył przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Sąd pominął bowiem zasadę powagi rzeczy osądzonej i wydał nakaz zapłaty, mimo że wcześniej to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami zostało rozstrzygnięte. Tym samym postępowanie było niedopuszczalne i skutkowało nieważnością.

Naruszenie przepisów konstytucyjnych

Prokurator Generalny wskazał również, że postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia ingeruje w zasady, wolności i prawa wynikające z ustawy zasadniczej. Orzekając ponownie w tej samej sprawie sąd naruszył zasadę ochrony zaufania jednostki do państwa i jego organów, a także prawa do sądu.

Jak wskazano w skardze wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pomimo, istniejącego prawomocnego orzeczenia w tym samym przedmiocie naruszyło gwarancję pozwanego, co do pewności wydanego prawomocnego orzeczenia i nie uchroniło go przed niekorzystnymi skutkami ponownego powództwa o to samo roszczenie.

Zaznaczono, że w chwili orzekania przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia zachodziła już powaga rzeczy osądzonej. Zgodnie bowiem z art. 199 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona, winno to skutkować odrzuceniem pozwu.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa