Prokuratura Krajowa

Okoliczności sprawy

W grudniu 2010 roku pozwany zawarł umowę abonencką z firmą świadczącą usługi telekomunikacyjne. Z uwagi na zaległości w regulowaniu opłat abonamentowych w kwietniu 2011 roku umowa została mu wypowiedziana, a mężczyznę wezwano do spłaty zadłużenia w kwocie przekraczającej 3 tyś złotych. Wobec braku spłaty firma telekomunikacyjna w październiku 2012 roku skierowała powództwo do Sądu Rejonowego w Białymstoku. Tego samego miesiąca sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając żądanie pozwu w całości.

W odpowiedzi na doręczone orzeczenie, pozwany skierował do sądu pismo, w którym wyjaśnił, że nie może uregulować zadłużenia z uwagi na swój stan zdrowia i całkowitą niezdolność do pracy. Pozwany załączył dokumentację z leczenia i stosowne orzeczenie ZUS. Pismo po uzupełnieniu braków formalnych sąd potraktował jako sprzeciw  od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym.

Wyrok zasądzający roszczenie

Po przeprowadzonej rozprawie 30 listopada 2012 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku wydał wyrok, w którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę przeszło 3 tyś złotych wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 13% w stosunku rocznym i obciążył go kosztami procesu.

Wobec braku zaskarżenia wyrok ten uprawomocnił się, a od 19 lutego 2013 roku z uwagi na nadaną na wniosek powoda klauzulę wykonalności, stanowi podstawę prowadzonego wobec pozwanego przez komornika postępowania egzekucyjnego.

Naruszenia prawa i konstytucyjnych zasad

Wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku zaskarżył Prokurator Generalny zarzucając mu rażące naruszenie konstytucyjnych zasad oraz chronionych konstytucyjnie wolności i praw człowieka i obywatela. Skarżący podniósł również rażące naruszenie przepisów prawa cywilnego procesowego.

Konsekwencją tych naruszeń było pozbawienie powoda prawa do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd i wydanie wyroku uwzgledniającego powództwo w sytuacji, gdy przy rzetelnym zbadaniu wszystkich okoliczności, w szczególności załączonej przez pozwanego dokumentacji,   prawdopodobnym było oddalenie powództwa z uwagi na nieważność zawartej przez pozwanego umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Skarżący zauważył, że sąd nie pouczył pozwanego o celowości ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika procesowego koniecznego dla zapewnienia należytego prowadzenia sprawy i realizacji praw procesowych pozwanego nieporadnego z powodu choroby psychicznej. Jednocześnie skarżący zarzucił, że w zaistniałych okolicznościach sąd naruszając przepisy prawa procesowego, zaniechał dopuszczenia dowodu z opinii biegłego psychiatry na okoliczności dotyczące stanu pozwanego w chwili zawierania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Rejowego w Białymstoku

Sąd Najwyższy podzielając zasadność zarzutów zawartych w skardze nadzwyczajnej stwierdził, że Sąd orzekający w tej sprawie nie ustalił wszystkich okoliczności, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślił, że bez wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego samodzielnie przyjął, że stan zdrowia pozwanego pozwalał na podpisanie w sposób ważny umowy, jak i na samodzielne prowadzenie czynności podczas postępowania w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu Najwyższego w ustalonych okolicznościach faktycznych istniała potrzeba powołania biegłego, bowiem sąd działa jako specjalista jedynie w dziedzinie prawa. Istniała również konieczność ustanowienia dla pozwanego pełnomocnika z urzędu, by w zaistniałych okolicznościach mógł skutecznie się bronić.

Z uwagi na fakt, że wydanie zaskarżonego wyroku stanowiło wyraz rażącego naruszenia prawa procesowego oraz art. 2 i art. 45 Konstytucji RP Sąd Najwyższy uznał, że w obrocie prawnym nie może pozostawać orzeczenie wydane w takich okolicznościach, z tych też  względów uchylił je do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białymstoku.

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa