Prokuratura Krajowa

Doszło do rażącego naruszenia prawa

W sprawie tej Prezydent m.st. Warszawy decyzją z 11 czerwca 2008 roku ustanowił na rzecz określonych osób fizycznych prawo użytkowania wieczystego na 99 lat na działce położonej przy ulicy Lipskiej 7/9 w Warszawie. Jednocześnie w decyzji tej Prezydent m.st. Warszawy zwrócił własność budynku mieszkalnego i gospodarczego na rzecz tych osób fizycznych.

W ocenie prokuratury decyzja ta została wydana z rażącym naruszeniem prawa i nie można się z nią zgodzić.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 dekretu z 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, lub osoby prawa jego reprezentujące, a jeżeli chodzi o grunty oddane na podstawie obowiązujących przepisów w zarząd i użytkowanie – użytkownicy gruntu mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną.

Termin został przekroczony

Prokuratura ustaliła, że poprzednia właścicielka nieruchomości nie złożyła wniosku na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy. W dniu 19 czerwca 1950 roku złożyła ona natomiast podanie o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o ustanowienie prawa własności czasowej do nieruchomości położonej przy ulicy Lipskiej 7/9 w Warszawie. Prezydium Rady Narodowej w m.st. Warszawie Wydział Polityki Budowlanej odmowie załatwiło wniosek poprzedniej właścicielki nieruchomości. Podanie to zostało bowiem złożone po terminie.

W dniu 6 września 1954 roku poprzednia właścicielka nieruchomości przed notariuszem zawarła umowę sprzedaży z określoną osobą fizyczną. Jej przedmiotem była sprzedaż dwupiętrowego budynku odbudowanego po wojnie położonego przy ulicy Lipskiej 7/9 oraz przelew praw i roszczeń o przyznanie własności czasowej do gruntu, a w przypadku odmowy i przejścia budynku na własność Państwa, prawa do odszkodowania. W umowie tej poprzednia właścicielka nieruchomości oświadczyła, że w sprawie tej nie dostała żadnej odpowiedzi odmownej.

Nabywca nieruchomości 30 lipca 1965 roku złożył wniosek o oddanie w wieczyste użytkowanie gruntu przy ulicy Lipskiej 7/9, na którym znajduje się budynek mieszkalny. Pismem z 13 grudnia 1965 roku Dzielnicowy Zarząd Gospodarki Mieszkaniowej Warszawa Praga – Południe poinformował go, że sprawa nie może być załatwiona w tym trybie, bowiem nieruchomość została nabyta po 21 listopada 1945 roku.

Nabywca  nieruchomości 8 listopada 1991 roku wniósł do Urzędu Gminy Praga – Południe w Warszawie zastrzeżenie – zgłoszenie roszczeń zawierające żądanie przywrócenia mu własności gruntu zabranego w sposób nieprawny dekretem z 26 października 1945 roku. Pismem z 24 stycznia 1992 roku Urząd Dzielnicy Praga – Południe w Warszawie poinformował go, że zabudowania znajdujące się na nieruchomości przy ulicy Lipskiej 7/9 nie spełniają warunków określonych w uchwale Rady Ministrów Nr 11 z 27 stycznia 1965 roku w sprawie oddania niektórych terenów na obszarze m.st. Warszawy w wieczyste użytkowanie i obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują ustanowienia użytkowania wieczystego dla tej nieruchomości.

Decyzja powinna zostać uznana za nieważną

W ocenie prokuratury w sprawie tej nie doszło do sprzedaży uprawnień po poprzedniej właścicielce nieruchomości wynikających z art. 7 dekretu z 26 października 1945 roku, które wygasły wobec niezłożenia wniosku w terminie. Wygasło też roszczenie o odszkodowanie, przewidziane w art. 7 ust. 5 dekretu, ponieważ w terminie określonym w art. 9 ust. 2 dekretu takiego roszczenia nie zgłoszono. Tym samym brak jest podstaw do uznania nabywcy nieruchomości za następcę prawnego poprzedniej właścicielki nieruchomości położonej przy ulicy Lipskiej 7/9 w Warszawie.

Prezydent m.st. Warszawy w decyzji z 11 czerwca 2008 roku rozpoznającej wniosek nabywcy nieruchomości, oparł się na art. 214 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 214 ust. 1 tej ustawy poprzednim właścicielom, których prawa do odszkodowania za przejęte przez państwo grunty, budynki i inne części składowe nieruchomości, przewidziane w art. 7 ust. 4 i 5 oraz art. 8 dekretu wygasły, jeżeli w terminie do 31 grudnia 1988 roku zgłosili oni lub ich następcy prawni wnioski o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, może zostać zwrócona nieruchomość stanowiąca ich dawną własność.

W swoim sprzeciwie prokurator podkreślił, że wniosek nie został złożony przez uprawnionego wnioskodawcę, gdyż nabywcę tej nieruchomości nie można uznać za następcę prawnego dawnej właścicielki nieruchomości. Organ zaś rozpoznając sprawę nie ocenił w ogóle spełnienia tej przesłanki. Ocenie organu powinno natomiast podlegać to, czy spadkobiercy nabywcy roszczeń dekretowych wypełniają przesłankę podmiotową z art. 214 ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami.

W decyzji z 11 czerwca 2008 roku Prezydent m.st. Warszawy nie poczynił też żadnych ustaleń na okoliczność rodzaju zabudowy nieruchomości w dacie wejścia w życie dekretu. Budynek przy ulicy Lipskiej 7/9 w Warszawie został zniszczony w czasie działań wojennych i został odbudowany dopiero w 1948 roku, co dodatkowo powinno zostać wzięte pod uwagę przez organ rozpoznający wniosek przy ustalaniu rodzaju i stanu zabudowy.

Z tych względów, w ocenie prokuratora z Prokuratury Regionalnej w Warszawie, zasadnym jest stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z 11 czerwca 2008 roku.

Odpis sprzeciwu trafi do Komisji

Prokuratura, po skierowaniu  sprzeciwu , skieruje odpis wniosku do Komisji  do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa, celem podjęcia działań prawnie przez nią przewidzianych.

W każdym przypadku kierowania przez prokuraturę  sprzeciwu dotyczącego  zapobieżenie bezprawnym skutkom tzw. dzikiej reprywatyzacji warszawskich nieruchomości prokuratura powiadomi Komisję o takich działaniach w związku z  jej ustawowymi uprawnieniami.

We wszystkich przypadkach kierowania wniosków przez prokuraturę do innych organów, kopia tych wniosków będzie przekazywana do przedmiotowej  Komisji. 

Dział Prasowy

Prokuratura Krajowa