Stanowisko w sprawie transkrypcji zagranicznych aktów małżeństwa osób tej samem płci oraz aktów urodzenia dziecka, w których jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci.
21.06.2024
Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk w dniu 9 maja 2024 r., sygn. 1001-1.024.29.2024 uchylił polecenie Zastępcy Prokuratora Generalnego z dnia 18 stycznia 2017 r. sygn. PK IV Koa 329.2016 oraz polecenia Dyrektora Departamentu Postępowania Sądowego Prokuratury Krajowej z dnia 12 lutego 2020 r. oraz z dnia 17 stycznia 2020 r. sygn. PK IV PS 433.5.2019. Decyzje te nakładały na prokuratorów obowiązek wzięcia udziału w postępowaniach administracyjnych przed organami I i II instancji, a także w postępowaniu przed sądami administracyjnym obu instancji w sprawach transkrypcji zagranicznych aktów małżeństwa osób tej samem płci oraz aktów urodzenia dziecka, w których jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci. Zobowiązywały one również do prezentowania stanowiska zawartego w tych poleceniach, negującego możliwość dokonania transkrypcji.
Decyzja Prokuratora Krajowego została wsparta stanowiskiem Prokuratora Generalnego Adama Bodnara, które przekazano wszystkim prokuratorom wykonującym obowiązki w zakresie pozakarnej działalności prokuratury. Prokurator Generalny w pełni akceptuje dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wynika z niego jednoznacznie, że akty stanu cywilnego i wiążące się z nim normy dotyczące małżeństwa należą do kompetencji państw członkowskich, które mają swobodę we wprowadzaniu w swoim prawie krajowym regulacji dotyczącej małżeństw tej samem płci. Wykonywanie tych kompetencji przez państwo nie może jednakże naruszać prawa Unii Europejskiej do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, co powinno skutkować uznaniem stanu cywilnego osoby, ustalonego w innym państwie członkowskim (poszanowanie godności jednostki art. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej).
W sprawie o sygn. II OSK 216/21, której przedmiotem jest odmowa transkrypcji zagranicznego aktu małżeństwa osób jednopłciowych Naczelny Sąd Administracyjny skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej „czy odmowa zarejestrowania małżeństwa w Polsce ogranicza prawo osób do swobodnego przemieszczania się na terytorium UE, co jest zagwarantowane Traktatami Unii Europejskiej, a także czy narusza to ich prawo do poszanowania życia rodzinnego”. Prokuratura jako strona w tym postępowaniu, uwzględniając orzecznictwo TSUE i ETPCz, przedstawiła Trybunałowi stanowisko zawierające pozytywną odpowiedź na zadane pytania.
Prok. Anna Adamiak
Rzecznik Prasowy
Prokuratora Generalnego