Prokuratura Krajowa

Pomimo jednoznacznego literalnego brzmienia przepisu Sąd Najwyższy zawęził możliwość jego stosowania jedynie do tzw. przestępstw katalogowych. W uchwała siedmiu sędziów z 28 czerwca 2018 roku Sąd Najwyższy przyjął, że: „użyte w art. 168b kodeksu postępowania karnego sformułowanie „innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego innego niż przestępstwo objęte zarządzeniem kontroli operacyjnej” obejmuje swoim zakresem wyłącznie te przestępstwa, co do których sąd może wyrazić zgodę na zarządzenie kontroli operacyjnej, w tym te, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z 6 kwietnia 1990 roku o Policji” (uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2018 roku, sygn. akt I KZP 4/18).

Wniosek o wydanie tzw. wyroku interpretacyjnego

W ocenie Prokuratora Generalnego takie rozumienie art. 168b kodeksu postępowania karnego, jakie w swojej uchwale przyjął Sąd Najwyższy, jest niezgodne z Konstytucją. Dlatego Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o wydanie tzw. wyroku interpretacyjnego, albowiem przyjęte w orzecznictwie sądowym rozumienie przepisu art. 168b kodeksu postępowania karnego jest niezgodne z ustawą zasadniczą. W swoim wniosku Prokurator Generalny podkreślił, że art. 168b kodeksu postępowania karnego, który obowiązuje od 15 kwietnia 2016 roku, był wyrazem woli ustawodawcy, który rozszerzył możliwość wykorzystywania materiałów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej zarządzonej przez sąd. Brak jest jakichkolwiek podstaw do ograniczania jego stosowania wyłącznie do tzw. przestępstw katalogowych. Uznanie, iż ujawnienie w trakcie kontroli operacyjnej dowodów, np. na fakt zgwałcenia osoby czy seksualnego wykorzystywania osoby bezradnej albo upośledzonej, a więc czynów, które nie są tzw. przestępstwami katalogowymi, nie pozwala na wykorzystanie takiego dowodu przeciwko sprawcy czynu, budzi naturalny sprzeciw. Nie sposób bowiem wskazać, jakie wartości konstytucyjne chronią sprawcę tak drastycznego czynu, a przepisy Konstytucji mają przecież na celu chronienie pokrzywdzonych przestępstwem. Ograniczenie możliwości stosowania art. 168b kodeksu postępowania karnego w taki sposób, jak dokonał tego Sąd Najwyższy, w ocenie Prokuratora Generalnego prowadzi w sposób nieunikniony do skrajnych wypaczeń w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, godzi w zasadę prawdy materialnej, konstytucyjne prawa pokrzywdzonych oraz normatywne podstawy funkcjonowania Państwa. Aprioryczne wykluczenie w takiej sytuacji dowodu jako niedopuszczalnego i storpedowanie procesu karnego ze względów wyłącznie formalnych, jest nie do pogodzenia z normami konstytucyjnymi. Istotą zadań organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości w zakresie prawa karnego jest wykrycie i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa oraz zapewnienie, że nie poniesie tej odpowiedzialności osoba niewinna. Wadliwe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości jest natomiast bardzo niebezpieczne dla porządku społecznego. Wprowadzanie do systemu postępowania karnego nakazu eliminowania z zakresu oceny organów ścigania i sądów dowodów popełnienia przestępstwa, jest niczym innym jak premiowaniem nagannego zachowania obywatela. Uczciwi obywatele mają natomiast prawo oczekiwać od organów Państwa skutecznej reakcji wobec stwierdzonych naruszeń prawa.

W swoim wniosku Prokurator Generalny podkreślił ponadto, że Sąd Najwyższy odchodząc od wyraźnego, jednoznacznego brzmienia art. 168b kodeksu postępowania karnego, przeprowadził tzw. rozproszoną kontrolę konstytucyjności prawa. W świetle utrwalonego od lat i stanowczego poglądu Trybunału Konstytucyjnego jest to niedopuszczalne w polski porządku ustrojowym.

Dział Prasowy
Prokuratura Krajowa