Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. I. J. Paderewskiego w Piotrkowie Trybunalskim

       

Piotrków Trybunalski ma długoletnią tradycję związaną z kulturą i oświatą muzyczną.
Już w XIII wieku funkcjonowała w mieście szkoła parafialna utrzymywana staraniem duchowieństwa i mieszczan. Uczono w niej pisać i czytać, pacierza, rachunków i gramatyki łacińskiej, ale także śpiewu psalmów. Od XVIII wieku funkcjonowały szkoły jezuickie i pijarskie. W 1837 roku inspektorem w Gimnazjum Gubernialnym był znany polski kompozytor Franciszek Lessel. Pierwsza w historii miasta szkoła muzyczna została założona w 1911 roku przez skrzypka Alfonsa Brandta. Zawiesiła swoją działalność z chwilą rozpoczęcia  I wojny światowej. W 1906 roku założono Piotrkowskie Towarzystwo Muzyczne, któremu nadano imię Franciszka Lessla. Kierownikami byli Edmund Gerber i Stanisław Mańkowski. Organizowano koncerty, funkcjonowała również orkiestra symfoniczna, kwartet smyczkowy oraz chór męski i mieszany. Odbywały się koncerty plenerowe znanej i lubianej orkiestry 100 pułku piechoty z Cieszyna pod dyrekcją Engelberta Sittera. W 1916 roku zostaje reaktywowane Żydowskie Muzyczno-Literackie Towarzystwo „Hazomir”. Urządzano koncerty charytatywne które miały pomóc biedocie żydowskiej. Od 1936 roku w Piotrkowie działała  Szkoła Muzyczna im. Stanisława Moniuszki a od 1937 roku Prywatna Szkoła Muzyczna Stefanii i Ignacego Jankiewiczów. W czasie okupacji hitlerowskiej prowadzono w nich tajne nauczanie. W piotrkowskim getcie również uczono muzyki.
Lekcje odbywały się w prywatnych mieszkaniach organizowano wieczory muzyczne. W styczniu 1945 roku Prywatna Szkoła Muzyczna Państwa Jankiewiczów wznawia zajęcia,  jako pięcioletnia Szkoła Umuzykalniająca, później Niższa Szkoła Muzyczna Ludowego Instytutu Muzycznego. Dyrektorem zostaje Aleksander Bryk a od 1946 Ignacy Jankiewicz. W latach 1949-1951 była to Prywatna Szkoła Muzyczna.
W roku szkolnym 1951/1952 zgodnie z nowymi zarządzeniami władz państwowych, prywatne szkoły muzyczne zostały przekształcone w społeczne ogniska muzyczne. Od tego roku funkcjonuje Społeczne Ognisko Muzyczne.
Długoletnia działalność artystyczna SOM oraz dobre wyniki nauczania dały podstawę do utworzenia Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia. Państwowa Szkoła Muzyczna I st., która zaczęła funkcjonować od 1 września 1966 roku na mocy Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki nr 102 z dnia 9 sierpnia 1966 roku. Na stanowisko dyrektora powołano dotychczasowego dyrektora SOM Ryszarda Rychlika, który od tego momentu sprawował funkcję dyrektora obydwu placówek aż do 31 sierpnia 1981 roku.  Pierwszy rok nauki w Szkole muzycznej rozpoczęło  60 najzdolniejszych uczniów, wyłonionych z ponad 100 chętnych kandydatów, którzy w większości rekrutowani byli ze SOM. Kadrę pedagogiczną stanowiło 9 nauczycieli: Ryszard Rychlik, Ireneusz Cugowski, Emilia Gołogórska, Michał Hofmann, Stanisław Rosiak, Zygmunt Stępień, Adam Sutt, Jerzy Patora, Henryk Zybert. Powołanie PSM I st. nie zakłóciło funkcjonowania SOM, obydwie placówki działają równolegle do dzisiaj. Pierwszą siedzibą PSM I st. był budynek przy ulicy Słowackiego 13, w którym Szkoła dysponowała 5 salami lekcyjnymi i niewielką salą koncertową. Kolejne remonty i adaptacje pomieszczeń poprawiały warunki nauczania. Dobre warunki lokalowe Szkoła uzyskała dopiero od 1978 roku, kiedy szkoła otrzymała cały wyremontowany budynek. Wraz ze wzrostem ilości kształcących się uczniów w PSM I stopnia (w roku szkolnym 1979-1980 naukę rozpoczęło 150 uczniów) oraz zainteresowaniem dalszą edukacją muzyczną, pojawiła się konieczność rozwoju szkoły i rozszerzenia oferty edukacyjnej o możliwość kontynuowania nauki w szkole muzycznej II stopnia. Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia rozpoczęła działalność 1 września 1980 roku na mocy Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki nr 24 z dnia 3 lipca 1980 roku. 
W kolejnym roku, w 1981 nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora Szkoły. Nowym dyrektorem, sprawującym tę funkcję do 1996 roku był nauczyciel związany ze szkołą od początku jej istnienia Jerzy Patora. 
Ważną datą w historii Szkoły jest rok 1989. Po kilkuletnim oczekiwaniu, do dyspozycji Szkoły został oddany wyremontowany Pałacyk Rudowskich, który do dzisiaj jest siedzibą Szkoły. Uroczyste przekazanie budynku nastąpiło 3 października 1989 roku. Wraz z otrzymaniem nowego budynku oraz jubileuszem XXV–lecia Szkoły, Rada Pedagogiczna PSM I i II stopnia wystąpiła z wnioskiem o nadanie Szkole imienia Ignacego Jana Paderewskiego, kompozytora, pianisty, pedagoga, polityka, ambasadora Polski o międzynarodowej sławie. 9 listopada 1989 roku, podczas uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy wzięła udział krewna patrona, pani Emilia Paderewska–Chruścicka. 
Nadanie PSM I i II st. imienia Ignacego Jana Paderewskiego zrodziło pomysł zorganizowania cyklicznego konkursu pianistycznego propagującego twórczość i sylwetkę patrona Szkoły. Celem konkursu jest popularyzowanie bogatej i wartościowej twórczości kompozytora, która przez lata była pomijana i niedoceniana. Pierwsza edycja Ogólnopolskiego Konkursu Pianistycznego im. I.J.Paderewskiego odbyła się w dniach 5-9 listopada 1991 r., kolejne edycje konkursu organizowane są cyklicznie co 3 lata. Drugą ważną imprezą muzyczną organizowaną w naszej szkole jest Ogólnopolski Festiwal Klarnetowy, którego pomysłodawcą był klarnecista Ryszard Ryczel, starszy wykładowca Akademii Muzycznej w Łodzi, a organizatorem Jerzy Patora – nauczyciel piotrkowskiej szkoły. Począwszy od 1995 roku festiwal odbywa się w Piotrkowie co 2 lata. Inne cykliczne imprezy muzyczne międzyszkolne organizowane w piotrkowskiej szkole to Międzyszkolny Konkurs Pianistyczny Szkół Muzycznych I st., Regionalny Konkurs Akordeonowy, Piotrkowskie Spotkania Fletowe. 
Państwowa Szkoła Muzyczna poza realizacją głównego założenia, jakim jest kształcenie uzdolnionej młodzieży, jest również miejscem integrującym środowisko naszego miasta.
Dla najbliższej społeczności – nauczycieli, uczniów i rodziców, organizowane są wspólne wyjazdy do filharmonii, teatru, opery. Młodzież bierze udział w zabawach Andrzejkowych, Mikołajkach, nocach filmowych i innych formach wspólnego spędzania czasu wolnego. Grają w  zespołach, wspólnie muzykując, odnajdując tym samym swoją przyszłą drogę artystyczną. Dzięki współpracy, która jest kontynuowana od wielu lat z różnymi organizacjami i instytucjami – Stowarzyszeniem Przyjaciół Ognisk Artystycznych, Piotrkowskim Towarzystwem Muzycznym, Miejskim Ośrodkiem Kultury, Uniwersytetem Jana Kochanowskiego, Centrum Idei „Ku Demokracji” i Kościołom OO. Jezuitów i OO Bernardynów, a także  Muzeum w Zamku Piotrkowskim, możliwe jest organizowanie wielu imprez i koncertów dla szerszej publiczności. Do takich imprez należą: Koncerty Patriotyczne, Wieczory Kolęd, Koncerty Karnawałowe, Koncerty Pasyjne, Festiwal Letni, Koncerty w ramach Piotrkowskich Spotkań Kameralnych oraz koncerty „Młodzi zdolni”. Dla najmłodszych odbiorców muzyki organizujemy audycje muzyczne. Ponadto współpraca daje szerszej publiczności możliwość wysłuchania recitali znanych i cenionych artystów z całej Polski. W naszej szkole gościliśmy między innymi – pianistów – prof. Bronisławę Kawallę, prof.Waldemara Wojtala, Aleksieja Orłowieckiego, Karola Radziwonowicza, Kwartet „Cup of Time”, „Witold Janiak Trio”, Zespół R&B Modern, zespoły muzyki ludowej – „Grabiczanie „, ” Piliczanie”. 
Uczniowie oraz pedagodzy biorą udział w licznych koncertach na terenie miasta i regionu, organizowanych z okazji jubileuszy i ważnych wydarzeń – Koncerty z okazji 800 – Lecia nadania praw miejskich Piotrkowowi, Koncerty galowe z okazji Rocznic Odzyskania Niepodległości przez Polskę, Koncert poświęcony dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki – „Dźwięki polskiego romantyzmu”, Koncerty z okazji  Finałów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Koncert IV edycja Pleneru Miast Partnerskich, wspólne koncerty z muzykami Miast Partnerskich (Esslingen, Vienne, Równe), Koncerty charytatywne dla dzieci i młodzieży z Domu Dziecka.  
Kadra pedagogiczna nieustannie i konsekwentnie doskonali swoje umiejętności. Wielu nauczycieli jest aktywnymi muzykami prowadzącymi działalność artystyczną, koncertową. Inni organizują ruch amatorski, współpracują z instytucjami i placówkami kultury i oświaty, zajmują się twórczością kompozytorską. Szkoła może poszczycić się uczniami, którzy zdobywają nagrody i wyróżnienia na konkursach, a także absolwentami, którzy kontynuują naukę na wyższych szczeblach edukacji. Wielu z nich prowadzi również aktywną działalność artystyczną, zasila składy orkiestr filharmonicznych, operowych, wspiera amatorskie zespoły muzyczne. Ci, którzy pragną kontynuować misję szkoły i mieć wpływ na kształtowanie wrażliwych odbiorców muzyki, podejmują pracę pedagogiczną. Ważnym elementem w sprawnym i efektywnym funkcjonowaniu szkoły jest praca społeczna i zaangażowanie rodziców. Rada Rodziców działająca nieprzerwanie od początku istnienia szkoły wspiera, pomaga i angażuje się w pracę szkoły tak, aby proces nauki oraz wychowania przebiegał najkorzystniej dla dzieci i młodzieży. Państwowa Szkoła Muzyczna realizuje cele i założenia wyznaczone na początku swego istnienia. Cele dydaktyczne, wychowawcze, kształtujące postawy, rozwijające uzdolnienia, wzbogacające wiedzę oraz chęć świadomego uczestnictwa w życiu muzycznym miasta i kraju. Praca ta, to wspólne działania dyrekcji szkoły, pedagogów, pracowników szkoły, uczniów, absolwentów, rodziców, nieocenionych społeczników, organizacji wspomagających oraz władz miasta. 
Szkoła pozostaje miejscem łączącym pokolenia, umożliwia obcowanie z muzyką, rozwija wrażliwość, daje okazję do nawiązania nowych znajomości .
Wszystkim, którzy w ciągu istnienia naszej szkoły oferowali swoją pomoc, wsparcie i zaangażowanie, należą się szczere podziękowania i wyrazy uznania za pracę na rzecz całej społeczności. 

Dyrektor PSM I i II stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego
Anna Juszczak

”Muzyka uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba pobudza do walki”
Agrippa von Nettesheim