Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. K. Szymanowskiego w Zamościu

1948-1976

Tradycje kulturalne Zamościa od wieków wpisane są w pejzaż miasta. W swej historii skupiało ono wybitne osobowości ze świata kultury, nauki i sztuki. Naturalną konsekwencją tej tradycji i wielką potrzebą elit intelektualnych środowiska było tworzenie instytucji, organizacji, szkół dla rozwoju tych dziedzin życia. Odnosząc się do początków szkolnictwa muzycznego w Zamościu możemy sięgnąć do okresu międzywojennego, kiedy to powstała pierwsza szkoła muzyczna. Powołano ją na podstawie decyzji Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1929 roku. Otrzymała nazwę: "Niższa Szkoła Muzyczna im. Mieczysława Karłowicza". Oparta była na strukturze organizacyjnej szkół muzycznych Lwowa i miała charakter prywatny. Po dramatycznym okresie II Wojny Światowej życie kulturalne Zamościa odradzało się powoli. Ocalała część inteligencji powołała do życia Zamojskie Stowarzyszenie Miłośników Sztuki. W jego ramach zaczynały swoją działalność różne instytucje zajmujące się kulturą, m.in. Orkiestra Włościańska, Orkiestra Stanisława Splewińskiego, Teatr Ziemi Zamojskiej, Prywatna Szkoła Sztuk Plastycznych. Członkiem i współzałożycielem ZTMS był Franciszek Bachniak - nauczyciel szkoły muzycznej w Lublinie. Został też inicjatorem i pierwszym dyrektorem szkoły muzycznej w Zamościu.

Rok 1948

Rozpoczęto przygotowania do reaktywowania kształcenia muzycznego młodzieży. Kompletowano grono pedagogiczne, gromadzono sprzęt muzyczny i starano się o lokal. Pod auspicjami Zamojskiego Towarzystwa Miłośników Sztuki powstaje "Niższa Szkoła Muzyczna" im. Karola Szymanowskiego, która początkowo posiada status szkoły prywatnej. Organizatorzy szkoły byli członkami ZTMS i weszli w skład kadry pedagogicznej: Franciszek Bachniak, Maria Bachniak, Tadeusz Bryk, Henryk Burzyński, Jan Goździuk, Maria Łopatyńska, Helena Niewieska. Pierwszym dyrektorem nowo powstałej szkoły został Franciszek Bachniak. Zajęcia rozpoczęły się 20. IX. 1948 roku. Społeczność szkoły stanowiło 87 uczniów, którzy realizowali program w dwóch działach: 7-letnim dziecięcym i 5-letnim młodzieżowym. Placówka mieściła się w siedzibie ZTMS przy placu Mickiewicza 1. Baza lokalowa była bardzo uboga, a część zajęć odbywała się w domach prywatnych.

Rok 1951

Decyzją Ministra Kultury i Sztuki z dnia 16. XII. 1949 roku nastąpiło upaństwowienie szkoły. Placówce nadano nazwę "Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia imienia Karola Szymanowskiego". Zmiana statusu szkoły z prywatnej na państwową znacznie poprawiła jej bazę materialną i lokalową. W 1950 roku kształciło się 116 uczniów w klasach: skrzypiec, fortepianu, wiolonczeli, instrumentów dętych, akordeonu i rytmiki. Siedziba szkoły mieściła się w nowym, większym lokalu w kamienicy przy Placu Mickiewicza 11.

 Grono nauczycielskie i komitet rodzicielski - 1950 r. Od lewej stoją: dyrektor Franciszek Bachniak, Łojewski (kom. rodz.), redaktor, naucz: Henryk Burzyński, Goździuk Jan, NN. Siedzą od lewej: Maria Bachniak, M. Łojewska (kom. rodz.), naucz. Helena Niewieska.

Popis - ucz. Maria Domina - 1950 r.

Rok 1952
Powstaje pierwsza biblioteka szkolna. Następuje intensywny rozwój szkoły. W ramach akcji z okazji miesiąca Funduszu Stypendialnego im. F. Chopina zorganizowano cykl koncertów, na których występowali również pedagodzy. Nauczyciele założyli kwartet smyczkowy w składzie: Franciszek Bachniak-I skrzypce, Mieczysław Stopa- II skrzypce, Tadeusz Bryk-altówka, Jan Goździuk-wiolonczela. O efektach funkcjonowania placówki i aktywnej pracy kadry pedagogicznej świadczą poprawne opinie zanotowane w Kronice Szkoły przez osoby wizytujące i zaproszonych gości, a także artykuły w prasie lokalnej jak i w "Życiu Warszawy", potwierdzone wynikami nauczania. Szkoła zatrudnia 10 nauczycieli i kształci 145 uczniów w tum 60 uczniów klasy skrzypiec i 17 klasy wiolonczeli. Mimo trudnych powojennych warunków, bierze udział w życiu kulturalnym miasta. Uczniowie uświetniają swoimi koncertami imprezy okolicznościowe, akademie i święta.

Rok 1954
Szkołę opuszczają pierwsi absolwenci: Franciszek Such i Weronika Trzpiot, która kształciła się w Warszawie a następnie podjęła pracę w klasie skrzypiec w zamojskiej szkole.

Rok 1961
Odchodzi na emeryturę pierwszy dyrektor i współzałożyciel szkoły Franciszek Bachniak. Jego następcą i nowym dyrektorem zostaje Tadeusz Bryk. Szkołę reprezentuje ciągły rozwój, zatrudnia 14 nauczycieli i kształci 168 uczniów. Funkcjonuje w niej 7 klas: fortepian, skrzypce, akordeon, altówka, wiolonczela, kontrabas i instrumenty dęte. Zakres przedmiotów teoretycznych, prowadzony jest wg.. programu nauczania. Powołano także chór szkolny, którego dyrygentem został Lucjan Górski. Działają też zespoły kameralne. Szkoła otrzymuje wyróżnienie na przeglądach dorobku artystycznego w Lublinie Chełmie i Puławach. Do roku szkolnego 1962/1963 szkołę muzyczną ukończyło 87 absolwentów.

Rok szkolny 1963/1964
Jubileusz 15-lecia istnienia szkoły połączony z pierwszym zjazdem absolwentów. Powołano Koło Absolwentów i Miłośników Szkoły Muzycznej mające na celu propagowanie kultury muzycznej w środowisku zamojskim.

Jubileusz 15-lecia PSM - ucz. Krzysztof Stopa

Popis - A. Marczyńska (skrzypce), J. Tyszko (fortepian)

 Popis - A. Strzałkowska (skrzypce), M. Andrzejewska (fortepian)

Rok szkolny 1964/65
Szkoła prowadzi intensywną działalność artystyczną. Wspólnie z Lubelską Filharmonią przygotowała 10 audycji muzycznych. Dla uczniów w Zamościu i powiecie zaprezentowano 23 audycje umuzykalniające.

 
Rok szkolny 1965/1966
Ekspansja sztuki muzycznej do szkół, powiatu i miasta: szkoła przygotowała 29 występów tematycznych, audycji muzycznych i występów okolicznościowych. Zorganizowano wystawę wydawnictw muzycznych. Uczniowie koncertowali na prestiżowej imprezie pod nazwą "Zamojska Wiosna Muzyczna".

 Rok 1966
Znaczący udział szkoły w uroczystościach uczczenia 1000-lecia Państwa Polskiego obfitował w szereg okolicznościowych koncertów. Upowszechniano szeroko kulturę muzyczną włączając się w ogólnopolską akcję" Dni Kultury, Oświaty, Książki i Prasy" poprzez organizowanie w latach 60-tych cyklów koncertów w Domu Kultury pod nazwą "Poranki Muzyczne". Z uznaniem pisano w lokalnych gazetach o koncertach orkiestry smyczkowej pod dyrekcją Jerzego Burdy i zespołu akordeonowego przygotowanego przez Tadeusza Bryka. Odbywały się też liczne popisy, na które zapraszano społeczeństwo miasta Zamościa.

Popis - orkiestra szkolna

Dyrektor Tadeusz Bryk z zespołem akordeonistów