Informacje dla prowadzących produkcję pierwotną oraz sprzedaż bezpośrednią żywności pochodzenia roślinnego

17.05.2022

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Inowrocławiu przypomina, iż zgodnie z art. 61 i 63 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia podmioty prowadzące działalność w ramach produkcji pierwotnej oraz w ramach dostaw bezpośrednich zobowiązane są złożyć wniosek o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Producenci produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego zobowiązani są produkować żywność zgodnie z przepisami prawa w zakresie jakości oraz bezpieczeństwa przy zachowaniu najwyższych obowiązujących standardów jakości.

Komisja Europejska opracowała wytyczne dotyczące ograniczenia ryzyka mikrobiologicznego w odniesieniu do świeżych owoców i warzyw na etapie produkcji podstawowej poprzez przestrzeganie zasad higieny. Dokument ten udziela producentom na poziomie produkcji podstawowej (bez względu na wielkość przedsiębiorstwa) pomocy w poprawnym jednolitym stosowaniu wymogów dotyczących higieny produkcji i obróbki świeżych owoców i warzyw. Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących ograniczania ryzyka mikrobiologicznego w odniesieniu do świeżych owoców i warzyw na etapie produkcji podstawowej poprzez przestrzeganie zasad higieny(2017/C 163/01) zawiera wytyczne dotyczące sposobów niwelowania zagrożeń dla bezpieczeństwa mikrobiologicznego żywności poprzez dobre praktyki rolnicze (GAP) i dobre praktyki higieniczne (GHP) w produkcji podstawowej w okresie wzrostu, na etapie zbioru i po zbiorze świeżych owoców i warzyw sprzedawanych konsumentom w stanie surowym (nieprzetworzonych) lub w minimalnym stopniu przetworzonych (mytych, sortowanych, pakowanych).

Informacje dla plantatorów i punktów skupu owoców i warzyw

Owoce i warzywa narażone są na różnego rodzaju zagrożenia, zarówno w trakcie uprawy, jak i podczas zbioru, przechowywania i transportu. Z uwagi na fakt, że owoce i warzywa często spożywane są na surowo, bez poddania ich obróbce termicznej najbardziej niebezpieczne są zagrożenia mikrobiologiczne czyli patogenne bakterie oraz wirusy, mogące wywoływać zatrucia pokarmowe.

Przyczynami występowania patogennych drobnoustrojów w owocach i warzywach mogą być: zanieczyszczona woda, gleba, nawozy, ścieki, osoby mające kontakt z owocami i warzywami będący nosicielami patogenów.

Aby zapobiec zakażeniom mikrobiologicznym owoców i warzyw należy:

ściśle przestrzegać zasad higieny wśród osób mających styczność z owocami i warzywami podczas uprawy, zbioru, przechowywania i przetwarzania,
zapewnić pracownikom pracującym przy zbiorze owoców i warzyw dostęp do toalet stałych lub przenośnych odpowiednio zaprojektowanych w celu zapewnienia higienicznego usuwania odpadów i zanieczyszczeń, gwarantujących brak możliwości przeciekań do wód gruntowych w pobliżu plantacji,
stosować do uprawy, w tym nawadniania i rozcieńczania środków ochrony roślin (pestycydów) oraz nawozów wyłącznie wodę wolną od patogennych mikroorganizmów (nie może być zanieczyszczona fekaliami lub wymiotami). Należy zwrócić uwagę na źródło pochodzenia wody oraz sposoby i warunki jej dostarczania. Woda do upraw powinna spełniać kryteria mikrobiologiczne wody przeznaczonej do spożycia dla ludzi tj: Escherichia coli - 0/100ml, enterokoki - 0/100ml,
przestrzegać obowiązku mycia rąk przed przystąpieniem do pracy, po każdorazowym skorzystaniu z toalety oraz w innych sytuacjach, gdy mogło dojść do zanieczyszczenia rąk,
stosować czyste rękawiczki jednorazowego użytku oraz odzież ochronną, które ograniczają do minimum bezpośredni kontakt pracownika z produktem,
bezwzględnie przestrzegać zakazu pracy osób z objawami takimi jak: biegunka, wymioty, temperatura, kaszel, żółtaczka,
zapewnić czystość i odpowiednią jakość stosowanych pojemników czy opakowań do zbioru,
opracować procedurę dotyczącą mycia i dezynfekcji zanieczyszczonych powierzchni,
przeprowadzać systematyczne szkolenia pracowników w zakresie higieniczno-sanitarnym.

Zgodnie z przepisami prawa żywnościowego każdy pomiot działający na rynku spożywczym ma obowiązek identyfikacji dostawców i odbiorców produktów. W tym celu należy posiadać dokumenty, na podstawie których identyfikacja dostawców i odbiorców będzie możliwa.