Legionella
27.05.2024
Co to jest legionelloza?
Legionelloza czyli choroba legionistów (nazwa wywodzi się, kiedy to w 1976r. doszło do masowych zachorowań na ciężką postać zapalenia płuc, zaś źródłem zakażenia okazała się bakteria wystepująca w klimatyzacji budynku. Wówczas zmarło 33 żołnierzy, zaś 221 zachorowało na ciężkiego zapalenia płuc wywołane właśnie przez bakterie Legionella.
Legionella to bakterie powszechnie występujące w środowisku wodnym. Legionellę pneumophila wykrywano w strumieniach, stawach, instalacjach wodno-kanalizacyjnych hoteli, szpitali, domów opieki, w kurkach i sitkach prysznicowych, w zbiornikach magazynujących wodę, urządzeniach klimatyzacyjnych i nawilżających, w basenach z hydromasażem, basenach termalnych, basenach spa, w urządzeniach medycznych.
Czynnikiem sprzyjającym ich namnażaniu jest przede wszystkim stagnacja wody. Brak cyrkulacji wody, optymalna temperatura oraz brak działań zapobiegawczych przyczynia się do jej namnażania oraz tworzenia biofilmu, który powoduje dodatkowy wzrost jej liczebności.
Wpływ Legionelli na nasze zdrowie
Choroba legionistów to poważna niewydolność oddechowa choroba, która powoduje zapalenie płuc o ciężkim przebiegu. W przypadku zakażenia dolnych dróg oddechowych i intensywnego ich namnożeniu zaczynają się pojawiać objawy tj. bóle mięśni, ból głowy, gorączka, suchy kaszel, zaburzenia oddychania. Niekiedy pojawiają się wymioty, biegunka, bóle brzucha a nawet zaburzenie świadomości. Czas inkubacji trwa od 2 do 10 dni. W odniesieniu do ciężkich przypadków osoba zakażona wymaga hospitalizacji i leczenia odpowiednimi antybiotykami. Do rozpoznania choroby konieczne jest wykonanie specjalnych testów laboratoryjnych. Do zgonów najczęściej dochodzi u osób starszych i u osób z obniżoną odpornością.
Do grupy ryzyka należą ludzie po 60 roku życia, osoby z przewlekłymi chorobami płuc, aktualni i byli palacze, osoby z osłabionym układem odpornościowym, problemy kardiologiczne, cierpią na cukrzycę, nadwagę czy cukrzycę.
W odniesieniu do zachorowania na legionelloze występuje również Gorączka Pontiac jest łagodniejszą chorobą wywołująca objawy grypopodobne. Gorączka Pontiac, która pojawia się przeważnie w ciągu 24-48 godzin od zakażenia, wówczas mogą wystąpić objawy tj.: ból głowy, gardła, gorączka, dreszcze i ból mięśni, uczucie ogólnego rozbicia, a więc typowe przy infekcjach grypopodobnych, których zazwyczaj nie kojarzymy z zakażeniem L. pneumophila. Ludzie z gorączką Pontiac wyzdrowieć mogą w ciągu 2 do 5 dni bez leczenia – następuje zwalczenie bakterii Legionella przez układ odpornościowy.
Zakażenie legionellozą
Zakażenie legionellozą następuje w wyniku wdychania aerozoli w których występują bakterie Legionella. Do zakażenia nie dochodzi w przypadku wypicia wody z bakteriami Legionella, ani w wyniku zakrztuszenie się taką wodą, gdyż wówczas woda nie trafia bezpośrednio do płuc.
Do zakażenia dochodzi w wyniku wdychania mikroskopijnych kropelek wody, praktycznie niewidocznych dla oka.
Potencjalnym miejscem, gdzie dochodzi do zakażenia organizmu są:
- Prysznice/natryski (głównie w pomieszczeniach),
- Wanny spa, wanny z masażem wodnym, jacuzzi,
- Łaźnie tureckie, sauny,
- Ozdobne fontanny (szczególnie w pomieszczeniach),
- Komory wilgotne do ekspozycji żywności.
- instalacja wodna w wewnątrz budynku
Rozwój bakterii Legionella spowodowany jest zwolnionym przepływem wody, przerywanym wykorzystaniem wody, obecnością biofilmu, ponadto stara instalacja wodna stwarza dogodne warunki do kolonizacji Legionella pneumophila. Rozwojowi bakterii sprzyja osad bogaty w sole wapnia i magnezu, obecność glonów i pierwotniaków oraz temperatura między 25°C - 40°C.
Działania profilaktyczne
Należy zapewnić stały przepływ wody oraz odpowiednią temperaturę na wypływie, czyli optymalną wartością jest 55°C. Regularne płukania sieci wewnętrznej w dużym stopniu minimalizują prawdopodobieństwo namnażania się bakterii Legionella sp. W trakcie użytkowania należy pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności oraz o zapewnieniu odpowiednich środków zabezpieczających użytkowników przed poparzeniem.
Przy dużym rozgałęzieniu instalacji wewnętrznej istotne jest regularne prowadzenie dezynfekcji instalacji wodociągowej oraz instalacji wentylacyjno – klimatyzacyjnej. Działania są profilaktyczne i mają na celu zminimalizowanie namnażania się bakterii Legionella. Działania zapobiegawcze są bardzo ważne, ponieważ w przypadku utworzenia się biofilmu oraz intensywny wzrost bakterii Legionella w instalacji wodociągowej jest dużo trudniejsze i wymaga specjalnych działań oraz nakładu finansowego, aby doprowadzić jakość wody do przydatnej do użytkowania.
Działania profilaktyczne winny być prowadzone również w małych zbiornikach tzw. bojlerach, poprzez przegrzewanie ich oraz czyszczenie z osadów.
